Ενα χάος επικρατεί στους στενούς δρόμους του Κατμαντού, της πρωτεύουσας του Νεπάλ, κτισμένης στα 1.400 μέτρα. Πεζοί, απαρχαιωμένα μηχανάκια, μικρά φορτηγά, άθλια ταξί, κορναρίσματα, σύννεφα καπνού από σκουριασμένες εξατμίσεις, και γενικώς ό,τι φαντάζεται κανείς στη Δύση για μια χώρα που βρίσκεται πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από αυτήν.

Ωστόσο εκεί, στη χώρα με τα οκτώ από τα δέκα ψηλότερα βουνά στον κόσμο, όπου τη δεκαετία του ’70 οι χίπις έβρισκαν το πνευματικό και εξωαστικό τους καταφύγιο, κάτι δραστικό φαίνεται να αλλάζει – έχει να κάνει με τα αυτοκίνητα.

Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, τα ηλεκτρικά οχήματα κάλυψαν το 76% των επιβατικών οχημάτων και περίπου το 50% των ελαφρών επαγγελματικών που πουλήθηκαν στη χώρα. Κάποια πέντε χρόνια πριν, το παραπάνω ποσοστό ήταν μηδενικό. Πλέον, το μερίδιο αγοράς των EV στο Νεπάλ είναι «πίσω» μόνο από ελάχιστες άλλες χώρες, περιλαμβανομένης της Νορβηγίας (εντάξει, το ξέρουν και τα φιορδ), της Σιγκαπούρης και της Αιθιοπίας.

Η αλλαγή πορείας προήλθε από συγκεκριμένες κυβερνητικές πολιτικές που έβαλαν στόχο την αξιοποίηση του υδροηλεκτρικού πλούτου της χώρας, την ελάφρυνση της εξάρτησής της από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και, βέβαια, την απομάκρυνση του νέφους καυσαερίων.

Η γεωγραφία δεν είναι τυχαία ως προς την αλλαγή πλεύσης προς τα EV: η έκρηξη πωλήσεων των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο Νεπάλ έχει τροφοδοτηθεί από τη συνορεύουσα Κίνα, τη χώρα που πλέον κυριαρχεί στην κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων επί του πλανήτη.

Φυσικά, το Νεπάλ διαθέτει ελάχιστη εθνική αυτοκινητοβιομηχανία. Βασικά, υπάρχει μόνο μία εταιρεία, ονόματι HULAS, η οποία κατασκευάζει μικρά pick-up και τύπου «τζιπ», προμηθευόμενη ντίζελ κινητήρες από την Κίνα. Πέραν αυτών, οι συνηθέστερες εισαγόμενες μάρκες που βλέπεις στους δρόμους είναι κυρίως Toyota, Nissan, Hyundai και Kia.

Ετσι, μιας και είναι και μερικά τσιγάρα δρόμος τα σύνορα από την Κίνα, το Νεπάλ αποτελεί άλλη μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τους Κινέζους και άλλο ένα εύφορο λιβάδι εμπορικότητας. Επίσης, προφανώς δεν υπάρχουν εκεί ρυθμίσεις που επιβαρύνουν με επιπλέον δασμούς τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη και στην Αμερική, για να προστατευτούν κατά κάποιο βαθμό οι εγχώριες αυτοκινητοβιομηχανίες τους.

Γενικότερα, σε μια προοπτική ματιά, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι μέχρι το 2050 θα υπάρχουν 1 δισ. αυτοκίνητα επί Γης. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών θα βρίσκονται σε χώρες χαμηλού και μετρίου εισοδήματος, όπου η υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων θα βοηθήσει, σε έναν βαθμό, στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των λοιπών εκπομπών, μιας και εκεί γίνεται ο κακός χαμός με περιορισμένα φίλτρα και μη αυστηρούς ελέγχους.

