Μετά το πέρας των καλοκαιρινών διακοπών και την επιστροφή στη σκληρή πραγματικότητα των Βρυξελλών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να θέσει σε εφαρμογή τη μεγάλη εκστρατεία «απλοποίησης» της νομοθεσίας της ΕΕ.

Στόχος είναι η μείωση της γραφειοκρατίας, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές έναντι της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας. Η απλοποίηση θα γίνει μέσω «νομοσχεδίων-ομπρέλα», τα οποία τροποποιούν υφιστάμενους νόμους, αφαιρώντας διατάξεις που θεωρούνται υπερβολικά επιβαρυντικές. Παράλληλα, προτάσεις που έχουν «κολλήσει» για πάνω από δύο χρόνια μπορεί να αποσυρθούν πλήρως.

Το Politico παρουσιάζει τους βασικούς τομείς στους οποίους στοχεύει αυτή η απλοποίηση και αφορούν: Περιβάλλον, Αμυνα, Αγρότες, Χημικά, Τεχνητή Νοημοσύνη, Τεχνολογία και Χρηματοοικονομικά.

Παράλληλα, μια πληθώρα προτεινόμενων νόμων θα μπορούσε να αποσυρθεί πλήρως. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν κληθεί να καταρτίσουν μια «λίστα θανάτου» με νομοθετήματα που έχουν κολλήσει στη διαδικασία για πάνω από δύο χρόνια, με σκοπό την απόσυρση ή αναθεώρησή τους αν δεν ταιριάζουν στη νέα ατζέντα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Πρέπει να κάνουμε πιο εύκολο το επιχειρείν στην Ευρώπη, την καινοτομία στην Ευρώπη και την υιοθέτηση των νεότερων τεχνολογιών», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν τον περασμένο Νοέμβριο, στην αρχή της δεύτερης θητείας της – και από τότε δεν έχει παρεκκλίνει. Ωστόσο η εκστρατεία απλοποίησης της Επιτροπής, η οποία κατέχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, αποδεικνύεται αμφιλεγόμενη, αποκαλύπτοντας ένα χάσμα Δεξιάς και Αριστεράς, σημειώνει το Politico.

Οι επιχειρήσεις υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τη στροφή στις προτεραιότητες της Κομισιόν. «Να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους και πιο ξεκάθαρους κανόνες είναι αυτό που ζητούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες όλων των μεγεθών», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της BusinessEurope, Μάρκους Γ. Μπέιρερ, μετά την ανακοίνωση του πρώτου νομοσχεδίου-ομπρέλα.

Αλλά ομάδες της Αριστεράς που βλέπουν την «απλοποίηση» ως ευφημισμό για απορρύθμιση ανησυχούν ότι η ΕΕ μπαίνει σε μια κούρσα προς τα κάτω, υποκινούμενη από την άνοδο της Δεξιάς στην Ευρώπη και τη ριζοσπαστική ατζέντα απορρύθμισης στις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Διακυβεύονται, υποστηρίζουν αυτοί και ορισμένα κράτη-μέλη, η πράσινη μετάβαση, η ανθρώπινη υγεία, ακόμη και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η Δανία, που έχει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ έως το τέλος του έτους, έχει υιοθετήσει πλήρως την ατζέντα της απλοποίησης. Η Γαλλία και η Γερμανία, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, επίσης την υποστηρίζουν ένθερμα, λέγοντας ότι είναι απαραίτητη για να «απελευθερώσουμε το πλήρες δυναμικό των επιχειρήσεών μας».

Ο Ρενέ Ρεπασί, γερμανός ευρωβουλευτής με την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, δήλωσε στο Politico ότι δεν είναι «κατά» της απλοποίησης, αλλά ανησυχεί ότι προχωρά πολύ γρήγορα. «Εχουμε ένα σύνθετο νομικό σύστημα στην ΕΕ. Η απλή αποκοπή στοιχείων του με γρήγορο ρυθμό και χωρίς κατάλληλη εξέταση των συνολικών επιπτώσεων θα προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό», υπογράμμισε.

