Ο Φρίντριχ Μερτς συμφώνησε με τους Σοσιαλδημοκράτες, τον πιθανό εταίρο του στην κυβέρνηση, να ξοδέψουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για τις ένοπλες δυνάμεις και τις υποδομές της Γερμανίας, σε μια «δημοσιονομική αλλαγή» με στόχο την αναζωογόνηση και την στρατιωτική ενίσχυση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.

Ο νικητής των γερμανικών εκλογών δήλωσε την Τρίτη ότι η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU), το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας (CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) θα παρουσιάσουν από κοινού στην Μπούντεσταγκ την επόμενη εβδομάδα ένα νομοσχέδιο για τη χαλάρωση των αυστηρών κανόνων δανεισμού της χώρας.

Μια διάταξη θα εξαιρεί τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από το «φρένο χρέους» που περιορίζει τον κρατικό δανεισμό, επιτρέποντας στη Γερμανία να αντλήσει απεριόριστα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει τις ένοπλες δυνάμεις της και να παράσχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.

Το 1% αντιστοιχεί σε περίπου 40 δισ. ευρώ, με τον γερμανικό αμυντικό προϋπολογισμό να ανέρχεται σήμερα σε περίπου 50 δισεκατομμύρια, σημείωσαν οι Financial Times.

Σύμφωνα με την Handelsblatt, ο προϋπολογισμός αυτός θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά, το αργότερο με την λήξη του ειδικού ταμείου για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις το 2027, οπότε και θα χρειαστούν τουλάχιστον 80 δισεκατομμύρια προκειμένου να επιτευχθεί ο νατοϊκός στόχος για αμυντικές δαπάνες σε ύψος τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ.

«Πολλοί αναμένουν ακόμη και αμυντικές δαπάνες ύψους 3% του ΑΕΠ, δηλαδή 120 δισεκατομμυρίων», ανέφερε η οικονομική εφημερίδα.

Οι μελλοντικοί εταίροι του συνασπισμού θα εισάγουν μια άλλη συνταγματική τροπολογία για τη δημιουργία ενός ταμείου ύψους 500 δισ. ευρώ για τις υποδομές, το οποίο θα έχει διάρκεια 10 ετών.

Η αλλαγή αυτή απαιτεί επίσης συνταγματική μεταρρύθμιση για την οποία απαιτούνται τα δύο τρίτα της Μπούντεσταγκ.

«Με τις επιπλέον επενδύσεις, επιδιώκουμε την επιστροφή στην ανάπτυξη», τόνισε ο Μερτς.

«Επιτέλους, λύνουμε το θέμα του ελλείμματος σε επενδύσεις», είπε από την πλευρά του ο αρχηγός του SPD Λαρς Κλινγκμπάιλ και σημείωσε ότι για το κόμμα του ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να διατεθούν επιπλέον πόροι όχι μόνο για εξοπλισμούς, αλλά και για επενδύσεις, ενώ έκανε λόγο για «καλή αρχή» και «καλό για την χώρα», υπενθυμίζοντας ότι το SPD υποστηρίζει εδώ και καιρό και τις δύο προτάσεις.

Ο Μάρκους Ζέντερ, πρωθυπουργός της Βαυαρίας και αρχηγός του CSU, ο οποίος πάντα απέρριπτε το ενδεχόμενο χαλάρωσης του «φρένου χρέους», αιτιολόγησε την μεταστροφή του μιλώντας για «σοβαρές εποχές οι οποίες απαιτούν πολύ σοβαρά μέτρα».

Οι αρχηγοί των τριών κομμάτων, ιδίως ο Μερτς και ο Ζέντερ, θα πρέπει τώρα να πείσουν τα στελέχη των κομμάτων τους για τις αλλαγές τις οποίες έως τώρα αρνούνταν. Το CDU απέκλειε στο εκλογικό του πρόγραμμα τη δημιουργία ειδικών ταμείων, ο Μερτς ωστόσο μίλησε για «αλλαγή των συνθηκών του πλαισίου».

Δημοσιονομικός «σεισμός» λόγω Τραμπ

Η μαζική δημοσιονομική τόνωση της Γερμανίας υπογράμμισε την αίσθηση του επείγοντος στην Ευρώπη, που υποκινείται από την απειλή του Ντόναλντ Τραμπ να διαλύσει τις αμερικανικές εγγυήσεις που επί μακρόν στήριζαν την ασφάλεια της ηπείρου.

«Πρόκειται για μια δημοσιονομική αλλαγή για τη Γερμανία», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg. «Ο Μερτς και ο μελλοντικός συνασπισμός του στέκονται στο ύψος των περιστάσεων».

Επαναλαμβάνοντας τον όρκο του Μάριο Ντράγκι να υπερασπιστεί την Ευρωζώνη το 2012, όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Μερτς δήλωσε ότι η Γερμανία θα κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να αποκρούσει τις «απειλές κατά της ελευθερίας και της ειρήνης» στην Ευρώπη.

Σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο, μαζί με τους ηγέτες του SPD, Κλινγκμπάιλ και Σάσα Εσκεν και της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης της Βαυαρίας, Ζέντερ, ο Μερτς δήλωσε ότι το πακέτο θα δώσει επίσης ώθηση στην παραπαίουσα οικονομία της χώρας, η οποία έχει υποφέρει από δύο χρόνια στασιμότητας μετά από δεκαετίες ελλιπών επενδύσεων σε σιδηροδρόμους, δρόμους, γέφυρες και υποδομές επικοινωνιών.

