Ο πόλεμος στην Ουκρανία, που διαρκεί πλέον πάνω από τρία χρόνια, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διεθνή τάξη και τη Δύση. Παρά την ηρωική αντίσταση ενός λαού που μάχεται υπό δυσμενείς συνθήκες, η εξάντληση πόρων, η αβεβαιότητα της διεθνούς υποστήριξης και η επιθετικότητα της Ρωσίας θέτουν υπό σοβαρή απειλή όχι μόνο την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αλλά και τη στρατηγική αξιοπιστία της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ.

Αν η Ουκρανία καταρρεύσει, το κόστος δεν θα είναι μόνο γεωπολιτικό. θα πρόκειται για μια ιστορική αποτυχία της Δύσης και για την αρχή ενός μακροχρόνιου κύκλου αστάθειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εχει φτάσει η ώρα, γράφει ο Guardian να αναλογιστούμε τις συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης.

Στους σαράντα μήνες αιματηρού και ανελέητου πολέμου, η Ουκρανία αντιστέκεται στη ρωσική εισβολή. Από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν ξεκίνησε η επίθεση της Μόσχας, ο ουκρανικός λαός υπομένει ασταμάτητα σφοδρές και καταστροφικές επιθέσεις. Δεκάδες χιλιάδες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί, ενώ εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους. Η βιομηχανία, τα καταστήματα, τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τα εργοστάσια ενέργειας έχουν καταστραφεί, η γη έχει ερημώσει. Παιδιά έχουν μείνει ορφανά, έχουν απαχθεί ή έχουν υποστεί βαθιά τραύματα. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις, η διεθνής κοινότητα έχει αποτύχει να σταματήσει τη σφαγή. Κι όμως, η Ουκρανία, αν και αριθμητικά και στρατιωτικά υποδεέστερη, συνεχίζει να μάχεται.

Η γενναιότητα των Ουκρανών είναι αυτονόητη. Ομως, καθώς ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, εντείνει τις επιθέσεις με όλο και μεγαλύτερα κύματα drones οι ειρηνευτικές προσπάθειες μπλοκάρονται και οι ουκρανικές δυνάμεις εξαντλούνται, η εφησυχασμένη στάση της Δύσης φαίνεται όλο και πιο αδικαιολόγητη. Ενα ερώτημα που κάποτε έμοιαζε εντελώς θεωρητικό γίνεται όλο και πιο ρεαλιστικό και πιεστικό: τι θα συμβεί αν πέσει η Ουκρανία;

Αν η Ουκρανία πέσει, θα πρόκειται για στρατηγικό φιάσκο της Δύσης, αντίστοιχο ή και μεγαλύτερο από τις αποτυχίες σε Αφγανιστάν και Ιράκ, σημειώνει ο Guardian. Οι συνέπειες για την Ευρώπη, τη Βρετανία, το ΝΑΤΟ και το διεθνές δίκαιο θα είναι τεράστιες. Και μόνο σαν σκέψη θα έπρεπε να αφυπνίσει τους δυτικούς ηγέτες.

Ηδη από τα τέλη του 2023, όταν η αντεπίθεση της Ουκρανίας αποκρούστηκε, φάνηκε ότι η νίκη της δεν είναι εξασφαλισμένη. Το 2024, τα ρωσικά στρατεύματα συνέχιζαν να προελαύνουν αργά αλλά σταθερά σε περιοχές όπως το Ντονέτσκ, αδιαφορώντας για τις βαριές απώλειες. Οι ρωσικές απώλειες έχουν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο, αλλά η πίεση που ασκεί ο Πούτιν δεν σταματά. Δεν έχει υπάρξει μεν κάποια μεγάλη ρωσική προέλαση, όμως για τους αμυνόμενους Ουκρανούς, υποχρηματοδοτημένους και καθηλωμένους, ο πόλεμος είναι πλέον καθημερινός αγώνας επιβίωσης. Το ότι ακόμα κρατούν, είναι από μόνο του ένα θαύμα.

Το πόσο ακόμα μπορεί η Ουκρανία να αντέξει, στρατιωτικά και διπλωματικά, είναι αβέβαιο, εκτιμά ο Guardian. Της λείπουν άνδρες, πυρομαχικά, και αντιαεροπορικά όπλα. Παρότι επιτυγχάνει εντυπωσιακά χτυπήματα, όπως στην περιοχή του Κουρσκ ή σε ρωσικά βομβαρδιστικά εντός ρωσικού εδάφους, τέτοιες επιτυχίες δεν αλλάζουν δραματικά την πραγματικότητα: Η ανισορροπία δυνάμεων είναι τεράστια.

Στο διπλωματικό πεδίο, όλο και λιγότεροι σύμμαχοί της Ουκρανίας αποδεικνύονται σταθεροί, αν και ίσως ποτέ δεν ήταν. Ο Πούτιν έχει οικοδομήσει τη δική του «συμμαχία προθύμων», με την Κίνα, το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και άλλους, ανάλογους. Η δυτική απάντηση, με πρωτοστάτες το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η αποστολή μιας δύναμης αποτροπής δεν προχωρά. Δεν επιτεύχθηκε καν κατάπαυση πυρός, λόγω της αδιαλλαξίας του Πούτιν και της ανικανότητας του Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρει ο Guardian.

