Η επαναχάραξη των εκλογικών περιφερειών στις ΗΠΑ, μια διαδικασία με μακρά ιστορία πολιτικής χειραγώγησης, έχει μετατραπεί σε πεδίο ανοιχτής σύγκρουσης ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους. Με αφορμή το σχέδιο αναδιάταξης των 38 εκλογικών περιφερειών της πολιτείας του Τέξας, ένα σχέδιο που ευνοεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εν όψει ενδιάμεσων εκλογών, οι Δημοκρατικοί –που μέχρι πρότινος καταδίκαζαν τα εκλογικά «μαγειρέματα»– ετοιμάζονται να τα χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι, προκαλώντας έναν φαύλο κύκλο πολιτικού οπορτουνισμού.
Η «εκλογική μηχανική» αντικαθιστά τις δημοκρατικές αρχές, ενώ φωνές όπως αυτή του Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, ηθοποιού και άλλοτε κυβερνήτη της Καλιφόρνιας, προειδοποιούν ότι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν επικίνδυνο κατήφορο, όπου η πολιτική σκοπιμότητα απειλεί να αφαιρέσει την ουσιαστική εξουσία από τους ίδιους τους πολίτες.
Οι Δημοκρατικοί σε όλη την Αμερική αντέδρασαν οργισμένα όταν οι Ρεπουμπλικάνοι στο Τέξας παρουσίασαν πρόταση ανακατανομής των εκλογικών περιφερειών που θα μπορούσε να μετατρέψει αρκετές βουλευτικές έδρες από Δημοκρατικές σε Ρεπουμπλικανικές στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου 2026, οπότε και κρίνεται ο έλεγχος της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Τώρα, γράφουν οι Times του Λονδίνου, οι ίδιοι οι Δημοκρατικοί απειλούν να αξιοποιήσουν την τακτική που προηγουμένως καταδίκαζαν. Αν οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να «πειράξουν» την εκλογική ζυγαριά, τότε γιατί να μην το κάνουν κι εκείνοι;
Ετσι ξεκινά ένα πολιτικό παιχνίδι, το οποίο ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης χαρακτήρισε «πόλεμο» και ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, αποκάλεσε «πραγματικά κακό», καθώς εκατομμύρια Αμερικανοί μπορεί να δουν τη δύναμη της ψήφου τους να παρακάμπτεται μέσω μιας πρακτικής που χρησιμοποιούν και τα δύο κόμματα εδώ και περίπου δύο αιώνες.
Η χειραγώγηση εκλογικών περιφερειών, γνωστή ως «gerrymandering», δηλαδή η αναδιαμόρφωση του εκλογικού χάρτη κάθε πολιτείας βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων, έχει τις ρίζες της στον 18ο αιώνα. Σήμερα, το Πανεπιστήμιο Πρίνστον καταγράφει 15 πολιτείες με «χαμηλή» πολιτική ισορροπία στους εκλογικούς τους χάρτες.
Οι πολιτειακές βουλές οφείλουν να αναδιαμορφώνουν τον εκλογικό τους χάρτη κάθε δέκα χρόνια, μετά από την απογραφή. Ωστόσο, κάποιες πολιτείες επιτρέπουν την αναδιαμόρφωση και ενδιάμεσα.
Αυτό ισχύει στο Τέξας, όπου την περασμένη εβδομάδα οι Ρεπουμπλικάνοι κατέθεσαν ένα νέο σχέδιο. Δεκάδες δημοκρατικοί βουλευτές απάντησαν εγκαταλείποντας την πολιτεία, ώστε να μπλοκάρουν την ψήφιση του σχεδίου. Ο ρεπουμπλικανός κυβερνήτης, Γκρεγκ Αμποτ, κατέθεσε μήνυση στο ανώτατο δικαστήριο της πολιτείας, ζητώντας την απομάκρυνση του προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας των Δημοκρατικών.
Οι περισσότεροι δημοκρατικοί βουλευτές κατέφυγαν στο Ιλινόις και στη Νέα Υόρκη, όπου τους υποδέχθηκαν θερμά οι δημοκρατικοί κυβερνήτες Τζέι Μπι Πρίτσκερ και Κάθι Χόκουλ.
Η Χόκουλ, ο Πρίτσκερ και ο Γκάβιν Νιούσομ, κυβερνήτης της Καλιφόρνια, καταδίκασαν το σχεδιο του Τέξας. Το χαρακτήρισαν αντιδημοκρατικό και αντισυνταγματικό, ενώ κάποιοι το κατηγόρησαν ως ρατσιστικό, υποστηρίζοντας ότι μειώνει την εκλογική επιρροή των εθνοτικών μειονοτήτων.
