Συζευγμένα αντισώματα, υγρή βιοψία, ογκολογία ακριβείας, εξετάσεις μέσω των οποίων εντοπίζονται πάνω από 50 τύποι καρκίνου προτού εμφανιστούν τα συμπτώματα και σημαντικές εξελίξεις όσον αφορά την αντιμετώπιση ενός εξαιρετικά διαδεδομένου καρκίνου, για τον οποίο δεν γίνεται πολύς λόγος, τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Αυτές είναι οι πέντε πιο κρίσιμες και ελπιδοφόρες εξελίξεις στη μάχη κατά του καρκίνου, που παρουσιάζονται στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO), το οποίο διεξάγεται στο Βερολίνο, με τη συμμετοχή 37.000 ειδικών από όλον τον κόσμο.

«Για να κατανοήσουμε την πρόοδο της έρευνας για τον καρκίνο και τις πιο πρωτοποριακές μελέτες, πρέπει να είμαστε σαφείς σχετικά με αυτές τις βασικές έννοιες, επειδή το μέλλον της ογκολογίας βρίσκεται σε αυτές. Και, ευτυχώς για εμάς και για τους ασθενείς, το μέλλον είναι ήδη εν μέρει παρόν», δήλωσε στην Corriere della Sera o Τζουζέπε Κουριλιάνο, αιρετός πρόεδρος της ESMO και διευθυντής του Τμήματος Ανάπτυξης Νέων Φαρμάκων για Καινοτόμες Θεραπείες στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ογκολογίας, στο Μιλάνο.

Πιο ακριβή και λιγότερο τοξικά τα συζευγμένα αντισώματα

Μεταξύ των πιο καινοτόμων και σημαντικών προόδων που θα παρουσιαστούν στη Γερμανία τις επόμενες ημέρες είναι τα συζευγμένα αντισώματα ή αντισώματα συζευγμένα με φάρμακα, Antibody-drug conjugates (ADCs) στα αγγλικά. Αυτά τα καινοτόμα φάρμακα προσφέρουν ελπίδα για σημαντικές εξελίξεις, όπως είχε συμβεί με την ανοσοθεραπεία και τη θεραπεία CAR-T.

«Είναι, ουσιαστικά, φάρμακα δύο συστατικών: ένα μονοκλωνικό αντίσωμα σχεδιασμένο να αναγνωρίζει και να προσκολλάται σε έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο, που βρίσκεται μόνο σε καρκινικά –και όχι σε υγιή– κύτταρα, το οποίο φέρει μαζί του το δεύτερο συστατικό: ένα ισχυρό αντινεοπλασματικό χημειοθεραπευτικό φάρμακο», εξήγησε ο ιταλός επιστήμονας, που είναι επίσης καθηγητής Ιατρικής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου.

«Από τη μία πλευρά, αυτό επιτρέπει μεγάλη θεραπευτική αποτελεσματικότητα, επειδή το χημειοθεραπευτικό φάρμακο, μόλις χορηγηθεί και “προσκολληθεί” στον στόχο, έχει μεγάλη καταστροφική ισχύ. Από την άλλη, όμως, η τοξικότητα στα φυσιολογικά κύτταρα (και επομένως στο σώμα του ασθενούς) μειώνεται σημαντικά, δεδομένου ότι η θεραπεία είναι στοχευμένη», πρόσθεσε.

«Η τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη, που βρίσκεται στον πυρήνα αρκετών μελετών για τον καρκίνο του μαστού που θα παρουσιαστούν στο συνέδριο ESMO 2025, είναι η πρώτη καταχώρηση σε αυτή τη νέα κατηγορία πολλά υποσχόμενων φαρμάκων, τα οποία ήδη δοκιμάζονται για άλλους καρκίνους, ιδίως του πνεύμονα και της ουροδόχου κύστης».

Υγρή βιοψία: «Η εξέταση που καθορίζει την καλύτερη θεραπεία»

Ενας αριθμός δίνει μια ιδέα για την εξαιρετική σημασία της υγρής βιοψίας: το 2003 υπήρχαν λιγότερες από πενήντα σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις, ενώ σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 12.000. «Η υγρή βιοψία ή, ακριβέστερα, η ανάλυση του κυκλοφορούντος DNA όγκου (ctDNA) είναι αναμφίβολα ένα πολύτιμο εργαλείο για τον προσδιορισμό της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου και για την εξακρίβωση μεταλλάξεων-στόχων για συγκεκριμένα βιοφαρμακευτικά προϊόντα», ανέφερε ο Μάσιμο ντι Μάιο, διευθυντής της Μονάδας Παθολογικής Ογκολογίας στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Città della Salute e della Scienza του Τορίνο.

«Το ctDNA μπορεί να εξαχθεί από διάφορα βιολογικά υγρά (αίμα, ούρα, εγκεφαλονωτιαίο υγρό), αλλά η κύρια πηγή είναι το αίμα. Με λίγα λόγια πρόκειται για μια διαγνωστική μέθοδο που, μέσω μιας απλής αιμοληψίας, μας επιτρέπει να παρακολουθούμε την εξέλιξη του όγκου και να καθοδηγούμαστε προς την επιλογή της πιο αποτελεσματικής θεραπείας».

Είναι μια ταχεία και ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, που μπορεί να επαναλαμβάνεται περιοδικά, εύκολα και με ασφάλεια. «Είναι χρήσιμη διότι προσφέρει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για το πώς εξελίσσεται ο καρκίνος, ενώ αυξάνεται και ο αριθμός των κλινικών περιπτώσεων στις οποίες μπορεί να χρησιμοποιηθεί», συμείωσε ο ιταλός ιατρός.

