Οι βατσιμάνηδες, στη ναυτική διάλεκτο, είναι ναυτικοί που έχουν ξωμείνει σε παροπλισμένα πλοία, τα οποία είτε αναζητούν νέο ιδιοκτήτη είτε παραμένουν μπλοκαρισμένα για διάφορους λόγους, νομικούς ή φορολογικούς. Αν και η καταγωγή της λέξης είναι αγγλική, από τη λέξη watchman, και την παραφθορά του ήχου «γουότσμαν» σε «βατσιμάνης», στην Ελλάδα ο όρος έγινε γνωστός από τον μεταφρασμένο τίτλο ενός γαλλικού βιβλίου, του «Les Marins Perdus» του Ζαν-Κλοντ Ιζό, το οποίο αποδόθηκε –μάλλον επιτυχημένα– στα ελληνικά ως «Οι βατσιμάνηδες της Μασσαλίας».

Στο βιβλίο παρακολουθούμε τη ζωή των τελευταίων μελών του πληρώματος ενός πλοίου παρατημένου από τον ιδιοκτήτη του. Εγκλωβισμένοι σε αυτό το πλοίο-φάντασμα που έχει ρίξει άγκυρα και δεν προχωρά, ο καπετάνιος και οι σύντροφοί του περιμένουν κάποιον να έρθει να τους πάρει και να τους ξαναβάλει σε δουλειά. Το πρόβλημα είναι πώς ό,τι κι αν κάνουν οι ίδιοι, η τύχη τους δεν εξαρτάται από αυτούς. Οι βατσιμάνηδες δεν έχουν να κάνουν τίποτα άλλο από το να περιμένουν κάποιον να αγοράσει το πλοίο.

Ο Ιζό, ο συγγραφέας του βιβλίου, ήταν για χρόνια μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στη Μασσαλία και εμβληματικός δημοσιογράφος της τοπικής αριστερής εφημερίδας. Στα μέλη του παλιού ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι το 2015 –άντε και μέχρι το 2023– θα ήταν αρκετά δημοφιλής. Σε αυτά του σημερινού, που επιβίωσαν της εποχής Κασσελάκη και συνεχίζουν σήμερα, θα ήταν ίσως λιγότερο. Ωστόσο, όλο και κάποια παλιότερη καραβάνα θα μπορούσε να τους μιλήσει για το βιβλίο και τις ομοιότητες με το κόμμα που συνεχίζει την πορεία μιας αδιάκοπης καθίζησης εδώ και χρόνια και τώρα μοιάζει απλώς να ζητάει από τον Τσίπρα να το περιμαζέψει.

Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, οι ομοιότητες τελειώνουν κάπου εδώ. Γιατί ενώ οι βατσιμάνηδες του Ιζό προσπαθούν να κερδίσουν τη συμπάθεια του αναγνώστη με την στα όρια της υπερβολής αλληλεγγύη τους, οι βατσιμάνηδες του ΣΥΡΙΖΑ θυμίζουν μάλλον περισσότερο ήρωες σε σπαγκέτι γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε, που συνυπάρχουν υποχρεωτικά μέχρι να χρειαστεί να φάνε ο ένας τον άλλον. Στην πραγματικότητα, μερικοί άρχισαν από τώρα: στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας που ενέκρινε την πρόταση Φάμελλου για συμπόρευση με τον Αλ. Τσίπρα, νωρίτερα οι τόνοι ανέβηκαν πολύ σε ένα επεισόδιο στο οποίο πρωταγωνίστησαν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Γ. Καραμέρος και ο Γ. Ραγκούσης. Διακύβευμα; Η προθυμία των βουλευτών να διαπραγματευτούν συλλογικά και όχι ατομικά την ένταξή τους στους σχηματισμούς της επόμενης ημέρας.

Δεν έλειψαν επίσης και διαρροές –πισώπλατα χτυπήματα, με πηγή το ίδιο όργανο. Η Ρένα Δούρου, που δεν πήρε καθόλου τον λόγο στη συνεδρίαση, διάβαζε έκπληκτη στα ρεπορτάζ ότι διαφώνησε με τον Φάμελλο και συντάχθηκε με τη γραμμή Πολάκη απέναντι στο ενδεχόμενο προσέγγισης του Τσίπρα. Οσο για τον βουλευτή Χανίων, αυτός πράγματι έχει πάρει τις αποστάσεις του από τον πρώην Πρωθυπουργό και είναι μάλλον απίθανο να βρεθεί μαζί του.

Ωστόσο, παρ’ όλες τις φήμες και τις διαρροές σχετικά με το ποιοι και ποιες εντάσσονται στο κόμμα Τσίπρα από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά, αρκετοί είναι αυτοί που λένε ότι στην πράξη ο πρώην Πρωθυπουργός δεν μιλάει και δεν δεσμεύεται σε κανένα. Αν ήταν στο χέρι του, πιθανόν θα απέκλειε από το σχήμα του όλους όσοι προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Ομως όλοι ξέρουν ότι στο τέλος της ημέρας δεν γίνονται έτσι εκλογές. Εάν τελικά κάνει το βήμα, ο Τσίπρας θα πρέπει να φτιάξει και ψηφοδέλτια και αυτό δεν θα είναι αναγκαστικά εύκολο –ειδικά στην περιφέρεια– χωρίς τη χρήση παλιών βουλευτών και στελεχών.

