Αστρονόμοι χαρτογράφησαν λεπτομερώς την ατμόσφαιρα ενός μακρινού πλανητικού συστήματος για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τους ταχύτερους ανέμους που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στην επιφάνεια ενός πλανήτη, όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένας ισχυρός άνεμος, πλούσιος σε νάτριο, κινείται κατά μήκος του ισημερινού του εξωπλανήτη Τύλου –ο  οποίος περιστρέφεται γύρω από ένα αστέρι διαφορετικό από τον δικό μας Ηλιο, που βρίσκεται 900 έτη φωτός μακριά από τη Γη– και πνέει με ταχύτητα 72.500 χλμ. την ώρα.

Κάτω από το κυρίαρχο ρεύμα υπάρχουν στρώματα λιγότερο δυνατών ανέμων από τιτάνιο και σίδηρο. Ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να επιβιώσουν σε μια τέτοια ατμόσφαιρα, αλλά η θέα από τον πλανήτη κόβει την ανάσα. Οι ερευνητές αποκαλούν το θέαμα «ανατολή υπό στεροειδή», καθώς ο ουρανός είναι γεμάτος με ζωηρά κόκκινα, κίτρινα και μοβ χρώματα.

Ο πλανήτης είναι μια «υπερβολικά καυτή εκδοχή του πλανήτη Δία», ένας γίγαντας αερίων που περιφέρεται τόσο γρήγορα γύρω από τον αστέρα υποδοχής του ώστε ένα έτος εκεί να διαρκεί μόλις 30 γήινες ώρες. Η μία πλευρά του είναι μονίμως στραμμένη προς τον αστέρα, με τη θερμοκρασία της να υπερβαίνει τους 2.000 βαθμούς Κελσίου, ενώ η άλλη είναι τυλιγμένη σε ένα αέναο σκοτάδι και είναι περίπου 1.000 βαθμούς Κελσίου πιο… δροσερή.

Οι δύο πλευρές του πλανήτη χωρίζονται από ένα «σύνορο», το οποίο διατηρείται σε κατάσταση αιώνιου λυκόφωτος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO), το οποίο βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της βόρειας Χιλής, για να συλλέξουν το φως που είχε ταξιδέψει στην ατμόσφαιρα του Τύλου.

Το φως υπέστη ανάλυση για υπογραφές στοιχείων και ενώσεων. Είναι η πρώτη φορά που οι αστρονόμοι κατάφεραν να μελετήσουν την τρισδιάστατη δομή της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα σε τόσο βάθος και με τόση λεπτομέρεια.

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα ανώτερο στρώμα ανέμων υδρογόνου, κάτω από το οποίο υπάρχει ένα πολύ δυνατό ρεύμα νατρίου, ακολουθούμενο από ανέμους τιτανίου, και μετά από ανέμους σιδήρου. Αυτοί οι συνδυαστικοί άνεμοι φαίνεται να αλλάζουν ταχύτητες με τρόπους που δεν προβλέπονται από τις υπάρχουσες αστρονομικές θεωρίες.

«Η ατμόσφαιρα αυτού του πλανήτη συμπεριφέρεται με τρόπους που συνιστούν πρόκληση για την κατανόησή μας σχετικά με τη λειτουργία του καιρού – όχι μόνο στη Γη, αλλά σε όλους τους πλανήτες» λέει στους Times η Τζούλια Βικτόρια Σαϊντέλ, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αστρονομικής Ερευνας, και κύρια συγγραφέας μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature. «Μοιάζει με κάτι που έχει βγει από σενάριο επιστημονικής φαντασίας» συμπληρώνει.

Εξηγεί ότι η ομάδα της ανακάλυψε κάτι εντυπωσιακό: ένα ρεύμα που περιστρέφει υλικό γύρω από τον ισημερινό του πλανήτη, ενώ μια ξεχωριστή ροή ρεύματος στα χαμηλότερα επίπεδα της ατμόσφαιρας μετακινεί το αέριο από την καυτή στην ψυχρότερη πλευρά του πλανήτη. «Δεν έχουμε παρατηρήσει ποτέ τέτοιου είδους κλιματικές συνθήκες, σε κανέναν πλανήτη» λέει χαρακτηριστικά.

Το ρεύμα ανέμου εκτείνεται στο μισό της επιφάνειας του Τύλου, αναπτύσσοντας ταχύτητα και αναταράσσοντας βίαια την ατμόσφαιρα ψηλά, καθώς διασχίζει τη φωτεινή πλευρά του. «Ακόμη και οι ισχυρότεροι τυφώνες στο ηλιακό μας σύστημα φαίνονται συγκριτικά ήρεμοι – οι ταχύτητες των ανέμων στον Τύλο είναι απίστευτες, τρελές» λέει στους Times  η Σαϊντέλ.

Η Μπιμπιάνα Πρίνοθ, φοιτήτρια με διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο Λουντ της Σουηδίας και συν-συγγραφέας της μελέτης, αναφέρει ότι είναι «πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι μπορούμε να μελετήσουμε λεπτομέρειες, όπως τη χημική σύνθεση και τα καιρικά μοτίβα, ενός πλανήτη σε τόσο μεγάλη απόσταση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News