«Ο Τζουντ Λο εντυπωσιάζει με την ικανότητά του να εμπνέει τον φόβο με το σχεδόν ταπεινό βλέμμα του, εκφράζοντας την ψυχρότητα της εξουσίας που δεν έχει τίποτα να επιδείξει και τα πάντα να αποκρύψει»: αυτό σημειώνει, σε ανταπόκρισή του από τη Βενετία, ο Βαλέριο Καπέλι, κριτικός κινηματογράφου της Corriere della Sera. «Η στάση του είναι πανομοιότυπη με του Πούτιν όπως και τα αραιά καροτί μαλλιά του», προσθέτει, γράφοντας για τον «Μάγο του Κρεμλίνου» τη νέα ταινία του Ολιβιέ Ασαγιάς, η πρεμιέρα της οποίας έγινε το απόγευμα της Κυριακής (31.08), με το κοινό του κινηματογραφικού φεστιβάλ να χειροκροτεί στη συνέχεια τους συντελεστές για περισσότερο από έντεκα λεπτά.
Το σενάριο, το οποίο ο Ασαγιάς έγραψε από κοινού με τον γάλλο συγγραφέα Εμανουέλ Καρέρ, βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του ιταλοελβετού πολιτικού επιστήμονα και συγγραφέα του Τζουλιάνο ντα Εμπολι που εκδόθηκε το 2022 στη Γαλλία, κερδίζοντας το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας.
Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι, φυσικά, ο Τζουντ Λο-Βλαντίμιρ Πούτιν, ωστόσο το πρόσωπο-κλειδί (και στο βιβλίο και στην ταινία) είναι ο «Βαντίμ Μπαράνοφ» (τον υποδύεται ο Πολ Ντέινο) ένας επιτυχημένος σκηνοθέτης και τηλεοπτικός παραγωγός, ο οποίος αναλαμβάνει χρέη συμβούλου του ρώσου ηγέτη, όταν ανέρχεται στην εξουσία. Οι παρασκηνιακές ενέργειές του προκειμένου να υποστηρίξει τον νέο τσάρο της Ρωσίας και το μυστήριο που περιβάλλει τις συναντήσεις τους, του χαρίζουν το προσωνύμιο ο Μάγος του Κρεμλίνου. Ομως ο μακιαβελικός χαρακτήρας του «Μπαράνοφ» δεν είναι τόσο φανταστικός, καθώς βασίζεται στον πραγματικό Βλάντισλαβ Σούρκοφ, ο οποίος, πράγματι, υπήρξε σύμβουλος του Πούτιν.
«Δική του είναι η οπτική γωνία για την άνοδο του “τσάρου” σε ένα έργο που δεν περιορίζεται στα γεγονότα και, μέσω της ερμηνείας του Τζουντ Λο, προσφέρει την εικόνα όχι μόνον ενός ηγέτη αλλά και των αυταρχικών τάσεων που σαρώνουν την εποχή μας», γράφει επίσης σε ανταπόκρισή της από την 82η κινηματογραφική Μόστρα της Γαληνοτάτης, η Αριάνα Φινός της La Repubblica. «“Ο Μάγος του Κρεμλίνου” διαγωνίζεται στη Βενετία καθώς ο Βλαντίμιρ Πούτιν μεταβαίνει στην Κίνα για να ενισχύσει τον άξονα με το Πεκίνο», προσθέτει, αναφερόμενη στη συμμετοχή του ρώσου προέδρου στη Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης.
Με λίγα λόγια, στην ταινία διερευνώνται οι μηχανισμοί της εξουσίας και οι νέες μορφές πολιτικής χειραγώγησης, με τον Ασαγιάς να χρησιμοποιεί την αλληγορία του Βλαντίμιρ Πούτιν για να παρουσιάσει μια ευρύτερη πραγματικότητα. «Αυτό που συμβαίνει στη Ρωσία συμβαίνει και στον κόσμο. Και αυτό που ανέκαθεν με ενδιέφερε δεν είναι ακριβώς η ρωσική πολιτική, αλλά ο μετασχηματισμός του ζητήματος της εξουσίας στις σύγχρονες κοινωνίες και ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνται το Διαδίκτυο και τα νέα εργαλεία πολιτικής χειραγώγησης.
