Ο Ντόναλντ Τραμπ, με διάταγμά του την πρώτη κιόλας ημέρα της νέας θητείας του, δρομολόγησε τη διαδικασία αποχώρησης των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Το είχε επιχειρήσει και το 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, έγραψε η Corriere della Sera, όμως δεν πρόλαβε να το επιτύχει διότι ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε τις εκλογές και τον διαδέχθηκε στον Λευκό Οίκο.

Το εστί ΠΟΥ

Ο ΠΟΥ είναι ο Οργανισμός Υγείας του ΟΗΕ. Εχει αρμοδιότητα να συντονίζει την παγκόσμια άμυνα στις παγκόσμιες υγειονομικές απειλές, όπως είναι οι επιδημίες, ο Εμπολα, η πολιομυελίτιδα. Παρέχει τεχνική βοήθεια σε φτωχές χώρες, διανέμει εμβόλια, ορίζει κατευθύνσεις και θεραπείες για νόσους, όπως οι ψυχικές αλλά και ο καρκίνος.

Ο ΠΟΥ εξέφρασε τη λύπη του για την απόφαση του Τραμπ: «Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα επανεξετάσουν τη θέση τους. Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε σε εποικοδομητικό διάλογο για τη διατήρηση της εταιρικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και του ΠΟΥ, προς όφελος εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο».

Ξανά κακά μαντάτα

Τι σημαίνει η πρωτοβουλία του Τραμπ για τις ΗΠΑ και για όλον τον κόσμο; Τίποτα καλό, έγραψε η Corriere. Στις 29 Μαΐου 2020, εν μέσω της πανδημίας Covid-19, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ θα διακόψουν τη σχέση τους με τον ΠΟΥ και θα ανακατευθύνουν τα κεφάλαια στις προτεραιότητες Υγείας που θέτουν οι ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ είχαν επικρίνει τον ΠΟΥ για τον χειρισμό του κορονοϊού σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις 6 Ιουλίου 2020, η αμερικανική κυβέρνηση ενημέρωσε επίσημα τον γεν. γραμμ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, όσον αφορά την πρόθεσή της να αποχωρήσει από τον ΠΟΥ. Σε απάντηση 750 ακαδημαϊκοί προέτρεψαν το Κογκρέσο να εμποδίσει τον πρόεδρο Τραμπ.

Γιατί απέτυχε η πρώτη προσπάθεια των ΗΠΑ; Οι ΗΠΑ είναι ιδρυτικό μέλος του ΠΟΥ, από το 1948, μαζί με άλλα 193 κράτη. Το καταστατικό του ΠΟΥ δεν προβλέπει τη δυνατότητα οικειοθελών αποχωρήσεων. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ διευκρίνισε εξαρχής ότι τυχόν αποχώρηση απαιτεί προειδοποίηση ενός έτους και την πληρωμή όλων των ταμειακών υποχρεώσεων. Με αυτά τα επιχειρήματα ο Μπάιντεν ανέτρεψε την απόφαση Τραμπ όταν ανέλαβε πρόεδρος ο ίδιος, τον Ιανουάριο του 2021.

Γιατί επιμένει ο Τραμπ

Ολα δείχνουν ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν πλέον από τον ΠΟΥ επισήμως, αν και ο Τραμπ άφησε μισάνοιχτο το παράθυρο της επιστροφής στον ΠΟΥ μελλοντικώς. Το τωρινό διάταγμα, πάντως, αναφέρει ότι η απόσυρση των ΗΠΑ οφείλεται στον «κακό χειρισμό της πανδημίας Covid-19, που εμφανίστηκε στη Γουχάν της Κίνας, αλλά και άλλων υγειονομικών κρίσεων, στην αποτυχία υιοθέτησης μεταρρυθμίσεων και στην αποτυχία επίδειξης ανεξαρτησίας από ακατάλληλες πολιτικές επιρροές από πλευράς κάποιων κρατών-μελών του ΠΟΥ». Επιπλέον, το διάταγμα τονίζει ότι οι οικονομικές συνεισφορές που ζητούνται από τις ΗΠΑ «είναι υπερβολικά επαχθείς σε σύγκριση με εκείνες άλλων χωρών».

