«Το Φιλί του Δημαρχείου» («Le Baiser de l’Hôtel de Ville»), μια από τις εμβληματικές εικόνες του 20ού αιώνα, δείχνει ένα ζευγάρι που φιλιέται παθιασμένα ενώ βαδίζει μπροστά από το Δημαρχείο του Παρισιού, αδιαφορώντας για τους ανθρώπους που περνούν δίπλα του. Τραβήχτηκε την άνοιξη του 1950, στο πλαίσιο μιας σειράς για τους «ερωτευμένους του Παρισιού», που είχε παραγγείλει το αμερικανικό περιοδικό Life στον φημισμένο για την ποιητική του ματιά γάλλο φωτογράφο Ρομπέρ Ντουανό.
Υπέρμαχος της ουμανιστικής φωτογραφίας και –μαζί με τον Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν– πρωτοπόρος του φωτορεπορτάζ, ο Ρομπέρ Ντουανό είναι γνωστός για τις αξέχαστες σκηνές του από την καθημερινή ζωή στο Παρίσι. Απεικόνισε όμως και ανθρακωρύχους στη βόρεια Γαλλία, αλλά και κόμισσες και καλλιτέχνες όπως ο Πάμπλο Πικάσο.
Τώρα το Μουσείο Μαγιόλ φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του «ποιητή των παρισινών δρόμων» εδώ και 19 χρόνια, με τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες που τράβηξε ο Ντουανό κατά τη μακρά καριέρα του.
Οι 400 φωτογραφίες, που θα παρουσιάζονται στο Μαγιόλ μέχρι τις 12 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της έκθεσης «Robert Doisneau. Instants Donnés», επιλέχθηκαν προσεκτικά από το αρχείο των περίπου 450.000 καρέ του Ντουανό. Πρόκειται για εμβληματικές εικόνες που αναδεικνύουν την ικανότητα του μεγάλου φωτογράφου να αποτυπώνει την ανθρώπινη εμπειρία σε ένα ευρύ φάσμα σκηνικών: παιδική ηλικία, καλλιτέχνες, συγγραφείς, καφέ, τα χρόνια της Vogue, καθώς και τη σκληρότητα και τη σοβαρότητα της ζωής στα προάστια.
Οπως δήλωσε στους βρετανικούς Times η Φρανσίν Ντερουντίλ, οι φωογραφίες του Ντουανό «προσφέρουν ένα κοινωνικό σχόλιο για έναν σκληρό και ανελέητο κόσμο και αποτυπώνουν ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων εμπειριών». Να σημειωθεί ότι η Φρανσίν Ντερουντίλ είναι κόρη του Ντουανό. Μαζί με την αδελφή της, Ανέτ Ντουανό, διευθύνουν το Atelier Robert Doisneau και συν-επιμελήθηκαν την έκθεση σε συνεργασία με την Ιζαμπέλ Μπενουά, τον Μπενουά Ρεμίς και το Μουσείο Μαγιόλ.
Ορισμένες από τις φωτογραφίες που εκτίθενται καταγράφουν σπαρακτικές σκηνές από τα παριζιάνικα προάστια. Σε ένα τέτοιο γεννήθηκε ο Ντουανό, στις 14 Απριλίου 1912. Tον μεγάλωσε μια θεία του μετά τον θάνατο της μητέρας του, όταν εκείνος ήταν επτά ετών. Ο πατέρας του, υδραυλικός, είχε πεθάνει κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο Ρομπέρ ήταν περίπου τεσσάρων.
Προσελήφθη ως φωτογράφος στο εργοστάσιο αυτοκινήτων της Renault, στο παρισινό προάστιο Μπουλόν-Μπιγιανκούρ, αλλά απολύθηκε μετά από πέντε χρόνια επειδή ήταν συνεχώς αργοπορημένος και, κατά δική του ομολογία, παραποιούσε την κάρτα ωραρίου.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Ντουανό πλαστογραφούσε διαβατήρια και ταυτότητες για τη Γαλλική Αντίσταση. Το 1948 άρχισε να εργάζεται ως φωτογράφος στο περιοδικό Vogue, προτιμούσε όμως να φωτογραφίζει σκηνές δρόμου αντί για όμορφες γυναίκες σε κομψό περιβάλλον.
Μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του Ντουανό –όπως το διάσημο «Φιλί» του, που έχει χρησιμοποιηθεί σε αμέτρητες αφίσες, καρτ ποστάλ και ημερολόγια– τραβήχτηκαν μετά τον Πόλεμο.
