Την Κυριακή 5 Οκτωβρίου, στην ηρωική νήσο Κάσο, έγινε κάτι που για τα περισσότερα μέρη της χώρας μας θα ήταν απλά μια ακόμη εκδήλωση: εγκαίνια ενός παιδικού σταθμού. Εδώ, όμως, στο νοτιότερο νησί των Δωδεκανήσων, με πληθυσμό που δεν ξεπερνά τους 1.200 κατοίκους, αυτό το γεγονός αποκτά διαφορετική βαρύτητα και είναι Είδηση: Γιατί είναι ο πρώτος παιδικός σταθμός που θα λειτουργήσει ποτέ στο νησί.

Μπροστά στο καινούργιο κτίριο συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι, ο δήμαρχος Μιχάλης Ερωτόκριτος, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, καθώς και εκπρόσωποι της Eurolife FFH και της HOPEgenesis – των δύο φορέων που υλοποιούν από κοινού αυτό το πρόγραμμα. Και ενώ η εκδήλωση είχε όλα τα τυπικά στοιχεία μιας τέτοιας τελετής, το νόημά της ήταν βαθύτερο: ένα μικρό νησί κερδίζει κάτι που του επιτρέπει να ελπίζει ότι οι νέοι του δεν θα αναγκαστούν να φύγουν για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους αλλού.

Η Ελλάδα συρρικνώνεται. Όχι, ευτυχώς, σε έκταση, αν και η ερήμωση της περιφέρειας απειλεί τον ζωτικό μας χώρο. Από το 2011, ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται συνεχώς, με τις γεννήσεις να έχουν καταρρεύσει από τις 118.000 το 2008 σε λιγότερες από 85.000 το 2020. Σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα αναμένεται να έχει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πληθυσμιακή μείωση στην Ευρωζώνη τα επόμενα 100 χρόνια.

Και ενώ στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις το δημογραφικό είναι ένας αριθμός σε μια έρευνα, στα μικρά νησιά και τις απομακρυσμένες περιοχές είναι κάτι που το βλέπεις καθημερινά: σχολεία που κλείνουν, υπηρεσίες που δεν υπάρχουν, νέοι που φεύγουν. Και δεν φεύγουν απαραίτητα γιατί δεν αγαπούν τον τόπο τους, αλλά γιατί δεν έχουν τις βασικές υποδομές για να μείνουν. Πώς να αποφασίσεις να κάνεις παιδί όταν δεν υπάρχει γυναικολόγος στο νησί; Πώς να μείνεις όταν δεν υπάρχει παιδικός σταθμός για να μπορέσεις να δουλέψεις;

Από το 2019, μια πρωτοβουλία που κρατάει

Η συνεργασία της Eurolife FFH με την HOPEgenesis ξεκίνησε το 2019 με έναν ξεκάθαρο και φιλόδοξο στόχο: να βοηθήσει οικογένειες σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας να αποκτήσουν παιδιά, προσφέροντάς τους ορισμένα από τα βασικά πράγματα που τους λείπουν – πρόσβαση σε γυναικολόγους, τακτική παρακολούθηση κύησης, υποστήριξη κατά τον τοκετό, ψυχολογική βοήθεια, μεταφορά σε κέντρα υγείας. Όλα όσα για έναν κάτοικο της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης είναι δεδομένα, αλλά για κάποιον που ζει στην Κάσο ή τα Άγραφα αποτελούν πολυτέλεια.

Μέχρι στιγμής, το πρόγραμμα έχει ωφελήσει 270 οικογένειες. Έχουν γεννηθεί 246 παιδιά, ενώ 28 ακόμη αναμένονται. Σε 12 απομακρυσμένες περιοχές τις οποίες η Eurolife FFH έχει υιοθετήσει – Πάτμο, Άγραφα, Καστελόριζο, Ανάφη, Άνω Κουφονήσι, Νίσυρο, Χάλκη, Κάσο, Τήλο, Λειψούς, Σίκινο και Οινούσσες – η πρωτοβουλία έχει αλλάξει τη ζωή ανθρώπων που θέλουν να μείνουν στον τόπο τους αλλά χρειάζονται στήριξη.

Και επειδή δεν αρκεί μόνο να γεννηθεί ένα παιδί, αλλά πρέπει να υπάρχουν και οι συνθήκες για να μεγαλώσει εκεί, η Eurolife FFH έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει έναν παιδικό σταθμό – τον πρώτο σε κάθε περιοχή – σε όλες αυτές τις 12 υιοθετημένες περιοχές. Με τον σταθμό της Κάσου, έχουν πλέον παραδοθεί 6, μετά από εκείνους σε Πάτμο, Άγραφα, Λειψούς, Καστελόριζο και Χάλκη. Το πρόγραμμα έχει διανύσει επίσημα το μισό της διαδρομής του, και συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό.

