Η Ειρήνη Μουρτζούκου, φιγούρα που αφήνει την αίσθηση «άφυλου» ανηλίκου, και όχι γυναίκας, υποβάλλει την ελληνική κοινωνία στη φαντασίωση σκηνών σπάνιας ωμότητας, πάνω από κούνιες, δίπλα σε πιπίλες και λούτρινα. Πώς πιάνεις να πνίξεις και όχι να χορτάσεις αγκαλιές ένα μωρό; Πώς απαρνιέσαι την πιο τρυφερή μυρωδιά του κόσμου για τη χωρίς αισθήσεις αυτοκρατορία του θανάτου;

Μόνο αν ζούσε ο μεγάλος Καραβάτζο θα μπορούσε να αποτυπωθεί η αποτρόπαιη αλήθεια τις στιγμές των φόνων της. Σε κιαροσκούρο, άλλοτε στο φως και άλλοτε στο μαύρο, δραματικές, αγωνιώδεις. Ως άλλη αντιηρωϊδα, η ενστικτώδης-κτηνώδης Μουρτζούκου αρνείται το θαύμα της ζωής και αποπειράται επανειλημμένως –μέχρι να το πετύχει– να σκοτώσει ένα από τα δικά της παιδιά. Στο τέλος και τα δύο. Αρνείται να εξοστρακίσει τη βία και έχει βαλθεί να ξεκάνει με δαύτη δύσμοιρα βρέφη. Θα μπορούσα να τη φανταστώ στα έργα του με ρούχα λερά να βιώνει τον προσωπικό της θρίαμβο-πόνο κρατώντας στα χέρια τα κεφάλια τους όπως η Ιουδήθ του Ολοφέρνη, όπως η Σαλώμη του Βαπτιστή.

Δύσκολα θα βουτήξουν οι ειδικοί στην ταραγμένη ύπαρξη της «φόνισσας». Η απόρριψη της μάνας, λένε, το βαθύτερο αίτιο της δράσης της: «Οποτε μάλωνα με τη μητέρα μου ήθελα να κάνω κακό. Κλείδωνε το μυαλό μου. Το έκανα, μετά το μετάνιωνα και το ξανάκανα. Με το που τσακωνόμουν με αυτή, μου γύριζε το μάτι, ήθελα να κάνω κακό» είπε η ίδια στους ένστολους του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της ΕΛ.ΑΣ. που της εκμαίευσαν τη σοκαριστική ομολογία. «Πάρε μάνα να σου πετύχει…», είχε δηλώσει σε μια από τις τηλεοπτικές εκπομπές, σκηνικό του ρόλου της ως θύματος, όταν άκουσε την ετυμηγορία του γονιού της, «ναι, αυτή σκότωσε τα παιδιά».

Η Μουρτζούκου δεν είναι Πισπιρίγκου, κι ας έχουν ομοιότητες οι υποθέσεις – η «Ρούλα» άλλωστε δεν έσπασε ποτέ. Δεν είναι Μήδεια – δεν υπάρχει Ιάσονας εδώ και κίνητρο «συζυγικής» εκδίκησης. Δεν είναι καν Φραγκογιαννού – δεν σκοτώνει μόνο κόρες, καταδικασμένες να ζήσουν ως γυναίκες, και ο Παπαδιαμάντης δε ζει πια για θαυμαστή ανατομία. Χαράσσει όμως το όνομά της ανεξίτηλα στα εγκληματολογικά χρονικά της χώρας, με φόνους μεγάλης βαναυσότητας, ασύλληπτης σκληρότητας.

Πληβειακή φιγούρα στο σύμπαν της μητρικής αγάπης, μοιάζει καθηλωμένη σε ηλικία αλλοτινή, ανάρμοστη για το δώρο της γέννας, ανήμπορη για την άνευ όρων συναισθηματική παράδοση στην ύπαρξη που ήρθε με δική «σου» ευθύνη στη ζωή.

Λυπάμαι αφάνταστα τα μωρά που έχασαν τη ζωή τους στα χέρια της – και τα τέσσερα, μα ιδίως τα δικά της. «Τι βλέπει το βρέφος όταν κοιτάζει το πρόσωπο της μητέρας;», αναρωτιέται ο Winnicott από το μακρινό 1967. «Κανονικά, εκείνο που βλέπει είναι ο εαυτός του. Στο βλέμμα της μητέρας του καθρεφτίζεται η εικόνα του, αυτό που εκείνη βλέπει στο μωρό της, μαζί με τη δική της διάθεση ή τη δική της αμυντική ακαμψία».

Ποια ύπαρξη θα ευχόταν το καθρέφτισμα στο κενό βλέμμα της Ειρήνης Μουρτζούκου;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News