Κάτι παραπάνω από ευφάνταστη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας (FSB), καθώς κατόρθωσε να παραπλανήσει Ουκρανό προκειμένου να σκοτώσει έναν συμπατριώτη του.
Οπως αναφέρει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου, ο βετεράνος ουκρανός στρατιώτης ετοιμάζονταν να σκοτώσει κάποιον που θεωρούσε προδότη της πατρίδα του, καθώς υποτίθεται ότι αυτή την εντολή τού είχαν δώσει αξιωματικοί της ουκρανικής μυστικής υπηρεσίας, SBU.
Για εβδομάδες, ο στρατιώτης από το Καμιάνσκε παρακολουθούσε στενά τον στόχο του. Υστερα ήρθε η εντολή: να «εκκαθαρίσει» τον προδότη. Ομως, μόλις πήρε το όπλο και κινήθηκε για να ολοκληρώσει την αποστολή του, μια ομάδα της SBU τον συνέλαβε αιφνιδιαστικά – και η φρικτή αλήθεια αποκαλύφθηκε.
Αντί να υπηρετεί την πατρίδα του, ο πρώην στρατιώτης είχε εξαπατηθεί και στρατολογηθεί εν αγνοία του από τους Ρώσους. Οι «σύνδεσμοι της SBU» που νόμιζε πως ακολουθούσε ήταν στην πραγματικότητα πράκτορες της FSB· και ο άνδρας που είχε εντολή να εκτελέσει δεν ήταν προδότης, αλλά ο διακεκριμένος ουκρανός λοχαγός Σερχίι Φιλιμόνοφ, διοικητής του περίφημου 108ου Ξεχωριστού Επιθετικού Τάγματος «Λύκοι του Ντα Βίντσι», όπως αποκαλύπτουν οι Times.
Περισσότερο αφελές θύμα παρά επαγγελματίας δολοφόνος τύπου «Κάρλος το Τσακάλι», ο εξαπατημένος υποψήφιος εκτελεστής –του οποίου το όνομα δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί– δεν είναι ο μόνος Ουκρανός που παρασύρθηκε από ρώσους πράκτορες προκειμένου να προχωρήσει σε δολοφονία κάποιου συμπατριώτη του.
Τουλάχιστον τέσσερις από τις έξι πιο πρόσφατες υποθέσεις στην Ουκρανία αφορούσαν ουκρανούς πολίτες που εξαπατήθηκαν ή χειραγωγήθηκαν από πράκτορες της FSB, ώστε να στραφούν εναντίον άλλων Ουκρανών. Ακόμη και η πιο πρόσφατη δολοφονία στο πλαίσιο της αιματηρής εκστρατείας αντεκδικήσεων μεταξύ SBU και FSB δείχνει το εύρος της ρωσικής χειραγώγησης.
Ο πρώην πρόεδρος της ουκρανικής Βουλής, Αντρίι Παρουμπίι, δολοφονήθηκε στο Λβιβ στις 30 Αυγούστου, σε μια επίθεση που φέρεται να εκτέλεσε ο πατέρας ενός αγνοούμενου ουκρανού στρατιώτη, ο οποίος πιθανότατα παρασύρθηκε από τους Ρώσους με αντάλλαγμα την επιστροφή του σώματος του γιου του.
Ο Παρουμπίι σκοτώθηκε από τον Μιχαΐλο Στέλνικοφ, 52 ετών, κάτοικο της πόλης Λβιβ. Ο γιος του είχε χαθεί στις μάχες κοντά στο Μπαχμούτ το 2023. Παρότι ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι ενήργησε μόνος του, οι ανακριτές υποστηρίζουν ότι είχε υποστεί χειραγώγηση από πράκτορες της FSB.
«Η Ρωσία προσπαθεί να χειραγωγεί ψυχολογικά αδύναμους ανθρώπους ώστε να δουλέψουν γι’ αυτήν ως δολοφόνοι», δήλωσε ο λοχαγός Φιλιμόνοφ σε συνέντευξή του στους Times μέσα σε καταφύγιο δυτικά του Ποκρόβσκ, μία μέρα πριν από τη δολοφονία του Παρουμπίι.
«Οι Ουκρανοί εξοργίζονται περισσότερο με τις επιθέσεις πυραύλων και drones σε κατοικίες και πολιτικές υποδομές. Αυτή την οργή τη χρησιμοποιούν οι Ρώσοι για να στρατολογούν ανθρώπους. Στη δική μου περίπτωση, έπεισαν κάποιον ευάλωτο ότι εγώ ήμουν ρώσος πράκτορας που καθοδηγούσε πυρά στο Κίεβο. Από εκεί ξεκίνησε η ιστορία».
Η SBU ανακοίνωσε την απόπειρα εναντίον του Φιλιμόνοφ στις 29 Ιουλίου, αφού ο υποψήφιος εκτελεστής συνελήφθη οπλισμένος στον δρόμο.
Το πρόσφατο κύμα δολοφονιών στην Ουκρανία περιλαμβάνει την Ιρίνα Φαριόν, πρώην βουλευτή υπερεθνικιστικού κόμματος, που σκοτώθηκε στο Λβιβ τον Ιούλιο του 2024. Ο ουκρανός δολοφόνος της, ο 18χρονος Βιάτσεσλαβ Ζιντσένκο, ήταν μέλος διαδικτυακών ομάδων μίσους, συμπεριλαμβανομένης μιας ρωσικής νεοναζιστικής οργάνωσης.