Η μεγάλη πράσινη αναδίπλωση της Φον ντερ Λάιεν

Η φιλοπεριβαλλοντική μεταρρύθμιση ήταν η μεγάλη κληρονομιά της πρώτης θητείας της Φον ντερ Λάιεν. Παραδόξως, είναι το περιβάλλον που μπαίνει πρώτο στη λίστα απλοποίησης.

Το αρχικό νομοσχέδιο-ομπρέλα, που παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο, περικόπτει δραστικά τους κανόνες που υποχρεώνουν τις εταιρείες να αποκαλύπτουν τον αντίκτυπό τους, αλλά και των προμηθευτών τους, στο περιβάλλον.

Οι νομοθέτες θα διαπραγματευθούν το τελικό κείμενο τους επόμενους μήνες, με ελπίδες για συμφωνία μέχρι τα Χριστούγεννα. Αν περάσει, το νομοσχέδιο θα μειώσει κατά 80% τον αριθμό των επιχειρήσεων που υπόκεινται σε αυτές τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις. Θα καταργήσει επίσης την απαίτηση οι μεγάλες εταιρείες να έχουν σχέδιο κλιματικής μετάβασης, θα περιορίσει την εμβέλεια του φόρου άνθρακα στις εισαγωγές και θα δυσκολέψει τη νομική λογοδοσία των εταιρειών για περιβαλλοντικές ζημιές στην εφοδιαστική τους αλυσίδα.

Ωστόσο, το νομοσχέδιο παραμένει βυθισμένο σε αντιπαραθέσεις. Οικολογικές οργανώσεις και πολλοί νομοθέτες της Αριστεράς το απορρίπτουν, ενώ η Επιτροπή βρίσκεται υπό διερεύνηση από τον ευρωπαίο διαμεσολαβητή για κακοδιοίκηση, με την κατηγορία ότι αγνόησε την απαραίτητη αξιολόγηση προτού προχωρήσει σε αυτές τις περικοπές.

Στο μεταξύ, ένα δεύτερο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο-ομπρέλα στοχεύει σε σαρωτικές περικοπές στη νομοθεσία για τα απόβλητα και τη ρύπανση. Επίσης, προβλέπεται αναθεώρηση των υποχρεώσεων γνωστοποίησης βιωσιμότητας των επενδυτών πριν από το τέλος του έτους.

Αμυνα: Πρώτα πυροβολούμε, μετά ρωτάμε

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται κυριολεκτικά στην πόρτα της και τις ΗΠΑ να αποδεικνύονται ολοένα και πιο αναξιόπιστος εταίρος, οι Βρυξέλλες βάζουν την άμυνα πάνω απ’ όλα. Η «νομοθεσία ετοιμότητας για άμυνα», που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο, υπόσχεται να περικόψει κανόνες και κανονισμούς που εμποδίζουν το μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα της ΕΕ.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ευκολότερη πρόσβαση σε επιχορηγήσεις και ένα σύστημα ταχείας αδειοδότησης για έργα υποδομών που σχετίζονται με την άμυνα. Το κείμενο συζητείται μεταξύ κρατών-μελών και Ευρωκοινοβουλίου. Η Επιτροπή ετοιμάζει επίσης ένα νέο νομοσχέδιο-ομπρέλα για την απλοποίηση των κανόνων στις στρατιωτικές μεταφορές, εξετάζοντας όλη την υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ που τις επηρεάζει.

Τα μέτρα που συζητούνται περιλαμβάνουν χαλάρωση των κανόνων για τη μεταφορά επικίνδυνων υλικών, επιτάχυνση της μετακίνησης στρατευμάτων και εξοπλισμού σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ευκολότερη συνεργασία μεταξύ χωρών για κοινές αγορές στρατιωτικών μεταφορικών μέσων. Το κείμενο αυτό αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.