Η εξέταση αίματος που εντοπίζει περισσότερους από 50 καρκίνους

Μεγάλη ανυπομονησία υπάρχει για την παρουσίαση της μελέτης Pathfinder 2, με τα τελευταία δεδομένα για την εξέταση αίματος που δύναται να εντοπίζει με ακρίβεια πάνω από 50 τύπους καρκίνου. Στόχος είναι ο εντοπισμός του ιστού ή του οργάνου στο οποίο αναπτύσσεται ο καρκίνος πριν από την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων, καθώς θα αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες αποτελεσματικής αντιμετώπισης.

Αυτή η εξέταση (που ονομάζεται Galleri και αναπτύχθηκε από την αμερικανική βιοτεχνολογική εταιρεία Grail) δεν είναι ακόμη διαθέσιμη, αφού εξακολουθεί να βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών. Η αρχή πίσω από τη συγκεκριμένη, καθώς και άλλες παρόμοιες εξετάσεις, είναι ότι ο καρκίνος μπορεί να αφήνει ίχνη στο αίμα πολύ πριν από την εμφάνισή του.

«Προς το παρόν βρισκόμαστε ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Η μελέτη θα μας παράσχει σημαντικά στοιχεία σχετικά με το πόσο αξιόπιστο είναι το τεστ όσον για την έγκαιρη αναγνώριση της παρουσίας μιας νεοπλασίας, αλλά όχι αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις κλινικές επιπτώσεις», είπε ο Μάσιμο ντι Μάιο, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος της Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας της Ιταλίας.

Η μελέτη ξεκίνησε το 2021 με τη συμμετοχή περίπου 36.000 ανθρώπων. Εάν τελικά αποδειχθεί αποτελεσματική, η εξέταση όχι μόνο θα καταστήσει δυνατή την έγκαιρη διάγνωση, αλλά θα απαλλάξει τόσο τους ασθενείς όσο και τα Συστήματα Υγείας από πολυάριθμες –περιττές, σε πολλές περιπτώσεις– εξετάσεις.

Μελέτες για την ουροδόχο κύστη: τα πρώτα αποτελέσματα

Στο συνέδριο αναμένονται επίσης σημαντικές ανακοινώσεις για την αντιμετώπιση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης. «Δεν γίνεται να υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες, επειδή τα αποτελέσματα της μελέτης είναι ακόμη απόρρητα, αλλά μπορούμε να πούμε ότι θα παρουσιαστούν στοιχεία που θα αλλάξουν τις τρέχουσες τυπικές θεραπευτικές μεθόδους –τόσο τις πιο παρεμβατικές (αυτές που αναπτύσσονται στα μυϊκά στρώματα του τοιχώματος της ουροδόχου κύστης) όσο και τις πιο “επιφανειακές” θεραπευτικές τακτικές», είπε ο ιταλός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας, τονίζοντας ότι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι μια από τις πιο συχνές μορφές εμφάνισης της νόσου.

«Εως σήμερα οι επιφανειακές θεραπευτικές μέθοδοι βασίζονται στη χρήση ενός βακτηρίου, του BCG, εντός της ουροδόχου κύστης, μετά την αφαίρεση του όγκου», εξήγησε ο Τζουζέπε Κουριλιάνο. «Οσο για την επεμβατική αντιμετώπιση, η τυπική θεραπεία, για περίπου μία εικοσαετία, συνίστατο σε προεγχειρητική χημειοθεραπεία ακολουθούμενη από χειρουργική επέμβαση. Αλλά πολλοί ασθενείς υποτροπιάζουν, ενώ είναι πιθανή και η περαιτέρω εξέλιξη της νόσου, επομένως υπάρχει μεγάλη ανάγκη για άλλες επιλογές».

Ογκολογία ακριβείας – Εστίαση στις γενετικές μεταλλάξεις

Η ογκολογία ακριβείας αποτελεί τη βάση μιας επανάστασης που εξελίσσεται εδώ και μια δεκαετία και είναι άκρως ελπιδοφόρα. «Οταν μιλάμε για target therapy ή μοριακώς στοχευμένα φάρμακα, αναφερόμαστε σε καινοτόμες θεραπείες  ολοένα πιο στοχευμένες στη συγκεκριμένη νεοπλασία κάθε ασθενούς και στις γενετικές αλλοιώσεις του. Αυτές οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές και έχουν λιγότερες παρενέργειες επειδή το φάρμακο στοχεύει μόνο τα καρκινικά κύτταρα, δίχως να επηρεάζει τα υγιή», σημείωσε ο ιταλός ογκολόγος.

«Σήμερα η θεραπεία βασίζεται όλο και περισσότερο στις γενετικές μεταλλάξεις (μοριακές αλλοιώσεις) που υπάρχουν στον όγκο κάθε ασθενούς. Η προσοχή των ειδικών μετατοπίζεται από το όργανο που επηρεάζεται από τον όγκο στις αλλοιώσεις του DNA, οι οποίες είναι ολοένα πιο κρίσιμες για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας, εκείνης με τιςπερισσότερες πιθανότητες επιτυχίας». Ηδη σήμερα ένας στους τέσσερις ασθενείς μπορεί να υποβληθεί σε στοχευμένη θεραπεία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News