Κι όμως, σημειώνουν οι Times, σε δεύτερο χρόνο, οι ίδιοι οι Δημοκρατικοί άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν τις ίδιες μεθόδους.
Η Χόκουλ δήλωσε, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου, ότι «δεν έχει άλλη επιλογή» από το να εξετάσει μια συνταγματική τροποποίηση για την αναδιαμόρφωση των εκλογικών περιφερειών της Νέας Υόρκης. «Είμαστε σε πόλεμο», δήλωσε. «Εχω κουραστεί να παλεύω με δεμένα τα χέρια. Με κάθε σεβασμό στους υπέρμαχους της καλής διακυβέρνησης, όλα αυτά είναι μια πολιτική διαδικασία».
Ο Νιούσομ προωθεί ειδική εκλογή τον Νοέμβριο για δημοψήφισμα που θα παρακάμψει την ανεξάρτητη επιτροπή ανακατανομής της Καλιφόρνια και θα ζητήσει την έγκριση, από τη νομοθετική συνέλευση, ενός χάρτη που θα αναδιατάξει τις εννιά Ρεπουμπλικανικές έδρες.
Ο Πρίτσκερ δεν έχει θέσει επίσημα το ενδεχόμενο επαναχάραξης των περιφερειών στο Ιλινόις, πολιτεία που ήδη θεωρείται από τις πιο αλλοιωμένες στον χάρτη, αλλά δεν το απέκλεισε. Την Τρίτη εμφανίστηκε σε συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών, Κεν Μάρτιν, ο οποίος είπε: «Δεν είναι ώρα για το ένα κόμμα να τηρεί τους κανόνες ενώ το άλλο τους αγνοεί τελείως. Αυτοί διάλεξαν να κλέψουν, κι εμείς θα απαντήσουμε αναλόγως».
Από την πλευρά τους, οι Ρεπουμπλικάνοι ενδέχεται να επεκτείνουν την τακτική πέρα από το Τέξας.
Αυτές οι ανταποδοτικές «παρατυπίες» δεν θεωρούνται παράνομες, γράφουν οι Times. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε το 2019 ότι τα ομοσπονδιακά δικαστήρια δεν έχουν αρμοδιότητα να εξετάζουν περιπτώσεις κομματικής χειραγώγησης εκλογικών χαρτών. Ετσι, οι ενστάσεις δεν βρίσκουν έρεισμα στο δικαστικό σύστημα.
Ο πιο ισχυρός αντίπαλος της τακτικής αυτής είναι ο Σβαρτσενέγκερ, κυβερνήτης της Καλιφόρνια από το 2003 έως το 2011.
Ο εκπρόσωπός του, Ντάνιελ Κέτσελ, εξληγησε ότι τη θεωρεί πολύ κακή: «Και το εννοεί. Πιστεύει ότι είναι πραγματικά σκοτεινό οι πολιτικοί να αφαιρούν δύναμη από τους πολίτες. Είναι κατά αυτού που κάνει το Τέξας και κατά του να κάνει το ίδιο η Καλιφόρνια», είπε
Ο Σβαρτσενέγκερ είναι ο εμπνευστής της ανεξάρτητης επιτροπής ανακατανομής που ο Νιούσομ θέλει τώρα να παρακάμψει μέσω δημοψηφίσματος. Ο ηθοποιός λέγεται ότι ετοιμάζεται να ηγηθεί εκστρατείας υπέρ του «Οχι», εάν φτάσει το μέτρο στις κάλπες, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει ρήγμα στο μέτωπο των Δημοκρατικών, φωτίζοντας την προφανή υποκρισία.
Προς το παρόν, πάντως, τα πιο επιφανή στελέχη των Δημοκρατικών στρέφουν το βλέμμα τους στον Τραμπ. Ενα κύμα νίκης στις ενδιάμεσες εκλογές θα τους επέτρεπε να φρενάρουν την ατζέντα του και να ανοίξουν το δρόμο για πιθανή παραπομπή του.
Οπως είπε ο Νιούσομ τη Δευτέρα: «Ο Τραμπ ξέρει ότι θα χάσει στις ενδιάμεσες εκλογές και έχουμε την ευκαιρία να τελειώσουμε ντε φάκτο την προεδρία του σε λιγότερο από 18 μήνες».