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του ο Τραμπ είχε επικρίνει τον ΠΟΥ ότι ήταν πολύ «κινεζόφιλος» στη διαχείριση της πανδημίας Covid-19, κατηγορώντας τον ότι ευνοούσε το Πεκίνο στην έκδοση κατευθυντηρίων γραμμών. Υπό τη διοίκηση Μπάιντεν, ωστόσο, οι ΗΠΑ παρέμειναν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΠΟΥ, συνεισφέροντας σχεδόν το 1/5 του Προϋπολογισμού του, ύψους 6,8 δισ. δολαρίων.

Επιπτώσεις σε όλους

Οπως διαβάζουμε σε ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Science, έγραψε η Corriere, «οι συνέπειες μπορεί να είναι δραματικές». Πολύ αμερικανικό χρήμα θα χάσει ο ΠΟΥ, αν και άλλα μέλη του ενδέχεται να καλύψουν μέρος της χασούρας. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν άλλες προκλήσεις, τη στασιμότητα στην οικονομία τους και την πίεση για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών τους. Ετσι, θα υποχρηματοδοτηθούν τα αφρικανικά προγράμματα, ιδίως για την καταπολέμηση του Εμπολα.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ θα διαλύσει και τους δεσμούς του ΠΟΥ με τις αμερικανικές υγειονομικές υπηρεσίες, όπως είναι τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, που είναι φορείς καθοδήγησης για τον ΠΟΥ.

Για τις ίδιες τις ΗΠΑ η πρωτοβουλία Τραμπ συνιστά επίσης κακό deal. Οι ΗΠΑ θα χάσουν τη φωνή τους στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, την ετήσια συνάντηση των κρατών-μελών του ΠΟΥ, η οποία εκλέγει τον γενικό διευθυντή, αναθεωρεί και εγκρίνει τον Προϋπολογισμό του και θέτει πολιτικές για θέματα όπως η εξάλειψη ασθενειών, ο έλεγχος των ιών, το κάπνισμα και τα εμβόλια.

Με την αποχώρηση των ΗΠΑ η Κίνα θα αναλάβει πιο σημαντικό ρόλο. Εξάλλου, κάποιοι ειδικοί στη δημόσια Υγεία, στελέχη της διοίκησης Μπάιντεν, λένε ότι η κίνηση Τραμπ μπορεί να αναστρέψει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον αγώνα κατά μολυσματικών ασθενειών όπως η ελονοσία, η φυματίωση και το AIDS, ενώ θέτουν και ζήτημα πλήγματος της επιστημονικής τεχνογνωσίας των ΗΠΑ, της παγκόσμιας Υγείας, ακόμη και ασφαλείας για τις ίδιες τις ΗΠΑ.

Υστατη προσπάθεια

Οπως διατείνεται ο ΠΟΥ σε επίσημο σημείωμά του, ο Οργανισμός «διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προστασία της Υγείας των ανθρώπων σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών, αντιμετωπίζοντας τις βαθύτερες αιτίες των ασθενειών (…) Για περισσότερες από επτά δεκαετίες ο ΠΟΥ και οι ΗΠΑ έσωσαν αμέτρητες ζωές (…) Μαζί εξαλείψαμε την ευλογιά και φέραμε την πολιομυελίτιδα στα πρόθυρα της εξάλειψης, τα αμερικανικά ιδρύματα συνέβαλαν και επωφελήθηκαν από τη συμμετοχή τους στον ΠΟΥ, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και άλλων κρατών, τα τελευταία επτά χρόνια ο ΠΟΥ έχει εφαρμόσει το πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην Ιστορία του…»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News