Με αντιστάσεις από εκεί που δεν το περίμεναν βρέθηκαν αντιμέτωποι οι ηγέτες της ΕΕ αναφορικά με το σχέδιο να χρησιμοποιηθούν τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να χορηγηθεί δάνειο 140 δις. ευρώ στην Ουκρανία.
Το «φυσιολογικό» θα ήταν να φέρει αντίρρηση μία χώρα όπως η Ουγγαρία, με τον Βίκτορ Ορμπαν να έχει εκφράσει αρκετές φορές τον θαυμασμό του για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ομως τις μεγαλύτερες αντιρρήσεις έφερε τελικά ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ.
Το όλο θέμα θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί εάν, κατά το Politico, κάποιος ευρωπαίος διπλωμάτης είχε κάνει τον κόπο να περπατήσει από το κτίριο Europa (την έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) έως το γραφείο του Βέλγου πρωθυπουργού στις Βρυξέλες και να μιλήσει μαζί του.
Ο Ντε Βέβερ, που είναι πρωθυπουργός στο Βέλγιο από τον Φεβρουάριο του 2025, κατόρθωσε να εκτροχιάσει το σχέδιο για το δάνειο των 140 δισ. ευρώ.
Η αντίθεσή του στο σχέδιο — βασισμένη σε φόβους ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα στρέφονταν εναντίον του Βελγίου, όπου βρίσκονται τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία — σημαίνει ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει τώρα να επανέλθουν στο ζήτημα του πώς θα βοηθήσουν να καλυφθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ουκρανίας τον Δεκέμβριο, εκτός αν συγκαλέσουν νωρίτερα μια έκτακτη συνεδρίαση.
«Είναι χάος», δήλωσε ένας διπλωμάτης στο Politico και προσέθεσε «δεν ήταν αυτό το σενάριο που περιμέναμε».
Η αντίθεση του Βελγίου αιφνιδίασε τους διπλωμάτες και τους υπουργούς της ΕΕ, καθώς και τους κορυφαίους αξιωματούχους που εργάζονται για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν• η ομάδα της είχε περάσει μέρες διαβεβαιώνοντας τους συναδέλφους της ότι είχαν βρει λύση για τις ανησυχίες του Ντε Βέβερ.
Ομως ήταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, εκείνος που, κατά πάσα πιθανότητα, βρέθηκε στη δυσκολότερη θέση. «Σήμερα, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα λάβουμε την πολιτική απόφαση να διασφαλίσουμε τις οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας για το 2026 και το 2027, συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης στρατιωτικού εξοπλισμού», είπε ο Κόστα στον Ζελένσκι. «Και αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό μήνυμα προς τη Ρωσία», πρόσθεσε. «Εχουμε πει επανειλημμένα ότι θα στηρίξουμε την Ουκρανία όσο χρειαστεί και με κάθε τρόπο. Και τώρα το κάναμε πράξη».
Ο παραδοσιακός «κακός μαθητής» της Ε.Ε., Βίκτορ Ορμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας «βοήθησε» τους υπόλοιπους ηγέτες, μένοντας μακριά από τη συνεδρίαση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και αποφεύγοντας τις συζητήσεις για την Ουκρανία.
Σε συνέντευξη Τύπου, στο τέλος της Συνόδου, ο Κόστα και η Φον ντερ Λάιεν βρέθηκαν να προσπαθούν να εξηγήσουν τι ακριβώς είχε συμβεί — και τι σήμαιναν πλέον τα ασαφώς διατυπωμένα τελικά συμπεράσματα της συνόδου κορυφής.
Οι διπλωμάτες δεν ήταν σίγουροι. Είχε εξαφανιστεί κάθε σαφής αναφορά στη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση ενός «δανείου αποζημιώσεων» προς την Ουκρανία, μαζί με τις προτάσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του Βελγίου. Ηταν άραγε το σχέδιο νεκρό; Ο Κόστα επέμεινε πως όχι. Ωστόσο, κανείς δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα πότε — ή αν ποτέ — η ΕΕ θα συμφωνήσει να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για να βοηθήσει το Κίεβο να χρηματοδοτήσει την άμυνά του.
Οι κυρώσεις
Τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί πολύ διαφορετικά, τονίζει το Politico. Πριν εκτροχιαστεί η συζήτηση για τα περιουσιακά στοιχεία, η διάθεση μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας ήταν αισιόδοξη. Η EE είχε εγκρίνει το 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, πλήττοντας τον «σκιώδη στόλο» πετρελαιοφόρων του Πούτιν, καθώς και τους τραπεζικούς και ενεργειακούς τομείς.
Και ο Ντόναλντ Τραμπ, για πρώτη φορά, έλαβε τελικά μέτρα κατά της Μόσχας, επιβάλλοντας αυτό που αποκάλεσε «τεράστιες κυρώσεις» στις μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες. Είχε χάσει την υπομονή του έπειτα από μήνες συνομιλιών για ειρήνη με τον Πούτιν, που, όπως είπε, «δεν οδηγούν πουθενά».
Δημόσια και κατ’ ιδίαν, στην αρχή της Συνόδου Κορυφής, ανώτεροι αξιωματούχοι στην Ευρώπη ήταν ενθουσιασμένοι με την κίνηση του Τραμπ. «Ηταν μια εβδομάδα με σκαμπανεβάσματα, αλλά προς το παρόν βρισκόμαστε σε αρκετά καλό σημείο», υποστήριξε ένας διπλωμάτης, μιλώντας στο Politico.
Υστερα από κάποιες έντονες συζητήσεις, οι ηγέτες κατάφεραν τελικά να συμφωνήσουν στα συμπεράσματα της Συνόδου για τους κλιματικούς στόχους της Ενωσης χωρίς να υπάρξει καταστροφικό αδιέξοδο. Το τελικό κείμενο δεν ενέκρινε πλήρως τον στόχο μείωσης των εκπομπών για το 2040 και άφησε κρίσιμες αποφάσεις για αργότερα. Ηταν, όπως είπε ένας διπλωμάτης, ένα «κλασικό» αποτέλεσμα της Ε.Ε., όπου «όλοι είναι εξίσου δυσαρεστημένοι».
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι η πρόταση για τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων ώστε να δοθεί το δάνειο στο Κίεβο δεν εγκαταλείπεται. «Δεν έχει θαφτεί, μπορέσαμε να συζητήσουμε τεχνικές λεπτομέρειες», ανέφερε στη δική του συνέντευξη Τύπου και προσέθεσε ότι «πρέπει να προχωρήσουμε μεθοδικά, γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα που να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο».
