Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): ένας θεατράνθρωπος για όλες τις εποχές
Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): ένας θεατράνθρωπος για όλες τις εποχές
Θεατρικός σκηνοθέτης, ηθοποιός, συγγραφέας, διανοητής με ένα μοναδικό χιούμορ, ένας χειρουργικός αναλυτής των καιρών μας, ένα ανήσυχο πνεύμα σε βαθμό εθνικής συνείδησης, ένας υπέροχος κι όμως διακριτικός τύπος: ο Βασίλης Παπαβασιλείου δεν είναι πια εδώ· άφησε την τελευταία του πνοή, την Παρασκευή, στον «Ευαγγελισμό», όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες εβδομάδες και έχοντας περάσει πολλές περιπέτειες με την υγεία του.
Η νεκρώσιμη ακολουθία για τον Βασίλη Παπαβασιλείου θα ψαλλεί την Τετάρτη, 11 Ιουνίου, στις 11:30 π.μ. από τον Ιερό Ναό Αγ. Σοφίας Μεροπίου Ακροπόλεως. Η ταφή θα γίνει στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Οι παλιοί του χώρου έχουν να λένε για την παράσταση «Η σπασμένη στάμνα» του Χένριχ φον Κλάιστ το 1982 στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Τη σκηνοθετούσαν οι υπερταλαντούχοι Λευτέρης Βογιατζής, που κρατούσε τον ρόλο του Αδάμ και Βασίλης Παπαβασιλείου (Βάλτερ). Από την πρώτη σειρά των καθισμάτων χειροκροτούσε κάποια στιγμή και ο σπουδαίος πεζογράφος Γιώργος Ιωάννου, που συνδεόταν φιλικά και με τους δύο.
Με την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου αναμνήσεις όπως η προηγούμενη είναι σίγουρο ότι θα στοιχειώσουν τους θεατρόφιλους, οι οποίοι έδειχναν πάντοτε ξεχωριστό ενδιαφέρον για τις επιλογές αυτού του τόσο σημαντικού σκηνοθέτη και δασκάλου.
Ο Παπαβασιλείου γεννήθηκε το 1949 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στις Σέρρες. Η πετριά με το θέατρο ξεκίνησε μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, όταν είδε τις παραστάσεις των «Ορνίθων» και των «Περσών» του Κάρολου Κουν. Από εκείνη τη στιγμή, όπως θα εξομολογείτο χρόνια αργότερα, θέλησε να γνωρίσει τον άνθρωπο πίσω από το «θαύμα». Κι αυτό όντως συνέβη το 1971. Τότε που εισήχθη στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης εγκαταλείποντας στο τρίτο έτος τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης.
Από την εποχή εκείνη, της μαθητείας δίπλα στον Κουν, είχαν μείνει ως παράσημα και ως βίωμα ανεκτίμητο οι παραστάσεις «Οπερέτα» του Γκομπρόβιτς, «Τύχη της Μαρούλας» του Δημήτριου Κορομηλά, «Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες κι ένας παραμυθάς» του Ντάριο Φο. Στην δε ορχήστρα της Επιδαύρου θα μπει το 1975 ως Ποιητής στους «Όρνιθες», κατά τη θρυλική επανάληψη της κωμωδίας και την πρώτη παρουσία του Θεάτρου Τέχνης στο αργολικό θέατρο.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 θα αφήσει το Θέατρο Τέχνης, για να συνεργαστεί με την Ξένια Καλογεροπούλου και αργότερα με τον Λευτέρη Βογιατζή, με τον οποίο θα ιδρύσουν τη «Σκηνή», το 1980. Παράλληλα, δεν αρνείται την εμπλοκή με τον νέο τότε θεσμό των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων αναλαμβάνοντας την καλλιτεχνική διεύθυνση της Νέας Σκηνής των Σερρών, της πόλης όπου μεγάλωσε και τελείωσε το Λύκειο. Εκεί συστήνει ουσιαστικά δύο αγαπημένους του συγγραφείς φέρνοντας στην επιφάνεια τη δική του ανάγνωση με πολύ βάθος: τον Γκολντόνι και τον Μαριβό. Από κοντά πάντως θα έχει και μία αρχή του Μπέρτολντ Μπρεχτ: «Η τέχνη του θεατή και η τέχνη του ηθοποιού συμβάλλονται για να παραχθεί η τρίτη τέχνη, που είναι η τέχνη της ζωής».
Η επιστροφή του στην Αθήνα ταυτίζεται με την ίδρυση το 1986 του νέου θιάσου «Εποχή», τον οποίο θα διατηρήσει έως το 1991. Από την περίοδο εκείνη ξεχωρίζουν παραστάσεις όπως το «Καινούριο Σπίτι» του Γκολντόνι, η «Κλυταιμνήστρα» του Ανδρέα Στάικου, το «Ζουβέ-Ελβίρα» της Μπριζίτ Ζακ, η «Κληρονομιά» του Μαριβό, αλλά και το «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα» του Χόρβατ το 1989. Παράλληλα, κάνει δύο εμφανίσεις στον κινηματογράφο, το 1983 στην ταινία «Καρυωτάκης» της Φρίντας Λιάππα και το 1986 στην ταινία «Θέατρο» του Χρήστου Βακαλόπουλου.
Το 1994 αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος όπου θα παραμείνει έως το 1998. Από εκεί οι Θεσσαλονικείς έχουν να θυμούνται τη «Βαβυλωνία» του Βυζάντιου, το «Κοινό Ταμείο» του Λαμπίς, το «Όπως σας αρέσει» του Σαίξπηρ, αλλά και τον «Αίαντα» του Σοφοκλή, τραγωδία που δεν πολυπαρουσιαζόταν. Το 2000 έρχεται η σειρά του «Οιδίποδα Τύραννου» στο Εθνικό Θέατρο και του «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Θεάτρου Τέχνης στην Επίδαυρο.
Η περιπέτεια της «Ελένης» του Γιάννη Ρίτσου ξεκινάει το 2000 με τη μορφή αναλογίου για το Φεστιβάλ Αθηνών, έργο που την επόμενη χρονιά θα ανεβάσει σε ολοκληρωμένη παράσταση στο θέατρο του Γιώργου Αρμένη. Είναι ένας ρόλος –αποκάλυψη, με το οποίο γνωρίζει αποθέωση και από τους νεότερους φίλους του θεάτρου. Την περίοδο της οικονομικής κρίσης στρέφεται στη σύγχρονη ελληνική κωμωδία ανεβάζοντας τον «Τυχοδιώκτη» του Χουρμούζη στο Φεστιβάλ Αθηνών, «Του Κουτρούλη ο γάμος» στο Εθνικό Θέατρο. Ακόμα, υπογράφει τον «Βαφτιστικό» στο Μέγαρο Μουσικής και το «Θέλω να δω τον Πάπα» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Στο Θέατρο Τέχνης ανεβάζει το «Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή, θα πεις κι ένα τραγούδι» που σκηνοθετεί και παίζει, στη συνέχεια το «Relax Mynotis» και το «Τους ζυγούς λύσατε».
Οι παραστάσεις των τελευταίων ετών ήταν «Ο ιμπρεσάριος από τη Σμύρνη» για το Εθνικό Θέατρο και τον περασμένο Οκτώβριο «Ο κουρέας της Σεβίλλης» στο Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας. Είχαν προηγηθεί «Η δεύτερη έκπληξη του έρωτα» στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, οι «Δύο χέστηδες» του Λαμπίς στο Θέατρο Τέχνης και η «Μεγάλη μαγεία» του Εντουάρντο ντι Φιλίππο.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
