Σημαντικά έργα αποκατάστασης και προστασίας εξελίσσονται στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, με επίκεντρο το συγκρότημα της Βασιλικής Α’, συμπεριλαμβανομένου και του βαπτιστηρίου. Το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, προχωρά σε εκτεταμένες παρεμβάσεις, ενταγμένες στη β’ φάση του έργου προστασίας και ανάδειξης του χώρου, με προϋπολογισμό 1.800.000 ευρώ, που χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΕΣΠΑ 2021-2027).
Παράλληλα, ολοκληρώνει το έργο πυροπροστασίας και πυρόσβεσης στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο των Φιλίππων, με προϋπολογισμό 2.500.000 ευρώ, χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται στον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό του ΥΠΠΟ για τη λειτουργική αναβάθμιση και τη θωράκιση του χώρου έναντι φυσικών κινδύνων, ενισχύοντας την επισκεψιμότητα και την πολιτιστική εμπειρία.
Η Βασιλική Α’ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και παλαιότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου. Καταλαμβάνει έκταση περίπου 6.800 τ.μ. και χρονολογείται γύρω στο 500 μ.Χ., ενώ φαίνεται να καταστράφηκε κατά τον 7ο – 8ο αιώνα. Το συγκρότημα της Βασιλικής περιλαμβάνει τον κυρίως ναό, αίθριο, περίστυλη αυλή, μνημειακές κλίμακες και τα προκτίσματα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το βαπτιστήριο με τον προθάλαμό του και το παρεκκλήσι. Το βαπτιστήριο, ένα αυτόνομο πρόκτισμα, εφάπτεται στον βόρειο τοίχο του κυρίως ναού.
Το έργο αποκατάστασης εστιάζει στις τοιχοποιίες και τα δάπεδα στον κυρίως ναό, τον νάρθηκα και την ανατολική στοά του αιθρίου. Ενώ κάποια αρχιτεκτονικά τμήματα διατηρούνται σε ικανοποιητική κατάσταση, σημαντικά προβλήματα εντοπίζονται στον διακοσμητικό τομέα, με απώλειες υλικών και μορφής. Παλαιότερες επεμβάσεις στερέωσης κρίνονται πλέον ανεπαρκείς. Παρά τις δυσκολίες, η κατάσταση διατήρησης του βαπτιστηρίου θεωρείται σχετικά καλή, δεδομένων των επιβαρυντικών παραγόντων όπως η φθορά του χρόνου, η ανθρώπινη δραστηριότητα και οι περιβαλλοντικές συνθήκες.
Στόχος των επεμβάσεων είναι η συντήρηση, προστασία και μορφολογική αποκατάσταση του συγκροτήματος, με σεβασμό στο αρχικό σχέδιο και την κάτοψη του μνημείου. Επιπλέον, επιδιώκεται η ανεμπόδιστη πρόσβαση των επισκεπτών και η κατανόηση της γεωμετρίας και της αρχιτεκτονικής δομής του συνόλου.
Οι επεμβάσεις ακολουθούν τις αρχές του σεβασμού στο φυσικό ανάγλυφο και τις υπάρχουσες δομές, αξιοποιώντας αρχαίο δομικό υλικό και διακριτικά νέα υλικά για τη διδακτική αποκατάσταση χαμένων στοιχείων.
Η αποκατάσταση της Βασιλικής Α’ και οι παράλληλες παρεμβάσεις αποτελούν σταθμό για τη διατήρηση και ανάδειξη ενός από τα πιο εμβληματικά μνημεία του ελλαδικού χώρου, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη και βιώσιμη πολιτιστική εμπειρία στους επισκέπτες των Φιλίππων.
Μενδώνη: Δημιουργείται ένας ενιαίος αρχαιολογικός χώρος
Την πρόοδο των εργασιών στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, που αποτελεί μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Όπως δήλωσε, ολοκληρώθηκε πρόσφατα η αποκατάσταση της Βασιλικής Β’, με συμπλήρωση τμημάτων της ανωδομής και στερέωση των ερειπίων, έργο προϋπολογισμού 754.000 ευρώ, με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΕΣΠΑ 2014-2020).
Οι παρεμβάσεις συνεχίζονται με την αποκατάσταση της Βασιλικής Α’, ενός από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα χριστιανικά μνημεία των Φιλίππων, και με τη συνολική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία του από φυσικούς κινδύνους, μέσω της εγκατάστασης μόνιμου πυροσβεστικού δικτύου, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την κλιματική κρίση.
Η κυρία Μενδώνη σημείωσε ότι η κατάργηση του τμήματος της εθνικής οδού που διέσχιζε τον αρχαιολογικό χώρο επέτρεψε την ενοποίηση της αρχαίας Εγνατίας οδού με τη διαδρομή από το forum προς τη Βασιλική Α’. Όπως ανέφερε, με τις συγκεκριμένες επεμβάσεις δημιουργείται ένας ενιαίος αρχαιολογικός χώρος με σύγχρονες υποδομές περιήγησης και ασφάλειας, προσφέροντας καλύτερες συνθήκες για επισκέπτες και εργαζομένους.
