Ο Τζέισον Μπορν, ο κεντρικός χαρακτήρας της τριλογίας του αμερικανικού συγγραφία Ρόμπερτ Λάντλαμ, τον οποίο λατρεύουν οι φαν του είδους, είναι ένας εκτελεστής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, o οποίος υποφέρει από ακραία απώλεια μνήμης και αναζητά την ταυτότητά του μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο απειλές, κινδύνους, τρομοκρατία και θάνατο. Ηδη έχουν προβληθεί πέντε ταινίες βασισμένες στον κόσμο των μπεστ σέλερ του Λάντλαμ, με τεράστιες εισπράξεις διεθνώς, οι τέσσερις από τις οποίες, μάλιστα, χάρισαν στον πρωταγωνιστή τους Ματ Ντέιμον τον θαυμασμό των θεατών και την αποδοχή των κριτικών.

Οι κινηματογραφικές περιπέτειες του Μπορν άρχισαν το 2002 με το «Χωρίς ταυτότητα», ακολούθησαν οι ταινίες «Στη σκιά των κατασκόπων» (2004) και «Το Τελεσίγραφο του Μπορν» (2007), με το οποίο -για τους γνώστες των θρίλερ- ολοκληρώθηκε αριστοτεχνικά η ιστορία του αμνησιακού δολοφόνου. Για τους λιγότερο απαιτητικούς θεατές, η ιστορία του Μπορν τελείωσε οριστικά με τον μάλλον πρόχειρο και άνευρο «Τζέισον Μπορν» (2016), όπως χαρακτηρίζει την ταινία ο Στιούαρτ Χέριτεϊτζ στη βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Ωστόσο, οφείλουμε να  αναφέρουμε επίσης την «Κληρονομιά του Μπορν» (2012) μια ταινία-παρένθεση χωρίς τον Ματ Ντέιμον στον κεντρικό ρόλο, όπως και την πιο πρόσφατη σειρά δράσης  «Treadstone» (2019) της Amazon Prime, με την υπόθεσή της να αφορά στην ουσία το πρόγραμμα εκπαίδευσης πρακτόρων της CIA, «Operation Treadstone» από το οποίο προέκυψε ο εκτελεστής Τζέισον Μπερν και που για τους (ελάχιστους) θεατές της ήταν το τέλος των περιπετειών του.

Ποιο ήταν το πραγματικό τέλος της κινηματογραφικής αυτής σειράς;  Πρόκειται για μια ερώτηση -παγίδα, υποστηρίζει ο Χέριτεϊτζ στον Guardian, επειδή ο Τζέισον Μπορν δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ.  Σύμφωνα με το Deadline, η εταιρία παραγωγής NBCUniversal κέρδισε μια μάχη προσφορών για την απόκτηση όλων των δικαιωμάτων, πλην των εκδοτικών, για τις σειρές βιβλίων «Τζέισον Μπορν»  και «Treadstone», με ιστορίες εμπνευσμένες από το σύμπαν που δημιούργησε ο Λάντλαμ, επ’ αόριστον.

Η «πολύ μεγάλη» συμφωνία, όπως  περιγράφεται, σημαίνει ότι ο Μπορν αποτελεί πλέον σταθερά περιουσιακό κομμάτι της Universal  πλάι στα «Jaws», «Jurassic World» και τα «Minions». Σημαίνει επίσης ότι δεν θα τον ξεφορτωθούμε ποτέ, επισημαίνει ο βρετανός κριτικός στον Guardian. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος της Universal Pictures, Πίτερ Κράμερ: «Θα συνεχίσουμε με ενθουσιασμό να επεκτείνουμε το σύμπαν του Μπορν στο μέλλον με συναρπαστικές νέες ιστορίες για το παγκόσμιο κοινό».

Δυνητικά αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα νέα, γιατί αν κάποιο franchise χρειάζεται μια τονωτική ένεση, αυτό σίγουρα είναι ο «Μπορν». Ενώ οι τρεις πρώτες ταινίες του δικαίως θεωρούνται απαράμιλλες, τα πράγματα ξέφυγαν μετά το τρίτο σίκουελ. Η «Κληρονομιά του Μπορν» (2012) σε σκηνοθεσία του Τόνι Γκίλροϊ  γυρίστηκε εκείνη την περίεργη εποχή όπου κάθε franchise που σεβόταν τον εαυτό του όφειλε να προσλάβει τον Τζέρεμι Ρένερ ως το νέο του πρόσωπο. Μετά, επέστρεψαν οι Πολ Γκρίγκρας και Ματ Ντέιμον (σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής αντιστοίχως) με το «Τζέισον Μπορν» ( 2016), στο οποίο προσπάθησαν να απεικονίσουν τον ήρωα ως έναν ελαφρώς άσεμνο πορτιέρη νυχτερινού κέντρου. Και στη συνέχεια ήρθε η σειρά «Treadstone» (2019), η οποία δεν είχε καθόλου Μπορν και έμεινε στη μία σεζόν, προφανώς λόγω χαμηλής θεαματικότητας.