Αγρότες και χημικά

Το αγροτικό λόμπι είχε ανέκαθεν υπερβολική επιρροή στις Βρυξέλλες. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι η Επιτροπή υποσχέθηκε στους αγρότες εξοικονόμηση 1,6 δισ. ευρώ ετησίως με το νομοσχέδιο-ομπρέλα που ανακοίνωσε τον Μάιο, δίνοντάς τους χρόνο να επικεντρωθούν σε αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία – «στη γεωργία, όχι στις φόρμες», όπως το έθεσε ο Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Τα μέτρα περιλαμβάνουν την απαίτηση μόνο ενός ετήσιου ελέγχου συμμόρφωσης με τους περιβαλλοντικούς κανόνες – και σε ορισμένες περιπτώσεις την αναγνώριση της εθνικής νομοθεσίας ως ισοδύναμης με την κοινοτική, αφαιρώντας έτσι ένα επίπεδο πολυπλοκότητας.

Ωστόσο, άλλες πτυχές της μεταρρύθμισης βρέθηκαν αντιμέτωπες με επικρίσεις επειδή χαλαρώνουν τους πράσινους κανονισμούς. Οι αλλαγές στην προστασία των ποταμών και των μόνιμων βοσκοτόπων είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες. Η ισχυρότερη αντίσταση αναμένεται από τους Πράσινους ευρωβουλευτές. Η ελπίδα είναι να εγκριθεί μέχρι το τέλος του έτους.

Πέραν αυτού, η Επιτροπή έχει προαναγγείλει ένα ακόμη πιο εκτεταμένο «διατομεακό» αγροτικό νομοσχέδιο-ομπρέλα, που θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά αμφιλεγόμενο.

Ο τομέας των χημικών, ένα ακόμη ισχυρό λόμπι στις Βρυξέλλες, αναμένεται επίσης να είναι μεγάλος ωφελημένος από την απλοποίηση. Ενα νομοσχέδιο-ομπρέλα για τα χημικά, που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο, προτείνει τη χαλάρωση των περιορισμών για καρκινογόνες ουσίες σε ορισμένα καλλυντικά και λιγότερο λεπτομερείς προειδοποιήσεις υγείας στις συσκευασίες – προκαλώντας έντονη κριτική από οργανώσεις υγείας.

Εν τω μεταξύ, η αναθεώρηση του πλαισίου χημικής ασφάλειας REACH, που αναμένεται πριν από το τέλος του έτους, ετοιμάζεται να αποτελέσει έναν από τους βασικούς πυλώνες της απλοποίησης, απασχολώντας τους νομοθέτες για πολλούς μήνες.

Τεχνητή Νοημοσύνη και χρηματοοικονομικά

Η ΕΕ παλεύει ανάμεσα στην ανάγκη να ρυθμίσει σωστά την Τεχνητή Νοημοσύνη μέσω του πρωτοποριακού AI Act, και στην επιθυμία να ενισχύσει την καινοτομία ώστε να καλύψει το χαμένο έδαφος σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Προς το παρόν η ατζέντα απορρύθμισης έχει το πάνω χέρι. Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι θα εξετάσει τη μείωση των υποχρεώσεων αναφοράς για την Τεχνητή Νοημοσύνη, τα δεδομένα και την κυβερνοασφάλεια. Αλλά ο μεγάλος φόβος των υποστηρικτών της ασφάλειας στην τεχνολογία είναι ότι η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει ένα τεχνολογικό νομοσχέδιο-ομπρέλα για να ξανανοίξει τον AI Act, ο οποίος εγκρίθηκε μόλις πέρυσι, εν μέσω εκκλήσεων για μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα του μπλοκ.

Υπάρχει επίσης πίεση για χαλάρωση ορισμένων αυστηρών χρηματοοικονομικών κανόνων που θεσπίστηκαν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Η τιτλοποίηση, δηλαδή η «συσκευασία» και πώληση χρέους σε τρίτους, υπήρξε βασικός παράγοντας της κρίσης του ευρώ το 2008, με αποτέλεσμα οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ να επιβάλουν περιορισμούς στην πρακτική αυτή. Η Επιτροπή έχει προτείνει τη χαλάρωση των κανόνων τιτλοποίησης, ώστε να απελευθερωθούν οι ισολογισμοί των τραπεζών για να δανείζουν περισσότερο, καθώς και τη μείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Στόχος είναι να κυκλοφορήσει περισσότερο χρήμα στην ΕΕ, τονώνοντας την οικονομική δραστηριότητα. Η πρόταση αυτή βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News