Το αντι-τουριστικό κίνημα που σαρώνει τα τελευταία καλοκαίρια δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης, μεταφέρεται τώρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Διαδηλώσεις είναι όλο και πιο συχνές την Πόλη του Μεξικού, με τους συμμετέχοντες να διαμαρτύρονται για την αύξηση των ενοικιαζόμενων τουριστικών διαμερισμάτων, που στερούν από τους ντόπιους προσιτή στέγη.
Σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, ορισμένοι βάζουν στόχο ακριβά καφέ και άλλες επιχειρήσεις που θεωρούνται ότι εξυπηρετούν αποκλειστικά εύπορους τουρίστες. Σε μια από τις διαδηλώσεις έσπασαν παράθυρά τους και έγραψαν ξενοφοβικά συνθήματα με σπρέι στους τοίχους τέτοιων επιχειρήσεων.
Το Μεξικό δείχνει να γίνεται το νέο επίκεντρο των διαμαρτυριών εναντίον του υπερτουρισμού, μετά τη Βαρκελώνη. Δεν είναι μυστικό ότι στη χώρα έχει σημειωθεί μια τεράστια αύξηση των τουριστικών αφίξεων από το εξωτερικό. Πέρυσι, υποδέχτηκε περίπου 45 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες, δέκα εκατομμύρια περισσότερους από την προηγούμενη δεκαετία.
Η τουριστική πόλη-θέρετρο Κανκούν, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1970 ως προορισμός διακοπών, σημειώνει αύξηση 300% στις αφίξεις τουριστών την τελευταία δεκαετία, με σχεδόν δέκα εκατομμύρια επισκέπτες το 2024. Το κάποτε αποκλειστικό για εκατομμυριούχους θέρετρο Τουλούμ, προσελκύει τώρα δύο εκατομμύρια τουρίστες ετησίως.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν ως καταλύτης, καθιστώντας κάποτε άγνωστους προορισμούς σε viral τουριστικά σποτ. Ο πρώην ήσυχος παράδεισος της νήσου Χόλμποξ (που σημαίνει «Μαύρη Τρύπα» στη διάλεκτο των Μάγια), παλιότερα διαφημιζόταν ως η πιο ήσυχη εναλλακτική του Τουλούμ. Πλέον προσελκύει influencers, που αναζητούν την τέλεια φωτογραφία.
Υπάρχει, βέβαια, και ο άλλος μεγάλος καταλύτης του τουρισμού – το «spring break» για τους φοιτητές, οι ανοιξιάτικες διακοπές κατά τη διάρκεια των οποίων χιλιάδες νεαροί Αμερικανοί πλημμυρίζουν τις παραλίες του Μεξικού, εκμεταλλευόμενοι και το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, εκεί επιτρέπεται σε 18χρονους να καταναλώνουν αλκοόλ.
Αλλά οι νεαροί φοιτητές δεν είναι οι μόνοι που κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο Μεξικό. Οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων έχουν αυξηθεί κατά 10% σε ετήσια βάση, καθώς η χώρα γίνεται βασικός προορισμός για πλούσιους συνταξιούχους που θέλουν να χαλαρώσουν. Μόνο το λιμάνι του Κοζουμέλ κατέγραψε περισσότερες από 4,5 εκατομμύρια αφίξεις πέρυσι, και έγινε έτσι το τέταρτο πιο πολυσύχναστο λιμάνι για κρουαζιέρες στον κόσμο, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Telegraph.
Οι επιπτώσεις αυτής της κοσμοσυρροής είναι ήδη εμφανείς. Σε ταξιδιωτικά φόρουμ, απογοητευμένοι ταξιδιώτες γκρινιάζουν για τις μεγάλες ουρές σε τουριστικά αξιοθέατα όπως το Τσίτσεν Ιτζα, ή για το γεγονός ότι είναι αδύνατο να περπατήσει κανείς 50 μέτρα χωρίς να του «επιτεθεί» κάποιος influencer με το κινητό ανά χείρας. Οσο για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο, οι τουρίστες στο θέρετρο Λος Κάμπος άφησαν πίσω τους 90 τόνους σκουπιδιών στη διάρκεια του περσινού «spring break».
Ως αναπτυσσόμενη οικονομία, το Μεξικό εξαρτάται περισσότερο από τον τουρισμό από ότι οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες, με το 8% του ΑΕΠ του να προέρχεται από τους επισκέπτες του. Αλλά αυτή η πραγματικότητα δεν μετριάζει το αντιτουριστικό κλίμα. Περίπου 200.000 κάτοικοι της νότιας πολιτείας Κιντάνα Ρόο –που περιλαμβάνει τα θέρετρα Κανκούν, Τουλούμ και Πλάγια ντελ Κάρμεν– υπέγραψαν αίτημα εναντίον των σχεδίων κατασκευής τεράστιου resort για τους επιβάτες κρουαζιέρας στην Κοστα Μάγια.
Στο Τουλούμ, διαδηλωτές επιχείρησαν να αποκλείσουν την πρόσβαση στο Πάρκο Τζάγκουαρ, μια τουριστική τοποθεσία προστατευόμενων παραλιών, δασών, και ενός μουσείου για τον πολιτισμό των Μάγια. Διαμαρτύρονται για την κατασκευή του νέου σιδηροδρόμου, Tren Maya (Τρένο των Μάγια), που προορίζεται για τη μεταφορά τουριστών μεταξύ παραθαλάσσιων πόλεων.
Αλλά η Telegraph σημειώνει και μια άλλη παράμετρο που επηρεάζει την εξαντλούμενη υπομονή των Μεξικανών με τους τουρίστες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν χάνει ευκαιρία να επιτεθεί στον νότιο γείτονα της χώρας του, κατηγορώντας το Μεξικό για τα προβλήματα της Αμερικής με την παράνομη μετανάστευση και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Μεξικανοί δεν είναι ευχαριστημένοι με αυτή την κατάσταση. Μια τακτική έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Pew διαπίστωσε πρόσφατα ότι σχεδόν τα τρία τέταρτα των κατοίκων του Μεξικού εκφράζουν αρνητική άποψη για τις ΗΠΑ. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από την έναρξη των συγκεκριμένων δημοσκοπήσεων, πάνω από 20 χρόνια πριν.
Το 2017, οι ντόπιοι στο Κανκούν εξοργίστηκαν από τα συνθήματα μεθυσμένων αμερικανών φοιτητών στη διάρκεια του «spring break», που φώναζαν «χτίστε το τείχος», επαναλαμβάνοντας το σλόγκαν του αμερικανού προέδρου κατά την πρώτη θητεία του στο Λευκό Οίκο, όταν είχε υποσχεθεί να χτίσει τείχος στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό – ισχυριζόμενος, μάλιστα, ότι ο νότιος γείτονάς του θα πληρώσει το κόστος κατασκευής του.
Πιο πρόσφατα, αμερικανοί τουρίστες με καπέλα MAGA (του κινήματος του προέδρου Τραμπ) κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στο Μεξικό, έγιναν στόχος χλευασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ελπίζω να τους χρέωσαν τριπλάσια παντού όπου πήγαν», έγραψε ένας χρήστης στην πλατφόρμα Threads.
Δεδομένου ότι δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί επισκέπτονται το Μεξικό κάθε χρόνο, μεμονωμένα ακραία περιστατικά είναι αναπόφευκτα. Αλλά δεν είναι καθόλου απίθανο μια περαιτέρω κλιμάκωση των σχέσεων ΗΠΑ-Μεξικού να οξύνει περισσότερο τις αντιδράσεις.
