«Θα θέλαμε τη συμμετοχή σας στην υλοποίηση μιας ιδέας που ξεκίνησε από το περυσινό σχολικό έτος. Αφορά την ενδυματολογική ομοιομορφία των μαθητών με το έμβλημα του σχολείου, προσδίδοντάς τους ένα ενιαίο σχολικό προφίλ».
Με την παραπάνω φράση ξεκινούσε έγγραφο που μοιράστηκε σε γονείς σε δημοτικό σχολείο της Αττικής από τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, ζητώντας τους να υπογράψουν, αν συμφωνούν φυσικά, με τη συγκεκριμένη πρόταση. Η γραμματέας του συλλόγου εξήγησε εκ των υστέρων με δηλώσεις της ότι δεν μιλάμε για αυστηρές στολές όπως παλιά, αλλά για κάτι πιο απλό, ένα φούτερ και φόρμα, για παράδειγμα. Το κίνητρο πίσω από την πρωτοβουλία είναι η εκμηδένιση των ανισοτήτων μεταξύ των μαθητών και η αποφυγή διαφοροποιήσεων εξαιτίας των ρούχων τους, όπως είπε.
Ευγενές το κίνητρο, οπωσδήποτε, αλλά χαμένο στη μετάφραση, θα μπορούσε να πει κανείς σε μια πρώτη ανάγνωση. Αλλος μπορεί να έρθει με φόρμα από τη λαϊκή και άλλος με συλλεκτική φόρμα από την τάδε φίρμα, που κάνει όσο ένα μηνιάτικο. Ετσι θα καταργηθεί η ανισότητα που εκφράζεται από την ένδυση; Ασφαλώς και όχι. Εκτός αν είναι φόρμες που θα παραγγείλει το σχολείο και θα είναι ίδιες για όλους. Αλλά τότε μιλάμε για σχολική ποδιά. Μπορεί να μην έχει τα χαρακτηριστικά της ποδιάς άλλων δεκαετιών, αλλά ποδιά είναι, αυστηρά και κάθετα.
Η σχολική ποδιά έχει καταργηθεί από το 1982, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος νόμος που να την απαγορεύει. Απλώς είναι προαιρετική η χρήση της και όχι υποχρεωτική, όπως άλλοτε. Το θέμα είναι πώς γίνεται, σε μια εποχή που η ελευθερία έκφρασης θεωρείται αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου, και από μικρή ηλικία ακόμα –όπως έχει και το δικαίωμα στη διαφορετικότητα–, να γίνεται λόγος για ενδυματολογική ομοιομορφία μεταξύ μαθητών. Η λέξη ομοιομορφία, υπό αυτή την έννοια αποκτά έναν δυστοπικό χαρακτήρα, ακόμα κι αν τίθεται σε λειτουργία για την εξάλειψη των ανισοτήτων. Ενας ενδυματολογικός κώδικας ομοιομορφίας θα κάνει τα σχολεία να μοιάζουν με στρατόπεδο. Αυτό θέλουμε;
Ισως, όμως, να μην είναι τελικά η σκέψη των ανισοτήτων εκείνη που γεννά τέτοιες ιδέες στα μυαλά των ανθρώπων. Ισως να είναι ένας κρυφοσυντηρητισμός που κρύβεται πίσω από δικαιολογίες για καλές προθέσεις. Σύμφωνα και πάλι με μαρτυρίες, γονιών αυτή τη φορά, από το συγκεκριμένο σχολείο, ένα πιθανό κίνητρο πίσω από την πρόταση αυτή είναι και το «ακατάλληλο για σχολικό περιβάλλον ντύσιμο» που έχουν κάποια παιδιά των τελευταίων τάξεων του δημοτικού. Οταν λέμε παιδιά, εννοούμε κορίτσια. Τα οποία πάνε στο σχολείο με κοντά φορέματα.