Το ζευγάρι που απεικονίζεται ήταν επίδοξοι ηθοποιοί, η Φρανσουάζ Ντελμπάρ και ο Ζακ Καρτό, τους οποίους είχε δει να φιλιούνται, αλλά τους φωτογράφισε μόνο αφού τους ζήτησε την άδεια, Οι δυο νεαροί ερωτευμένοι επανέλαβαν το φιλί γι’ αυτόν αρκετές φορές σε διαφορετικές τοποθεσίες, μέχρι να πετύχει τη λήψη που ήθελε.
Ο Ντουανό δήλωσε αργότερα: «Δεν θα τολμούσα ποτέ να φωτογραφίσω ανθρώπους έτσι απλά, εραστές που φιλιούνται στον δρόμο. Αυτά τα ζευγάρια σπανίως είναι νόμιμα».
Δεκαετίες μετά τη δημοσίευση της φωτογραφίας στο περιοδικό Life, πολλά ζευγάρια εμφανίστηκαν ισχυριζόμενα ότι ήταν η δική τους εικόνα. Το 1993 η Ντενίζ και ο Ζαν-Λουί Λαβέρν πήγαν τον Ντουανό στο δικαστήριο απαιτώντας αποζημίωση, ισχυριζόμενοι ότι τους είχε φωτογραφίσει εν αγνοία τους. Τότε ο φωτογράφος αναγκάστηκε να αποκαλύψει ότι είχε ζητήσει από την Ντελμπάρ και τον Καρτό να ποζάρουν για τη φωτογραφία και κέρδισε την υπόθεση.
Το 2005 η Φρανσουάζ Μπορνέτ –όπως ονομαζόταν πλέον η Ντελμπάρ, έχοντας παντρευτεί– πούλησε σε δημοπρασία έναντι 155.000 ευρώ ένα αντίγραφο της περίφημης φωτογραφίας με την υπογραφή του Ντουανό, την οποία είχε λάβει ως «αμοιβή» από τον φωτογράφο. Δήλωσε τότε: «Μας είπε πως ήμασταν γοητευτικοί και μας ρώτησε αν θα μπορούσαμε να φιληθούμε ξανά για την κάμερα. Δεν μας πείραξε. Είχαμε συνηθίσει να φιλιόμαστε. Το κάναμε συνέχεια τότε, ήταν υπέροχο. Ο κύριος Ντουανό ήταν αξιολάτρευτος, πολύ χαμηλών τόνων, πολύ χαλαρός».
Το ζευγάρι πόζαρε στην Πλας ντε λα Κονκόρντ, στη οδό Ριβολί και, τέλος, στο Δημαρχείο. Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στο τεύχος του Life της 12ης Ιουνίου 1950. Ωστόσο η σχέση της Ντελμπάρ και του Καρτό κράτησε μόνο εννέα μήνες. Η Ντελμπάρ συνέχισε την καριέρα της ως ηθοποιός, αλλά ο Καρτό εγκατέλειψε την υποκριτική για να γίνει οινοποιός.
Μια άλλη διάσημη φωτογραφία του Ντουανό είναι το «Τελευταίο Βαλς της 14ης Ιουλίου» («La Dernière Valse du 14 Juillet»), η οποία δείχνει ένα ζευγάρι να χορεύει τη νύχτα στη μέση ενός έρημου παρισινού δρόμου την Ημέρα της Βαστίλης, το 1949, γράφει στους Times ο Ντέιβιντ Σαζάν, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στο Παρίσι.
Η έκθεση αποτελείται από θεματικές σειρές, μια από τις οποίες παρουσιάζει σκηνές σε καφέ. Η φωτογραφία του «Οι μουσικόφιλοι χασάπηδες» (« Les Bouchers Mélomanes»), του 1953, δείχνει μια ομάδα χασάπηδων με αιματοβαμμένες ποδιές ενώ στέκονται σε ένα μπαρ, μαγεμένοι από μια γυναίκα που παίζει ακορντεόν.
Η Ντερουντίλ δήλωσε ότι η προσέγγιση του Ντουανό στη φωτογραφία ήταν σχεδόν κινηματογραφική: «Είναι ένας πραγματικός κόσμος ιδωμένος μέσα από τα μάτια ενός ονειροπόλου».
Ο Ρομπέρ Ντουανό, που πέθανε το 1994, είχε πει για το έργο του: «Η πραγματικότητα δεν υπάρχει. Οι ιστορίες μας είναι εντελώς επινοημένες. Είναι ένα είδος ψευδούς μαρτυρίας, αλλά χρησιμοποιούμε πραγματικό υλικό».
