«Φίλα με πολύ», λέει το πιο διάσημο μεξικανικό τραγούδι και πιο μεγάλη επιτυχία της Κονσουέλο Βελάσκες Τόρες (1916-2005), συνθέτριας, τραγουδίστριας και πιανίστριας με κλασική παιδεία, η οποία συνέθεσε το «Bésame Mucho». Η Βελάσκες γεννήθηκε στον απόηχο της μεξικανικής Επανάστασης και κέρδισε τη φήμη της παίζοντας έργα του Ντεμπισί. Και στα 16 της, όταν έγραψε το εμβληματικό της τραγούδι, δεν είχε δοκιμάσει καν η ίδια το φιλί, που σύμφωνα με την Ρωμαιοκαθολική Eκκλησία, ήταν αμαρτία. Μάλιστα για χρόνια έπαιζε με ανδρικό ψευδώνυμο, καθώς εκείνη την εποχή δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε συνηθισμένο για μια γυναίκα να κάνει αυτό το επάγγελμα.

Η Βελάσκες έγινε γνωστή ως συνθέτρια συναρπαστικών μπολερό όπως τα «Amar y Vivir» («Να αγαπάς και να ζεις») και «Verdad Amarga» («Πικρή αλήθεια»), αλλά το παθιασμένο «Bésame mucho», με την επείγουσα έκκλησή του «φίλησέ με σαν να είναι αυτή η νύχτα η τελευταία», ήταν αυτό που αποτύπωσε τη μοιρολατρική διάθεση των αρχών της δεκαετίας του 1940. Φαινομενικά απλό τραγουδάκι, το «Bésame mucho» κρύβει μια διαχρονική μαγεία καθώς μιλάει για εκείνο το κατεξοχήν εφηβικό συναίσθημα του έρωτα για κάποιον που μπορεί να γνωρίζεις ελάχιστα αλλά για τον οποίο σε κατατρώει το πάθος.

Τα μπολερό συχνά χλευάζονται για τον υπερβολικό συναισθηματισμό τους και μπορεί κανείς να καταλάβει γιατί, δεδομένης της προχειρότητας των στίχων της Βελάσκες, σχολιάζει στους Financial Times η Νικόλ Ντάγκλας-Μόρις. Αλλά η μνημειώδης επιτυχία του κομματιού, προσθέτει, αντανακλά τη διαπολιτισμική μας εκτίμηση για κάτι τόσο απλό (και δυνητικά καθοριστικό για τη ζωή) όπως ένα καλό φιλί. Το «Bésame mucho» σφράγισε την επιτυχία της Κονσουέλο διεθνώς, καθώς με την πάροδο του χρόνου, πέρασε τα σύνορα της χώρας της, μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες  και ερμηνεύτηκε από παραδοσιακές μπάντες mariachi μέχρι ορχήστρες big band, και από τραγουδιστές της τζαζ, μέχρι ποπ είδωλα.

Αν και γραμμένο το 1932, το κομμάτι ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1940, από τον ισπανομεξικανό ηθοποιό και τραγουδιστή Εμίλιο Τουέρο. Το 1944, ο αμερικανός συνθέτης Σάνι Σκάιλαρ έγραψε μια αγγλική εκδοχή για την Jimmy Dorsey Orchestra, η οποία έγινε νούμερο ένα επιτυχία εκείνη τη χρονιά στις ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά, δε, η διασκευή του λατίνου crossover καλλιτέχνη Αντι Ράσελ έγινε ύμνος για τους εραστές που χώρισε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Περιέργως, όμως, χρειάστηκαν σχεδόν τρεις δεκαετίες ακόμη για να εκτιναχθεί η δημοτικότητα του τραγουδιού στη στρατόσφαιρα.

Το 1970, ο βραζιλιάνος πρωτοπόρος της μπόσα νόβα, Ζοάο Ζιλμπέρτο, ηχογράφησε τη δική του χαμηλού τέμπο εκδοχή με το αβίαστο, χαρακτηριστικό στιλ του, και τον επόμενο χρόνο ακολούθησε στη Νέα Υόρκη μια εκτέλεση από το λατινοαμερικάνικο συγκρότημα Trio Los Panchos, έναν από τους κύριους εκφραστές του μπολερό με κιθάρες. Και οι δύο είναι εκτελέσεις που αγαπιούνται πολύ σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική και θεωρούνται σταθερά μέρος του μουσικού κανόνα της, γράφει στους FT η Ντάγκλας-Μόρις για το τραγούδι, που της ξυπνάει παιδικές αναμνήσεις από την εποχή που της το τραγουδούσε η βενεζουελάνα γιαγιά της.