Να και ο σεξισμός λοιπόν. Ξεπετάχτηκε και αυτός, για να μας δείξει ακόμα μια φορά ότι η προκλητικότητα, όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο ως πρόβλημα αφορά σχεδόν πάντα το γυναικείο φύλο. Το σώμα της γυναίκας, αν φανεί λίγο παραπάνω, ενοχλεί. Ενα πιο κοντό ρούχο γίνεται πεδίο σχολίων και θεωρείται απρεπής επιλογή για το σχολείο, αν είσαι κορίτσι. Μα, πού ζούμε;
Ρητορική ερώτηση. Ξέρουμε πολύ καλά πού ζούμε. Σε ένα περιβάλλον που, παρά τα ανοίγματά του σε πιο προοδευτικές τροχιές, συντηρεί τα στερεότυπα. Προ ολίγων ημερών, ένας άνθρωπος που μάλιστα είναι και ευρωβουλευτής δήλωνε ανερυθρίαστα στις κάμερες μιας εκπομπής ότι δεν είναι ωραίο να βλέπουμε ανήλικα κορίτσια να έχουν αμφίεση που δεν συνάδει με την ηλικία τους. Με κοντά μπλουζάκια και έξω τις κοιλιές τους. Και μετά συνέχιζε λέγοντας ότι ίσως η μαθητική στολή θα έκανε σε όλους διακριτή την ηλικία τους, θα καταλάβαινες ότι αυτή είναι μαθήτρια.
Είναι η εξαίρεση ο κύριος αυτός; Δεν θα το έλεγα. Τέτοιου είδους απόψεις κυκλοφορούν εκεί έξω, τις ακούς στα διπλανά τραπέζια. Μια ενδυματολογική ομοιομορφία δεν είναι δύσκολο να ξεπεταχτεί μέσα από τις κουβέντες, ως φαεινή ιδέα, που έρχεται ντυμένη μάλιστα με τα χρώματα του Καλού: για την ανισότητα, για να μη νιώθουν άσχημα κάποια παιδιά… Ας επικεντρωθούμε στο να διδάξουμε τα παιδιά να νιώθουν άνετα με το σώμα τους, να εκφράζουν ελεύθερα τις επιλογές τους και να σέβονται τις επιλογές του διπλανού τους.
Αν με κάτι πρέπει να τα «ντύσουμε», αυτό είναι οι αξίες.
Λίλα Σταμπούλογλου
κατά εικονικόν κόσμον Λίλα Τρου Στορι (lilatruestory) Παρελθόν: Γεννήθηκα στην Αθήνα αλλά η καρδιά μου βρίσκεται στην Κομοτηνή. Μεγάλωσα με αγάπη, γαλλικά και πιάνο (σπασικλάκι ολκής). Πριν αποφασίσω τί θέλω να κάνω στη ζωή μου, πέρασα στο πανεπιστήμιο και σπούδασα ιστορία και αρχαιολογία. Όταν το αποφάσισα, βρέθηκα στην αίθουσα μιας δραματικής σχολής να σπουδάζω υποκριτική κι έκανα ένα μεταπτυχιακό στη θεατρολογία. Παρόν: Σχολιάζω, σατιρίζω, μεταμφιέζομαι, υποδύομαι ρόλους, μαγειρεύω, κυλιέμαι στο πάτωμα, γενικά βγάζω το δημιουργικό μου άχτι στη χιουμοριστική διαδικτυακή εκπομπή ''Τρου Στορι'' (www.comedylab.gr). Κάνω το ίδιο στα αγγλικά στο youtube κανάλι lilatruestory. Πειραματίζομαι με το stand up comedy και το comedy σκέτο. Κάνω μουσικές παρωδίες με τους Parodise. Παίζω σε θέατρο-τηλεόραση-κινηματογράφο όποτε μου δίνεται η ευκαιρία. Κατά καιρούς σκηνοθετώ. Αρθρογραφώ. Έχω διατελέσει και ραδιοφωνική παραγωγός και γουστάρω πολύ να το ξανακάνω (δέχομαι προτάσεις). Κυνηγώ likes και retweets στα social media. Τέλος, φτιάχνω πολύ ωραία φοκάτσια. Εξέλιξη τελευταίας στιγμής: Από 18 Οκτώβρη και κάθε Σάββατο μπορείτε να με δείτε στην παράσταση stand up comedy ''50 αποχρώσεις του Greek'' μαζί με τον Σίλα Σεραφείμ. Καθώς επίσης στο Μητσι Show με Γιώργο Μητσικώστα, στο κανάλι Ε (κείμενα-συμμετοχή) και στις Κυριακές γέλιου στο Tin Pan Alley.