Μια κίνηση που απειλεί να βυθίσει στο χάος τη λειτουργία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) φέρεται να εξετάζει η Ουάσιγκτον. Οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν να επιβάλουν εντός της εβδομάδας κυρώσεις όχι μόνο σε αξιωματούχους, αλλά και στο ίδιο το Δικαστήριο ως θεσμό, σε αντίποινα για τις έρευνές του σε «εγκλήματα πολέμου» του Ισραήλ.
Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, η απόφαση αυτή θα συνιστά δραματική κλιμάκωση στην αντιπαράθεση με το ΔΠΔ και θα έθετε σε κίνδυνο την ίδια τη δυνατότητά του να λειτουργεί καθημερινά.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, oι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη στο παρελθόν επιβάλει στοχευμένες κυρώσεις σε εισαγγελείς και δικαστές του ΔΠΔ. Εξι πηγές με γνώση των συζητήσεων, όλες μιλώντας ανώνυμα λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος, ανέφεραν ότι η απόφαση για τις λεγόμενες «κυρώσεις σε οντότητα» αναμένεται σύντομα.
Σύμφωνα με μία πηγή, αξιωματούχοι του ΔΠΔ έχουν ήδη πραγματοποιήσει εσωτερικές συσκέψεις έκτακτης ανάγκης για να εξετάσουν τις επιπτώσεις τυχόν γενικευμένων κυρώσεων, ενώ άλλες δύο πηγές μίλησαν για επαφές μεταξύ διπλωματών κρατών-μελών.
Αμερικανός αξιωματούχος, υπό καθεστώς ανωνυμίας, σύμφωνα πάντα με το διεθνές πρακτορείο, επιβεβαίωσε ότι η επιλογή εξετάζεται, χωρίς όμως να διευκρινίσει το χρονοδιάγραμμα.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατηγόρησε το Δικαστήριο ότι ασκεί «υποτιθέμενη δικαιοδοσία» σε αμερικανούς και ισραηλινούς πολίτες, τονίζοντας ότι η Ουάσιγκτον θα προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες.
Οι κυρώσεις στο Δικαστήριο ως θεσμό θα μπορούσαν να παραλύσουν τη λειτουργία του: από την πληρωμή των υπαλλήλων και την πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς, έως τη χρήση βασικών λογισμικών στα γραφεία της Χάγης. Ως προληπτικό μέτρο, σύμφωνα με τρεις πηγές, έγραψε το Reuters, οι εργαζόμενοι έλαβαν προκαταβολικά τους μισθούς τους για το υπόλοιπο του 2025. Το ΔΠΔ αναζητεί ήδη εναλλακτικούς παρόχους τραπεζικών και τεχνολογικών υπηρεσιών.
Το Δικαστήριο, που εδρεύει στη Χάγη, έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρώην υπουργό Aμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, καθώς και για στελέχη της Χαμάς, για εγκλήματα που φέρονται να διαπράχθηκαν στη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι ορισμένα από τα 125 κράτη-μέλη του ΔΠΔ σχεδιάζουν να αντιδράσουν στις νέες αμερικανικές κινήσεις στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Ωστόσο, εκτιμήσεις στη Χάγη και τη Νέα Υόρκη συγκλίνουν ότι οι ΗΠΑ προχωρούν αποφασιστικά. «Ο δρόμος των ατομικών κυρώσεων έχει εξαντληθεί. Το ερώτημα είναι πότε, όχι αν, θα γίνει το επόμενο βήμα», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης, στο Reuters.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε το ΔΠΔ «απειλή για την εθνική ασφάλεια» και «εργαλείο δικαστικού πολέμου» κατά των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Το ΔΠΔ ιδρύθηκε το 2002 με αρμοδιότητα να δικάζει γενοκτονίες, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου. Αν και ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε το Ισραήλ είναι μέλη, το Δικαστήριο αναγνωρίζει την Παλαιστίνη ως κράτος-μέλος και θεωρεί ότι έχει δικαιοδοσία για πράξεις στα παλαιστινιακά εδάφη, θέση που απορρίπτουν κατηγορηματικά Ισραήλ και ΗΠΑ.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Λευκός Οίκος επέβαλε κυρώσεις στον επικεφαλής εισαγγελέα του ΔΠΔ, Καρίμ Καν, ο οποίος είχε ζητήσει τα εντάλματα κατά Νετανιάχου και Γκαλάντ. Ο Καν βρίσκεται σε άδεια λόγω ξεχωριστής έρευνας για καταγγελίες περί σεξουαλικής παρενόχλησης, τις οποίες αρνείται, κατέληξε το Reuters.
