Σε διελκυστίνδα μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας εξελίσσεται το πολύπαθο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector (GSI) και πλέον όλα δείχνουν ότι το «περίφημο» καλώδιο κινδυνεύει να σπάσει, όχι υπό το βάρος των τουρκικών «βρυχηθμών», αλλά λόγω ανυπέρβλητου χάσματος ανάμεσα στην ελληνική και την κυπριακή κυβέρνηση για ένα κατά τα άλλα ευρωπαϊκό (ήτοι με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση) έργο.

Στο επικίνδυνο… τέντωμα του καλωδίου απο κυπριακής πλευράς ήρθε να προστεθεί στις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, περί μη βιωσιμότητας του έργου, και η ενημέρωση από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατιας, Νίκο Χριστοδουλίδη, για την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στην υπόθεση, με αντικείμενο, όπως είπε, τη διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Συγκεκριμένα, όπως έκανε γνωστό ο κ. Χριστοδουλίδης, «η  Νομική Υπηρεσία ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ότι μετά από διάφορες καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό και έχουν διερευνηθεί αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το συγκεκριμένο έργο».

Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει εγκρίνει για τον GSI επιχορήγηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Faciity) και επιπλέον έχουν παρασχεθεί 100 εκατομμύρια ευρώ από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Και απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στα σενάρια περί απομάκρυνσης του κ. Κεραυνού στο πλαίσιο ανασχηματισμού της κυπριακής κυβέρνησης (σε μια ύστατη κίνηση για να ξεμπλοκάρει το έργο), ο κ. Χριστοδουλίδης θέλησε να υπογραμμίσει πως η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα του καλωδίου είναι «ξεκάθαρη και ενιαία».

«Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας. Η βιωσιμότητά του εξαρτάται από την υλοποίηση δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο φορέας υλοποίησης, που είναι ο ΑΔΜΗΕ, και αναμένουμε την υλοποίηση των συγκεκριμένων δεσμεύσεων», επέμεινε, χωρίς πάντως να δειυκρινίσει-τουλάχιστον δημοσίως-  ποιες είναι αυτές οι δεσμεύσεις που εκκρεμούν από πλευράς του φορέα υλοποίησης του έργου.

Με τον τρόπο αυτό, ο κύπριος πρόεδρος δεν άφησε την παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις της κυβέρνησης του: Για να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ τα ανακτήσιμα έξοδα (25 εκατ. ευρώ) που του ενέκρινε η ΡΑΕΚ, θα πρέπει πρώτα να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε.

Με άλλα λόγιο η Λευκωσία στυλώνει τα πόδια και το καλώδιο μπαίνει σε βαθιά «κατάψυξη»…

Στην Αθήνα τόσο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, όσο και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, δεν έκρυψαν τον προβληματισμό τους για τη στάση της Λευκωσίας, καλώντας την να αποσαφηνίσει τη θέση της.

Το ίδιο σαφής ήταν σε δηλώσεις του στο EPTnews και ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις Κεραυνού, παρατήρησε ότι «στέλνουν ένα αμφίσημο μήνυμα και δημιουργούν ερωτήματα». 

Ο κ. Παπασταύρου ανέδειξε εκ νέου τη σημασία του έργου για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, καθώς και το γεγονός ότι το έσοδο του GSI έχει εγκριθεί προ μηνών από την ΡΑΕΚ.

 «Η θέση μας είναι συγκεκριμένη και υλοποιείται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς», ξεκαθάρισε, ενημερώνοντας ταυτόχρονα ότι το θέμα του GSI θα τεθεί και στο  άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, με τη συμμετοχή από ελληνικής πλευράς του υφυπουργού Νίκου Τσάφου και από κυπριακής πλευράς του γενικού διευθυντή του υπουργείου Ενέργειας Μάριου Παναγίδη.

Ο κ. Παπασταύρου έσπευσε επίσης να σημειώσει πως οι δηλώσεις Κεραυνού αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα του έργου και όχι γεωπολιτικούς κινδύνους και τις τουρκικές προκλήσεις στο πειδίο.