«Ο παιδικός σταθμός θα δώσει μια μεγάλη ανάσα στις οικογένειες του νησιού», είπε ο Δήμαρχος Μιχάλης Ερωτόκριτος στα εγκαίνια. «Θα στηρίξει τους νέους γονείς, θα δημιουργήσει ένα ασφαλές και σύγχρονο περιβάλλον φροντίδας και αγωγής».

Και δεν είναι υπερβολή. Σε ένα μικρό νησί, η ύπαρξη ενός παιδικού σταθμού είναι η διαφορά ανάμεσα στο να μείνει μια οικογένεια ή να φύγει. Σημαίνει ότι μια μητέρα μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται. Σημαίνει ότι τα παιδιά θα έχουν έναν χώρο να κοινωνικοποιηθούν, να παίξουν, να αναπτυχθούν. Σημαίνει ότι το νησί δεν θα μετατραπεί σε ένα γηροκομείο κάτω από τον ανοιχτό, γαλάζιο ουρανό.

Ασφάλεια και προοπτική στον τόπο τους

«Η Κάσος δίνει τον αγώνα της απέναντι στο δημογραφικό πρόβλημα», συνέχισε ο δήμαρχος. «Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σημαντικά βήματα, και η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει την προσπάθεια αυτή. Ως Δήμος, έχουμε ένα μόνο όραμα: να αγωνιστούμε για να γεμίσει ο παιδικός σταθμός με παιδιά και γέλια, γιατί εκεί κρύβεται το μέλλον της Κάσου».

Η πρωτοβουλία της Eurolife FFH και της HOPEgenesis δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι μια στοχευμένη προσπάθεια να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα που, αν δεν λυθεί, θα έχει σοβαρές συνέπειες όχι μόνο για τις απομακρυσμένες περιοχές, αλλά για ολόκληρη τη χώρα, από το ασφαλιστικό σύστημα έως την παραγωγική ικανότητα της οικονομίας.

«Η πολυετής συνεργασία μας με την Eurolife FFH αποδεικνύει πως το κοινό όραμα να στηρίξουμε έμπρακτα τις οικογένειες των ακριτικών και απομακρυσμένων περιοχών, δημιουργεί τις συνθήκες ώστε τα νέα ζευγάρια να αισθάνονται ασφάλεια και προοπτική στον τόπο τους», σημείωσε ο Στέφανος Χανδακάς, Πρόεδρος και ιδρυτής της HOPEgenesis.

Από την πλευρά του, ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Eurolife FFH, τόνισε: «Έχουμε φτάσει πλέον στα μισά της διαδρομής μας και συνεχίζουμε με την ίδια αφοσίωση αυτήν την προσπάθεια και στις υπόλοιπες ακριτικές περιοχές της Ελλάδας, γιατί πιστεύουμε ότι κάθε παιδί αξίζει να μεγαλώνει με τις ίδιες ευκαιρίες, όσο μακρινό κι αν είναι το σημείο που γεννιέται».

Η Κάσος, όπως και τα άλλα 11 μέρη που έχουν «υιοθετήσει» η Eurolife FFH μέσα από τη συνεργασία της με την HOPEgenesis, δεν ζητάει τίποτα εξωπραγματικό. Ζητάει αυτό που θεωρούμε δεδομένο στις πόλεις: πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας, έναν χώρο για να αφήσεις το παιδί σου όταν πας στη δουλειά, τη δυνατότητα να σχεδιάσεις τη ζωή σου χωρίς να αναγκαστείς να φύγεις.

Το δημογραφικό, περισσότερο από κάθε τι άλλο, είναι άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις για τη ζωή τους. Και όταν αυτοί οι άνθρωποι βρίσκουν στήριξη – όχι υποσχέσεις, όχι ανακοινώσεις, αλλά πραγματική, απτή βοήθεια – τότε μένουν. Και φέρνουν παιδιά στον κόσμο. Και γεμίζουν τους παιδικούς σταθμούς με γέλια και φωνές.

Την Κυριακή, στην Κάσο, γιόρτασαν το πρώτο τους παιδικό σταθμό. Σε λίγο, θα γεμίσει με παιδιά. Και αυτό, στην Ελλάδα του 2025, δεν είναι μικρό πράγμα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News