»Υπό αυτή την έννοια δεν πρόκειται για την ιστορία του Βλαντίμιρ Πούτιν, ούτε καν για ένα πιστό χρονικό [της ανόδου του στην εξουσία]. Θα προτιμούσα να πω ότι είναι μια ταινία εμπνευσμένη από το βιβλίο του Τζουλιάνο ντα Εμπολι και την αίσθηση που μου μετέδωσε: ότι κάτι συνέβαινε μέσα στον πολιτικό κόσμο που έπρεπε να απομυθοποιηθεί, να εξηγηθεί, να έρθει στο φως. Και ο κινηματογράφος δεν το έχει κάνει ακόμα αυτό ή σίγουρα δεν το έχει κάνει αρκετά», είπε ο 70χρονος γάλλος κινηματογραφιστής συνομιλώντας με την ιταλίδα δημοσιογράφο.
Ερωτηθείς για την επίσκεψη του επικεφαλής του Κρεμλίνου στην Κίνα, εξήγησε πως «αυτό που με ενδιέφερε ήταν μια απεικόνιση που δεν θα ήταν πολύ συγκεκριμένη, αλλά πιο γενική, όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργεί η πολιτική σήμερα. Ανησυχούσα, ενώ γύριζα την ταινία, ότι η πραγματικότητα θα με διέψευδε, επειδή οι ταινίες έχουν διαφορετικό ρυθμό […] Αντιθέτως, προς έκπληξή μου, αυτό που συνέβη ήταν εντελώς διαφορετικό από αυτό που ανάμενα: νόμιζα ότι θα κάναμε μια ταινία για γεγονότα του παρελθόντος αλλά, τελικά, είμαστε πλήρως βυθισμένοι στην τρέχουσα κατάσταση στη Ρωσία και την Ουκρανία. Ο Πούτιν του χθες είναι συνεπής με τον Πούτιν του σήμερα», σημείωσε ο Ολιβιέ Ασαγιάς.
Οσο για την επιλογή του 52χρονου Τζουντ Λο για τον ρόλο του Πούτιν (επιλογή «κολακευτική», σύμφωνα με τη δημοσιογράφο της La Repubblica, για τον πρόεδρο της Ρωσίας), «το σημαντικό για μένα ήταν να παρουσιάσω έναν μιμητή του Πούτιν, μια ανανεωμένη εκδοχή του. Χρειαζόμουν έναν σπουδαίο ηθοποιό ικανό να ερμηνεύσει όλες τις συναισθηματικές αποχρώσεις, όλες τις διαφορετικές πτυχές του χαρακτήρα. Δεν μπορούσα να το κάνω αυτό με οποιονδήποτε. Γνώριζα τον Τζουντ, γνώριζα το έργο του και έκρινα ότι είχε τη δύναμη και την ευφυΐα να επανεφεύρει έναν Πούτιν που θα ήταν πιστευτός στον σύγχρονο κόσμο μας».
Τζουντ Λο: «Είναι εκπληκτικό το τι μπορεί να κάνει μια περούκα»
«Αναζητήσαμε οικεία χαρακτηριστικά σε μένα, αλλά δεν έπρεπε να παραστήσω τον Πούτιν και να κρυφτώ πίσω από μια μάσκα, αν και είναι εκπληκτικό το τι μπορεί να κάνει μια περούκα. Εξασκήθηκα και στο τζούντο, όπως εκείνος. Το πιο σύνθετο κομμάτι είναι η δημόσια εικόνα του, η οποία αποκαλύπτει πολύ λίγα. Είχαμε πολύ αρχειακό υλικό στη διάθεσή μας. Δημιούργησα έναν ελαφρώς άκαμπτο και ελαφρώς αμήχανο Πούτιν, ο οποίος δεν αισθάνεται άνετα να μιλάει, αντλώντας έμπνευση από την εναρκτήρια σκηνή: καθώς αναλαμβάνει την εξουσία, λέει ότι έως τότε είχε μιλήσει δημόσια μια-δυο φορές και δίχως μεγάλη επιτυχία», σημείωσε από την πλευρά του o 52χρονος βρετανός ηθοποιός.
Φοβάται ο Τζουντ Λο μην τυχόν βρεθεί και αυτός στο στόχαστρο του Κρεμλίνου εξαιτίας του τρόπου που ερμήνευσε τον ρώσο πρόεδρο – ο οποίος δεν φημίζεται για την αίσθηση του χιούμορ; «Οχι, δεν επιδίωξα να ξεσπάσει διαμάχη. Απλώς αφέθηκα στον σκηνοθέτη», απάντησε.