Στο διά ταύτα της «διελκυστίνδας» με το καλώδιο, η ελληνική΄κυβερνηση στηρίζει πλήρως το αίτημα του ΑΔΜΗΕ να πληρωθεί τα 25 εκατ. που του ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως ανακτήσιμα έξοδα για το 2025 και η κυπριακή τη θέση του υπουργού Οικονομικών ότι δεν μπορούν να εκταμιευθούν τα χρήματα ενόσω εκκρεμούν υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ, χωρίς όμως αυτές, όπως  προαναφέρθηκε, να αναφέρονται δημοσίως.

Σε συνέντευξή του στη κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος -το πλήρες κείμενο της οποίας θα δημοσιευτεί την Κυριακή- ο κύπρος υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, επικαλείται εκ νέου τις μελέτες ανεξάρτητων φορέων (τις οποίες κατά δήλωση του υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, δεν έχει δει η Αθήνα) που έκριναν ως μη βιώσιμο το έργο της διασύνδεσης -εξ ου και η απροθυμία του να εγκρίνει την πληρωμή του ΑΔΜΗΕ- ενώ προβαίλνει και σε μια καταγραφή εκκρεμοτήτων του φορέα υλοποίησης.

«Για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης αναφέρατε πως δεν είναι βιώσιμο το έργο. Πολλές φορές σάς ακούσαμε να λέτε πως οι φορολογούμενοι στην Κύπρο δεν πρέπει να πληρώσουν για ένα “παγωμένο” έργο. Θα συναινέσετε τελικά στην αποδέσμευση των €25 εκατ. προς τον ΑΔΜΗΕ; Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα σας;» είναι το ερώτημα που τίθεται στον κ. Κεραυνό και εκείνος απαντά:

 «Η κυβέρνηση αναγνωρίζει πως έχει μια γεωπολιτική αξία αυτό το έργο. Και από εκεί και πέρα, από τον ΑΔΜΗΕ δεν έχουν γίνει όλα όσα είχαν συμφωνηθεί σε ένα πλαίσιο συναντίληψης, είτε είναι χρονοδιαγράμματα, είτε είναι κατασκευή του έργου, είτε βυθομετρήσεις κλπ. Επομένως, υπάρχει μια καθυστέρηση του έργου και από την άλλη δεν μπορούν να απελευθερωθούν χρήματα, αφού δεν έχουν υλοποιηθεί θέματα τα οποία θα έπρεπε να είχαν δρομολογηθεί από τον ΑΔΜΗΕ».

Και στο νέο ερώτημα: «άρα εσείς δεν θα συναινέσετε στην εκταμίευση των χρημάτων;», ο  υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν αφήνει ούτε «χαραμάδα» σύγκλισης, λέγοντας λακωνικά:

«Νομίζω ήμουν ξεκάθαρος».

Ο ΑΔΜΗΕ πάντως, επιμένει ότι το έργο προχωρά με την κατασκευή του καλωδίου στα εργοστάσια της Nexans, ισχυριζόμενος ότι τα χρονοδιαγράμματα για την τελική παράδοσή του (2030) δεν επηρεάζονται από τις όποιες καθυστερήσεις στην πραγματοποίηση των βυθομετρήσεων σε διεθνή ύδατα, λόγω των τουρκικών ενστάσεων και απειλών.

Και στο πλαίσιο αυτό ο φορέας υλοποίησης αξιώνει να αρχίσουν οι πληρωμές από την κυπριακή πλευρά, στη βάση της συμφωνίας (πλαίσιο κατανόησης) που υπέγραψαν οι δύο κυβερνήσεις τον Σεπτέμβριο του 2024 – ήτοι την καταβολή €25 εκατ. για κάθε χρόνο, για δικαιολογημένα από τη ΡΑΕΚ έξοδα του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2025-2029.

Ηδη, όπως προαναφέρθηκε,  η ΡΑΕΚ ενέκρινε τα πρώτα 25 εκατ., για την εκταμίευσή τους όμως απαιτείται -εις μάτην- η έγκριση Κεραυνού…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News