Οχι ότι η μετάβαση είναι εύκολη. Καθώς και στο Νεπάλ τα ηλεκτρικά επιδοτούνται, όταν θα καταργηθεί η κρατική υποστήριξη θα μπορούσε να εκτροχιαστεί το πλάνο, μαζί και η μετάβαση προς τα ηλεκτρικά. Οπως, επίσης, ακόμα κι αν τα επιβατικά αυτοκίνητα με θερμικούς κινητήρες καταργηθούν σταδιακά, και πάλι ο καθαρισμός της ατμόσφαιρας θα απαιτήσει και την ηλεκτροκίνηση των χαοτικών δημόσιων συγκοινωνιών. Ολα αυτά δεν είναι εύκολα πράγματα για μια χώρα που σαφώς είναι μαθημένη με άλλα χούγια. Υπάρχει, βέβαια, ένα φυσικό αβαντάζ: η ηλεκτροδότηση του στόλου μπορεί να πάρει καθαρή ενέργεια μέσω των ποταμών που ρέουν από τα Ιμαλάια.

Σημείο καμπής ήταν, επίσης, οι συνοριακές αψιμαχίες με την Ινδία, το 2015, όταν περιορίστηκαν οι εισαγωγές πετρελαίου στη χώρα. Ε, μετά από αυτό αποφασίστηκε να επενδυθεί σημαντικό ποσό στην υδροηλεκτρική ενέργεια και στις υποδομές δικτύου που παρείχαν φθηνές, μη ρυπογόνες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Πριν γίνει όλο αυτό, οι διακοπές ρεύματος ήταν «πιάτο ημέρας» για τα νοικοκυριά. Πλέον, τουλάχιστον αυτό το ζήτημα έχει λυθεί. Ωστόσο, για να είχε τη δυνατότητα η χώρα να μεγιστοποιήσει τις πηγές εγχώριας ενέργειες που λέγαμε παραπάνω, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν και για τις μεταφορές. Αμ, έλα μου που όταν το κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα είναι περίπου 1.400 δολάρια, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ήταν πανάκριβα.

Τι έμεινε στο τραπέζι; Τι άλλο από τις κρατικές επιδοτήσεις; Δεν ξέρω αν αυτό συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό –είναι μια μεγάλη κουβέντα–, όμως μπήκε το μάλλον αυταρχικό μέτρο της επιβάρυνσης έως και 180%, με επιπλέον δασμούς και ειδικούς φόρους στα αυτοκίνητα με μηχανές εσωτερικής καύσης. Εντάξει, έτσι εξηγείται ένα μέρος της «μετάβασης»…

Τέλος, κατασκευάστηκαν 62 σταθμοί φόρτισης στο Κατμαντού και σε αυτοκινητόδρομους κατά μήκος της χώρας, επιβλήθηκαν αμελητέοι δασμοί στην εισαγωγή τους, και κάπως έτσι, συνδυαστικά, η κυβέρνηση όρισε ότι το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους φορτιστές θα είναι σε χαμηλότερες τιμές από αυτές της αγοράς.

Με αυτούς τους συσχετισμούς, ένα θερμικό αυτοκίνητο κοστίζει για την κίνησή του περίπου 15 φορές περισσότερο από ό,τι ένα ηλεκτρικό. Κοντολογίς, όλο αυτό το σχήμα ήταν αρκετό για να δημιουργήσει ένα επιχειρηματικό μοντέλο για μικρά ξενοδοχεία, εστιατόρια και άλλους μικρούς ελεύθερους επαγγελματίες ώστε να μπορούν να εγκαταστήσουν μόνοι τους φορτιστές. Πλέον, διάφορες επιχειρήσεις έχουν εγκαταστήσει περίπου 1.200 φορτιστές και το αντίστοιχο νούμερο στις ιδιωτικές κατοικίες πιθανολογείται πολλαπλάσιο.

Κάπως έτσι το Νεπάλ μπαίνει στο Top 5 των χωρών με τη μεγαλύτερη απορρόφηση ηλεκτρικών. Δίπλα-δίπλα με Νορβηγία; Και όμως, συμβαίνει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News