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, μιλώντας πρόσφατα στο Λονδίνο, επανέλαβαν φραστικές διαβεβαιώσεις στήριξης. Ομως, επισημαίνει ο Guardian, άλλο τα λόγια και άλλο η ουσιαστική στρατιωτική βοήθεια. Η Ευρώπη και να θέλει να βοηθήσει την Ουκρανία περισσότερο, δεν διαθέτει τα προηγμένα όπλα και την ποσότητα πυρομαχικών που μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να παρέχουν.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, πρότεινε να αγοράσει αμερικανικά συστήματα Patriot για να τα προσφέρει στο Κίεβο. Αλλά όπως και στην ΕΕ γενικότερα, προτεραιότητα την Γερμανίας αυτήν τη στιγμή, παραμένει η εθνική της άμυνα: Η Γερμανία τριπλασιάζει τις αμυντικές δαπάνες της, όπως και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Τραμπ παραμένει ο μεγαλύτερος διπλωματικός πονοκέφαλος για την Ουκρανία. Το σχέδιό του για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός απορρίφθηκε από τη Μόσχα, ενώ οι προτάσεις του για εμπορικές συμφωνίες με τη Ρωσία ναυάγησαν. Αφού συμπεριφέρθηκε άθλια επί μήνες στον Ζελένσκι, κολακεύοντας παράλληλα τον Πούτιν, τώρα ισχυρίζεται ότι ο ρώσος ηγέτης λέει «ανοησίες» και είναι αναξιόπιστος. «Ποιος θα το φανταζόταν…», ειρωνεύεται ο Guardian.

Ο αμερικανός πρόεδρος υπόσχεται τώρα περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και ίσως επιπλέον κυρώσεις στη Ρωσία. Ομως δεν πρόκειται για μια πολιτική κίνηση αρχών· απλώς έχει πληγωθεί ο εγωισμός του. «Ενα χαμόγελο από τον Πούτιν μπορεί να του αλλάξει ξανά γνώμη. Οπως όλοι οι νταήδες, o Τραμπ ενστικτωδώς συντάσσεται με τον ισχυρότερο. Γι’ αυτό ο Πούτιν θεωρεί ότι μπορεί να κερδίσει έναν πόλεμο φθοράς στην Ουκρανία, αγνοώντας τη Δύση», παρατηρεί ο Guardian.

Ομως, ο πόλεμος δεν έχει χαθεί ακόμη. Το ΝΑΤΟ, με ή χωρίς τον Τραμπ, θα μπορούσε να υιοθετήσει μια σκληρότερη στάση: για παράδειγμα, να δημιουργήσει ζώνες απαγόρευσης πτήσεων και να καταρρίπτει drones και πυραύλους εντός του ουκρανικού εναέριου χώρου. Οι στρατιωτικοί, νομικοί και ανθρωπιστικοί λόγοι για να το κάνει είναι αδιαμφισβήτητοι. Ο Πούτιν παραβιάζει συνεχώς την κυριαρχία των γειτονικών χωρών του ΝΑΤΟ. Οι απειλές του για τη χρήση πυρηνικών όπλων είναι διαρκείς. Αν η Δύση είχε το θάρρος, θα μπορούσε να τον σταματήσει, σημειώνει ο Guardian.

Εάν όχι, τότε νέες κυρώσεις σε ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα. Τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια στη Δύση πρέπει να κατασχεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Χώρες όπως η Ινδία, που παραμένουν ουδέτερες ενώ επωφελούνται από τον πόλεμο, πρέπει να ενημερωθούν για τις ωμότητες του Κρεμλίνου και να κληθούν να πάρουν θέση.

Τα πιο πιθανά σενάρια είναι, πλέον, δύο: Είτε ένας παρατεταμένος πόλεμος χωρίς τέλος, είτε η κατάρρευση της Ουκρανίας. Αν συμβεί το δεύτερο και η Ρωσία επιβάλει τους όρους της, θα πρόκειται για συνολική ήττα της Δύσης· μια στρατηγική αποτυχία που θα μας βάλει σε μια εποχή διαρκούς και επεκτεινόμενης σύγκρουσης σε όλη την Ευρώπη. Ούτε για τον ρωσικό λαό, όμως, θα σημαίνει νίκη. Οι Ρώσοι πρέπει να πειστούν ότι αυτός ο, τόσο ολέθριος για τη χώρα τους, πόλεμος μπορεί να τελειώσει με διαπραγμάτευση, ότι οι ανησυχίες τους μπορούν να ληφθούν υπόψη και ότι η εναλλακτική είναι χειρότερη.

Ομως, καταλήγει ο Guardian, πρώτα, πρέπει να απαλλαγούν από τον Πούτιν. Ο κύριος υπεύθυνος αυτής της τραγωδίας, ο ηθικός αυτουργός της ντροπής της Ρωσίας, πρέπει να ανατραπεί και να λογοδοτήσει στη διεθνή δικαιοσύνη: «Αυτός που πρέπει να πέσει είναι ο Πούτιν και όχι η Ουκρανία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News