Μπορεί να ήταν δύο ασταθείς δεκαετίες για το franchise, σημειώνει ο Χέριτεϊτζ στον Guardian, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε πόσο αποκαλυπτικός ήταν ο Μπορν στην αρχή. Το 2002, όταν κυκλοφόρησε το «Χωρίς ταυτότητα» -την ίδια χρονιά με το «Πέθανε μια άλλη μέρα»- με την τρομερή, βασισμένη στο παρκούρ, δράση του, έκανε αμέσως κάθε άλλη ταινία του είδους της να φαίνεται παρωχημένη. Και ενώ εισπρακτικά ο Τζέιμς Μποντ ξεπέρασε κατά πολύ τον Τζέισον Μπορν, ο καθαρός αθλητισμός του δεύτερου έκανε τον πρώτο -με τη φάλαγγα των αόρατων αυτοκινήτων, τους κακούς με τα γωνιώδη πρόσωπα και τις κακοφτιαγμένες (σε υπολογιστή) εικόνες CGI- να φαίνεται έτοιμος για συνταξιοδότηση. Ο Πιρς Μπρόσναν απολύθηκε για να προσληφθεί ο Ντάνιελ Κρεγκ και, ενδεικτικά, το remake του «Casino Royale» να καταλήξει γεμάτο μέχρι αηδίας με παρκούρ σε στυλ Μπορν.

Στο μεταξύ γίνεται λόγος για την επιστροφή του Ματ Ντέιμον, με το Deadline να αποκαλύπτει ότι o Τζο Μπάρτον έχει ήδη γράψει ένα σενάριο, που όμως δεν έχει λάβει το πράσινο φως. Και αυτή θα ήταν η πιο λογική οδός, καθώς ο κόσμος ταυτίζει αυτόματα τον Μπορν με τον Ντέιμον να έχει βρεθεί τόσο ψηλά όσο ποτέ προηγουμένως, χάρη στον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην «Οδύσσεια» του Κρίστοφερ Νόλαν που θα  δούμε του χρόνου. Ωστόσο, τον Οκτώβριο θα κλείσει τα 55, γεγονός που τον τοποθετεί ξεκάθαρα στην περιοχή του «Λίαμ Νίσον στο “Taken”», κάτι που δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη μακροπρόθεσμη στρατηγική για το franchise.

Από την άλλη πλευρά, ο χαρακτήρας δεν στερείται πηγή έμπνευσης. Αν και ο Ρόμπερτ Λάντλαμ έγραψε μόνο μια τριλογία μετά τον θάνατό του το 2001 έχουν εκδοθεί πολύ περισσότερα βιβλία με ήρωα τον Μπορν από άλλους συγγραφείς. Ισως, λοιπόν μεταφερθεί στην οθόνη η «Απάτη του Μπορν» («The Bourne Deception», 2009) ή το «Αίνιγμα του Μπορν» (2016), και τα δύο του Ερικ Βαν Λάστμπεϊντερ, ή η φετινή «Βεντέτα του Μπορν» του Μπράιαν  Φρίμαν, ή η «Εκδίκηση του Μπορν» του ιδίου, που αναμένεται το 2016.

Υπάρχει, λοιπόν, τόσο μεγάλο πλεόνασμα υλικού ώστε ο χαρακτήρας του Μπορν ίσως χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί με έναν νεότερο ηθοποιό, γράφει ο κριτικός του Guardian. Ασε που είμαστε ακριβώς στο ίδιο σημείο που βρισκόμασταν στην αρχή του αιώνα. Ο κόσμος της δράσης έχει βαλτώσει και υπάρχει μια ευκαιρία να έρθει κάτι που θα φέρει επανάσταση στο παιχνίδι. Ο Τζέισον Μπορν το έχει ήδη κάνει μια φορά. Αν καταφέρει να το ξανακάνει, η επένδυση θα αξίζει τον κόπο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News