Το βέβαιο είναι ότι οι μετρήσεις δείχνουν ότι κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝεΑρ, ενδεχομένως και το ΚιΔη του Στέφανου Κασσελάκη, πολύ δύσκολα μπορούν να σταθούν από τη στιγμή που θα εμφανιζόταν κόμμα Τσίπρα. Θα μπορούσε να επιβιώσει ένα κόμμα στα Αριστερά του, αλλά όχι ο σημερινός πληθωρισμός. Ετσι, εύλογα οι μηχανισμοί παίρνουν θέση για την επόμενη μέρα.

Στον ΣΥΡΙΖΑ το ζητούμενο (επιχειρείται να) είναι να υπάρξει συλλογική και όχι κατά μόνας διαπραγμάτευση με τον Τσίπρα. Στη ΝεΑρ ένα κομμάτι επιλέγει την απευθείας διαπραγμάτευση, ένα δεύτερο θα ευνοούσε σε πρώτη φάση τη σύμπλευση με τον ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να κερδηθεί χρόνος (σενάριο που αδυνατίζει μετά το αίτημα συνθηκολόγησης της Κουμουνδούρου), ένα τρίτο αποκλείει τη σύμπλευση με τον Τσίπρα και αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην αυτόνομη πορεία και τη συνεργασία με άλλες δυνάμεις στα αριστερά.

Το πρώτο σενάριο θα σήμαινε πιθανά εκλογική εξαφάνιση. Το δεύτερο θα μπορούσε να οδηγήσει προς το ΜέΡΑ25 και τον Γιάνη Βαρουφάκη που διατηρείται ψηλά στις μετρήσεις. Εν τούτοις, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν υπουργοί της κυβέρνησης 2015-2019 είναι καλοδεχούμενοι εκεί. Σε κάθε περίπτωση, ένα τέτοιο σενάριο θα απέκλειε ευθύς εξαρχής τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος για την ώρα κατηγορεί τμήματα της ηγετικής ομάδας της ΝεΑρ ότι συνέπλευσαν με τη γραμμή απoδόμησής του μέσω της εμφάνισης επιστολής του 2015.

Oσο για τη δυναμική του κόμματος Τσίπρα, που μετριέται ασταμάτητα από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων, αρκετοί κρατούν μικρό καλάθι. Η ισχυρή βάση του πρωθυπουργού κινείται γύρω στο 8%-9%, κοντά ή λίγο πάνω από το άθροισμα του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝεΑρ. Τα υπόλοιπα ποσοστά, που δείχνουν τη δυνητική ψήφο του να φτάνει ή να ξεπερνά το 20%, είναι εξαιρετικά επισφαλή. Αφενός γιατί η δυνητική ψήφος όλων των κομμάτων ξεπερνά κατά πολύ την πραγματική τελική επιρροή τους. Αφετέρου γιατί όλοι αυτοί που δηλώνουν ότι θα μπορούσαν υπό συνθήκες να ψηφίσουν ένα κόμμα Τσίπρα έχουν κάτι διαφορετικό ο καθένας στο μυαλό του. Στο τέλος, μόνο ένα σενάριο θα βγει αληθινό: Τσίπρας με τα παλιά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ; Τσίπρας με στελέχη του ΠΑΣΟΚ; Τσίπρας με πρόσωπα της εμπιστοσύνης του χωρίς παρελθόν; Κάθε τι από όλα αυτά θα απογοητεύσει τους υποστηρικτές των υπολοίπων.

Στο μεταξύ οι βατσιμάνηδες του ΣΥΡΙΖΑ περιμένουν. Και καθώς θα διηγούνται ιστορίες στην κουπαστή, κάποιος μπορεί να θυμηθεί εκείνο το παλιό ανέκδοτο με τον Νασρεντίν Χότζα, που ένας χωρικός του παραπονιέται ότι το σπίτι του είναι πολύ μικρό και δεν χωρά αυτόν και την οικογένειά του. Ο Χότζα τον καλεί τότε να βάλει μέσα στο σπίτι και τα ζώα του. Οταν πια η κατάσταση έχει γίνει εντελώς ανυπόφορη, λέει στον χωρικό να βγάλει τα ζώα έξω και τότε εκείνος παραδέχεται ότι αυτή η απόφαση ήταν λυτρωτική και επιστρέφει χαρούμενος στην αρχική κατάσταση που τον είχε αγανακτήσει.

Δεν ξέρουμε μάλιστα αν ο χωρικός είπε στη γυναίκα του και τα παιδιά του ότι ανεξάρτητα από διαφωνίες, η πορεία του με τον Χότζα δεν μπορεί να είναι αντιπαραθετική.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News