Με την πάροδο του χρόνου το έχουν διασκευάσει όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες, από τον Φρανκ Σινάτρα και τον Ελβις Πρίσλεϊ, μέχρι τον Αντρέα Μποτσέλι και τη Δαλιδά, τον Πλάθιντο Ντομίνγκο, την Τζιλιόλα Τσινκουέτι  και την Νταϊάνα Κραλ. Το 1977 η Σεζάρια Εβόρα, η διάσημη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο, γνωστή και ως «ξυπόλυτη ντίβα», ηχογράφησε μια γλυκόπικρη, μελαγχολική εκδοχή.

Ο μεξικανός Λουίς Μιγκέλ, ο πιο επιτυχημένος τραγουδιστής της Λατινικής Αμερικής της δεκαετίας του 1990, με τη δική του up-tempo διασκευή, υπερτόνισε την ήδη ερωτική ατμόσφαιρα του τραγουδιού. Οι Beatles έπαιξαν το τραγούδι στην άτυχη οντισιόν τους για την Decca Records το 1962, μετά την οποία απορρίφθηκαν από την εταιρεία. Αλλά, περισσότερα από 30 χρόνια αργότερα, μια ηχογράφηση του τραγουδιού του 1962 στα EMI Studios συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ τους «Anthology 1» (1995).

Το τραγούδι έχει εμφανιστεί, επίσης, σε αμέτρητες ταινίες. Ενέπνευσε ένα cult κομμάτι, το ινδικό «Yeh Samaa Samaa Hai Pyar Ka», το οποίο ακουγόταν στην ταινία «Jab Jab Phool Khile»  (1965) από τη Λάτα Μανγκεσκάρ, μία από τις πιο επιδραστικές playback τραγουδίστριες της Ινδίας. Ωστόσο, η πιο αξιομνημόνευτη εμφάνισή του σε κινηματογραφικό σάουντρακ είναι ίσως η εμπνευσμένη από την τάνγκο εκδοχή του Κρις Αϊζακ στην κωμωδία «Το χαμόγελο της Μόνα Λίζα»  (2003) με πρωταγωνίστρια τη Τζούλια Ρόμπερτς.

Στην ιστορία του τραγουδιού, τέλος, συμπεριλαμβάνεται και ένα πολιτικό σκάνδαλο (το οποίο δεν απέχει πολύ από το σύγχρονο σκάνδαλο του CEO της Astronomer, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί γιατί πιάστηκε να φιλιέται στη συναυλία των Coldplay με μια συνάδελφό του, την HR μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας…).

Οπως αναφέρουν οι Financial Times, το 1990, αποκαλύφθηκε η –μέχρι τότε– μυστική σχέση μεταξύ δύο μελών της κυβέρνησης της Βραζιλίας, του υπουργού Δικαιοσύνης Μπερνάρντο Καμπράλ και της υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών Ζέλια Καρντόζο ντε Μέλο, όταν το ζευγάρι χόρεψε μάγουλο με μάγουλο το «Bésame Mucho» σε ένα πάρτι γενεθλίων, που είχε διοργανωθεί προς τιμήν της Καρντόζο.

Οι φήμες είχαν ήδη κυκλοφορήσει, αλλά ο ερωτικός χορός του ζευγαριού τις επιβεβαίωσε. Σε ένα ρεπορτάζ των New York Times που δημοσιεύτηκε εκείνη την εβδομάδα, αναφέρθηκε ότι μετά το τέλος του τραγουδιού, ο Μπερνάρντο Καμπράλ, παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, αποκάλεσε τη Ζέλια Καρντόζο «γλυκούλα».

Αποτέλεσμα: Ο υπουργός Δικαιοσύνης αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Λίγες ημέρες αργότερα, δε, σε μια τελετή, στην οποία η Καρντόζο επρόκειτο να παρασημοφορηθεί με το μετάλλιο της Στρατιωτικής Αξίας της χώρας της, αντί για το συνηθισμένο στρατιωτικό εμβατήριο, η μπάντα της προεδρικής φρουράς έπαιξε το «Bésame Mucho» γελοιοποιώντας την. Υστερα από αυτό, ο διευθυντής της μπάντας, υπολοχαγός Ζεράλντο Μεντόνσα ντα Λίμα, τιμωρήθηκε με τρεις ημέρες κράτηση για ανυπακοή.

Το τραγούδι της  Κονσουέλο Βελάσκες είναι πλέον ένα αγαπημένο, κλασικό κομμάτι. Κατά κάποιον τρόπο, δε, οι μουσικοί συνεχίζουν να το «τεντώνουν», μεταμορφώνοντάς το σε ποπ, ντίσκο, φολκ, τζαζ και άλλα πολλά μουσικά είδη. Αλλά στην ουσία του, είναι μια απλή ωδή στην πιο τρυφερή ανθρώπινη πράξη, το φιλί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News