Τον Μάρτιο, ο ουκρανός ακτιβιστής και πρώην μέλος της εθνικιστικής παράταξης Δεξιός Τομέας, Ντεμγιάν Χανούλ, σκοτώθηκε στην Οδησσό από τον ουκρανό υπολοχαγό Σερχίι Σαλάγεφ, 46 ετών, που καταζητούνταν για λιποταξία.
Δύο μήνες αργότερα, η 45χρονη Λιουντμίλα Τσουμέρσκα από την Οδησσό πυροβόλησε και τραυμάτισε τον ουκρανό ακτιβιστή Σερχίι Στερνένκο στο Κίεβο, έχοντας πειστεί από έναν διαδικτυακό «έρωτα» ότι εκείνος ήταν ρώσος πράκτορας. Η Τσουμέρσκα, που χρειάζεται αιμοκάθαρση, είπε αργότερα ότι της είχαν υποσχεθεί βοήθεια για μεταμόσχευση νεφρού εάν τον σκότωνε.
Η μοναδική εξαίρεση στο μοτίβο αυτό ήταν η δολοφονία του συνταγματάρχη της SBU Ιβάν Βορόνιτς στο Κίεβο στις 10 Ιουλίου. Αν και τότε υπηρετούσε σε διαφορετική διεύθυνση, παλαιότερα είχε θητεύσει στη Διεύθυνση Αντικατασκοπείας 5, υπεύθυνη για την εξουδετέρωση υψηλόβαθμων πρακτόρων και διοικητών της Ρωσίας. Εκτελέστηκε από επαγγελματία δολοφόνο. Τρεις μέρες αργότερα, δύο αζέροι υπήκοοι, οι Ζακάρνι Γκουλελιζαντέ και Ναρμίν Γκιλιέβα, που θεωρούνται οι εκτελεστές με εντολή της FSB, σκοτώθηκαν από την SBU σε επιχείρηση στο Κίεβο.
Η SBU παραδέχτηκε σε ανακοίνωσή της ότι η χρήση Ουκρανών από τη ρωσική υπηρεσία είναι σχετικά νέα τακτική: «Οι πράκτορες της FSB παρουσιάζονται ως στελέχη της SBU και αναθέτουν αποστολές που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν την Ουκρανία».
Η παγίδα για τον πρώην στρατιώτη που στόχευε τον Φιλιμόνοφ ήταν πολύ καλά στημένη. Μια γυναίκα, στην πραγματικότητα πράκτορας της FSB, τον κάλεσε προσποιούμενη ότι ήταν αξιωματικός της SBU. Τον κατηγόρησε πως είχε αγοράσει ιατρικά εφόδια από κατάστημα που χρηματοδοτούσε τον ρωσικό στρατό. Του έστειλε μάλιστα ψεύτικη κλήση για ανάκριση. Με συνεχείς απειλές και υποσχέσεις, τον έπεισαν ότι η υπόθεσή του θα κλείσει εάν συνεργαστεί με την SBU. Στο Κίεβο, τον έβαλαν να νοικιάσει διαμέρισμα στο ίδιο κτίριο με τον Φιλιμόνοφ και να παρακολουθεί τις κινήσεις του.
Συγκινημένος από την ψευδαίσθηση ότι υπηρετεί την πατρίδα του, δήλωσε πρόθυμος να σκοτώσει τον Φιλιμόνοφ, ακόμη και με κόστος της ίδιας του της ζωής. «Μάλιστα, προσπάθησαν να τον πληρώσουν», σημείωσε στους Times ο Φιλιμόνοφ, «αλλά είπε πως θα το έκανε δωρεάν για τη χώρα του».
Ωστόσο, η πραγματική SBU είχε εντοπίσει την επιχείρηση της FSB και προειδοποίησε τον Φιλιμόνοφ. Αν και μετέφερε την οικογένειά του από το Κίεβο, ο ίδιος συνέχισε να ζει με τον ίδιο ρυθμό, ώστε να μην κινήσει υποψίες. Eτσι, η SBU συγκέντρωσε κρίσιμες πληροφορίες για το δίκτυο.
«Ηταν μια πολύ παράξενη περίοδος», συνέχισε ο Φιλιμόνοφ. «Εμπαινα στο σπίτι μου σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα, ενώ γνώριζα ότι ο άνθρωπος που σχεδίαζε να με σκοτώσει βρισκόταν λίγα μέτρα πιο πέρα». Τελικά, μόλις ο πρώην στρατιώτης πήρε το AK-12 από μια κρύπτη και ετοιμάστηκε να πυροβολήσει, συνελήφθη και παραμένει υπό κράτηση.
Στο καταφύγιο δυτικά του Ποκρόβσκ, όπου ο Φιλιμόνοφ ηγείται της μονάδας του εν μέσω σφοδρών μαχών, η αποτυχημένη απόπειρα εναντίον του μοιάζει πια μακρινή. Ζωντανές εικόνες από drones σε οθόνες έδειχναν ουκρανικές θέσεις να δέχονται καταιγιστικά πυρά πυροβολικού. Ενα drone αιωρούνταν πάνω από το σώμα ενός στρατιώτη — δεν έδειχνε σημάδια ζωής. Η σιωπή ήταν βαριά.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που έμαθα για ρωσικά σχέδια να με δολοφονήσουν», τόνισε στους Times ο Φιλιμόνοφ. «Γενικά εμπιστεύομαι την SBU. Αλλά σε αυτόν τον πόλεμο ο θάνατος μπορεί να έρθει για οποιονδήποτε από εμάς – είτε από ρωσικό πύραυλο στο μέτωπο είτε από σφαίρα σε δρόμο του Κιέβου».
