Οι ασταθείς πολιτικές του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσφέρουν μια «πρώτης τάξεως ευκαιρία» για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ και την απόκτηση από την ευρωζώνη προνομίων που μέχρι σήμερα απολάμβαναν κυρίως οι ΗΠΑ, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ.
Μιλώντας στο Βερολίνο, όπως σημειώνει το Bloomberg, η επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι, εφόσον οι εθνικές κυβερνήσεις καταφέρουν να επιλύσουν χρόνιες αδυναμίες της ευρωπαϊκής οικονομίας, η ευρωζώνη θα μπορούσε να αποκομίσει οφέλη όπως χαμηλότερο κόστος δανεισμού και προστασία από συναλλαγματικές διακυμάνσεις και κυρώσεις.
«Οι εν εξελίξει αλλαγές δημιουργούν το άνοιγμα για μια “παγκόσμια στιγμή του ευρώ”», δήλωσε η Λαγκάρντ. «Αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία για την Ευρώπη να πάρει μεγαλύτερο έλεγχο της μοίρας της. Αλλά δεν πρόκειται για προνόμιο που θα μας δοθεί – πρέπει να το κερδίσουμε».
Τα σχόλια της Λαγκάρντ αποτυπώνουν την προσπάθεια των ευρωπαϊκών θεσμών να μετατρέψουν τις επιθέσεις Τραμπ κατά του παγκόσμιου εμπορίου και των αμερικανικών θεσμών σε ευκαιρία για την Ευρώπη. Οι κινήσεις αυτές ενισχύονται από τη συμπεριφορά των επενδυτών, οι οποίοι εγκαταλείπουν το δολάριο λόγω των εμπορικών εντάσεων, εξέλιξη που στηρίζει το ευρώ – μια τάση που η Λαγκάρντ είχε χαρακτηρίσει στο παρελθόν «αντιφατική», αλλά δικαιολογημένη.
Η ίδια υπενθύμισε ιστορικές περιόδους που οι ενέργειες των ΗΠΑ θα μπορούσαν να είχαν πλήξει τον παγκόσμιο ρόλο του δολαρίου, όπως όταν ο Ρίτσαρντ Νίξον ανέστειλε τη μετατρεψιμότητα του νομίσματος σε χρυσό τη δεκαετία του ’70. «Τότε δεν υπήρχε αξιόπιστη εναλλακτική», είπε η Λαγκάρντ. «Σήμερα υπάρχει το ευρώ – ένα άλλο διεθνές νόμισμα δίπλα στο δολάριο».
Στην πιο πρόσφατη σχετική έκθεσή της, η ΕΚΤ διαπίστωσε ότι ο διεθνής ρόλος του ευρώ παρέμεινε «σχετικά σταθερός» το 2023. Ωστόσο, η Λαγκάρντ ανέφερε τρεις βασικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση του παγκόσμιου ρόλου του:
- Πρώτον, ζήτησε την οικοδόμηση μιας «ισχυρής και αξιόπιστης γεωπολιτικής βάσης», με διαρκή στήριξη στο ελεύθερο εμπόριο και την ενίσχυσή του με κατάλληλες αμυντικές ικανότητες.
- Δεύτερον, επανέλαβε την ανάγκη ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, στήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων, μείωσης της γραφειοκρατίας και προώθησης της ένωσης κεφαλαιαγορών και επενδύσεων – τομείς στους οποίους η πρόοδος είναι αργή.
- Τρίτον, τόνισε τη σημασία της κοινής χρηματοδότησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για δαπάνες όπως η άμυνα, μια πολιτικά ευαίσθητη πρόταση. Η πρόοδος σε αυτό το πεδίο θα δημιουργούσε, όπως είπε, μια «βαθύτερη δεξαμενή ασφαλών επενδυτικών προϊόντων» για τους επενδυτές.
«Η οικονομική λογική μάς λέει ότι τα δημόσια αγαθά πρέπει να χρηματοδοτούνται από κοινού», δήλωσε η Λαγκάρντ. «Αυτή η κοινή χρηματοδότηση μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την αύξηση της προσφοράς ασφαλών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη».
Οι θέσεις της ευθυγραμμίζονται με πρόσφατες δηλώσεις της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η οποία έχει υποστηρίξει πως μια ευρεία ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων είναι απαραίτητη για την ενίσχυση του ευρώ.
Η Λαγκάρντ υπογράμμισε ακόμη πως η Ευρώπη πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να διατηρήσει ισχυρό νομικό και θεσμικό πλαίσιο, ικανό να εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές μακροπρόθεσμα.
Σε ξεχωριστή εκδήλωση στο Βερολίνο, ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόαχιμ Νάγκελ, συμφώνησε με τις τοποθετήσεις Λαγκάρντ, δηλώνοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεργαστεί στενότερα και να δείξει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. «Iσως στο παρελθόν ήμασταν πολύ αφελείς, πιστεύοντας ότι τα πράγματα θα συνεχιστούν όπως ήταν», ανέφερε. «Τώρα πρέπει να εργαστούμε για τον εαυτό μας. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο, την αμυντική μας πολιτική και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να γίνουμε πιο ανεξάρτητοι».