«Οι πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο εάν η οικονομία μας επιστρέψει σε σταθερή ανάπτυξη μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό απαιτεί γρήγορες και βιώσιμες επενδύσεις στις υποδομές μας».

Τα νομοσχέδια χρειάζονται πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο για να περάσουν, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μερτς θα πρέπει να συγκαλέσει εκ νέου την απερχόμενη Μπούντεσταγκ που εξελέγη το 2021 και να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Πρασίνων.

Το σχέδιο σηματοδοτεί μια εντυπωσιακή αλλαγή στην παραδοσιακά συντηρητική στάση της Γερμανίας όσον αφορά τα δημοσιονομικά κίνητρα, σημειώνουν οι Financial Times.

Η Γερμανία κατοχύρωσε το φρένο χρέους στο Σύνταγμά της το 2009, υπό την Ανγκελα Μέρκελ, το οποίο περιορίζει τον κρατικό δανεισμό και διατηρεί το διαρθρωτικό έλλειμμα στο 0,35% του ΑΕΠ.

Επικροτούν οι ειδικοί

Ειδικοί σε θέματα άμυνας και οικονομολόγοι χαιρέτισαν το αποφασιστικό βήμα του Μερτς.

Η Γιάνα Πουλιέριν, ανώτερη συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε στους FT: «Πρόκειται για μια τεράστια επένδυση στην ικανότητα της Γερμανίας να δράσει -και δυνητικά στην ικανότητα της Ευρώπης να δράσει, εάν η Γερμανία γίνει ξανά ένας εποικοδομητικός ευρωπαίος ηγέτης».

Η Λιάνα Φιξ, συνεργάτης για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια πολύ σημαντική στροφή, όπως αυτή που είχε υποσχεθεί ο Ολαφ Σολτς καθώς παρουσίασε ένα αμυντικό ταμείο 100 δισ. ευρώ στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022.

Η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ενωση του Μερτς είχε αντιταχθεί στις μεταρρυθμίσεις για το φρένο χρέους πριν από τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου.

Ωστόσο, λίγες ώρες αφότου κέρδισε τις εκλογές, ο αρχηγός της δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να επιτύχει «ανεξαρτησία» από την Ουάσινγκτον, δεδομένου ότι ο Τραμπ εμφανιζόταν «σε μεγάλο βαθμό αδιάφορος» για την τύχη της Ευρώπης.

Ο Γενς Ζέντεκουμ, καθηγητής Διεθνούς Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Χάινριχ Χάινε του Ντίσελντορφ, ο οποίος είχε παροτρύνει τον Μερτς να μεταρρυθμίσει το φρένο χρέους, χαρακτήρισε την ανακοίνωση ως «απόλυτη αλλαγή παιχνιδιού».

Ο Μερτς επιτάχυνε τις συνομιλίες με το SPD για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αφότου ο Τραμπ επέπληξε δημοσίως τον πρόεδρο της Ουκρανίας στον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα.

Η απόφαση του αμερικανού προέδρου αυτή την εβδομάδα να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο, η οποία εξέπληξε τις ουκρανικές αρχές και τους ευρωπαίους συμμάχους τους, ενίσχυσε την αίσθηση του κατεπείγοντος.

Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες για το χρέος «είναι μια λογική προσέγγιση που δεν φαινόταν δυνατή πριν από λίγες ημέρες», δήλωσε ο Χένινγν Μάιερ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τέμπινγκεν, που πρόσκειται στο SPD. Η άμυνα «δεν προσφέρεται για ένα καθορισμένο ειδικό ταμείο. Απλώς δεν ξέρεις πόσα θα χρειαστείς και σε ποιο χρονικό διάστημα», είπε.

Η Πουλιέριν επισήμανε ότι ο Μερτς «παίρνει ένα μεγάλο προσωπικό ρίσκο» με το να απομακρύνεται τόσο γρήγορα από τις προεκλογικές του δηλώσεις.

«Το κάνει αυτό τόσο γρήγορα και τόσο αποφασιστικά μόνο και μόνο επειδή βλέπει μια κατάσταση απόλυτης εκτάκτου ανάγκης για τη Γερμανία και την Ευρώπη», είπε. «Χωρίς τις ενέργειες της κυβέρνησης Τραμπ τις τελευταίες εβδομάδες, αυτό δεν θα ήταν δυνατό».

Η προκαταρκτική συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για μια ευρύτερη συμφωνία συνασπισμού με το SPD. Ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας θέλει να χρησιμοποιήσει την πλειοψηφία του απερχόμενου Κοινοβουλίου για να περάσει τις συνταγματικές τροποποιήσεις, επειδή η κυβέρνησή του θα εμποδιστεί πιθανώς στην επόμενη Μπούντεσταγκ από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία και το ακροαριστερό Die Linke.

Το σημερινό Κοινοβούλιο μπορεί να συνεδριάσει έως τις 25 Μαρτίου, πριν οι νέοι βουλευτές καταλάβουν τις θέσεις τους.

Η συμφωνία του Μερτς με το SPD έγινε, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τρίτη ένα σχέδιο ύψους 800 δισ. ευρώ, που θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να χρηματοδοτήσουν την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News