Μία φορά τον χρόνο, η Κρατική Oπερα της Βιέννης φιλοξενεί έναν υπερπολυτελή χορό. Μπαίνοντας στην επιβλητική αίθουσα, έχει κανείς την αίσθηση ότι ταξιδεύει στο χρόνο: η σαμπάνια ρέει άφθονη, ενώ εκατοντάδες γυναίκες με βραδινές τουαλέτες και άνδρες με φράκα παρασύρονται στον ρυθμό του χορού. Κανείς δεν φεύγει χωρίς να χορέψει ένα βαλς· συνήθως κάποια σύνθεση του Γιόχαν Στράους Β΄, του επονομαζόμενου «βασιλιά του βαλς».

Στις 25 Οκτωβρίου η Βιέννη θα γιορτάσει τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Γιόχαν Στράους με σειρά εκδηλώσεων. Ο συνθέτης υπήρξε ίσως ο πιο δημοφιλής καλλιτέχνης της Αυστρίας του 19ου αιώνα, όπως γράφει ο Economist· συνέθεσε όπερες, μπαλέτα και συμφωνικά έργα, αλλά έγινε διάσημος για τα βαλς του, περισσότερα από 150 συνολικά. Το βαλς, που ξεκίνησε ως απλός αγροτικός χορός, απέκτησε χάρη και αριστοκρατικό ύφος χάρη στον Στράους. Οι χειμερινοί χοροί της πόλης ξαναζωντανεύουν μέχρι σήμερα εκείνη τη γοητεία και την τελετουργική κομψότητα.

Δύο αιώνες αργότερα, το βαλς εξακολουθεί να ανθίζει. Μαζί με το βιεννέζικο σνίτσελ και την ψυχανάλυση, αποτελεί μία από τις πιο εμβληματικές πολιτιστικές εξαγωγές της Βιέννης. Το 2017 η UNESCO συμπεριέλαβε το βιεννέζικο βαλς στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Αυστρίας και η μελωδία του «Γαλάζιου Δούναβη» παραμένει μία από τις πιο αναγνωρίσιμες παγκοσμίως. Ακόμα και σύγχρονοι καλλιτέχνες, όπως η Αλίσια Κις, έχουν δανειστεί το χαρακτηριστικό μέτρο «τριών τετάρτων» του βαλς, ενώ εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολουθούν κάθε χρόνο στα σόου ταλέντων, όπως το Dancing with the Stars διασήμους να προσπαθούν να τελειοποιήσουν το βιεννέζικο βαλς.

Η μακροβιότητά του οφείλεται εν μέρει στην απλότητά του, σύμφωνα με τον Economist. Οι καθαρές, επαναλαμβανόμενες μελωδίες και ο έντονος τονισμός στο πρώτο χτύπημα κάνουν τη μουσική εύκολη και φυσική στο χορό. Ισως γι’ αυτό παραμένει η αγαπημένη επιλογή για τον πρώτο χορό των νεόνυμφων, αν και η βιεννέζικη εκδοχή του είναι πιο γρήγορη και απαιτεί συνεχείς στροφές. «Οταν βλέπεις την απλότητα ενός όμορφου βαλς, σου κόβεται η ανάσα», λέει ο Τζέισον Γκίλκισον, καλλιτεχνικός διευθυντής του τηλεοπτικού σόου Strictly Come Dancing. «Είναι σαν ένα καυτό μαχαίρι που γλιστρά στο βούτυρο».

Η Βιέννη εξακολουθεί να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της παράδοσης του βαλς. Η Φιλαρμονική της Βιέννης ερμηνεύει κάθε Πρωτοχρονιά τα βαλς του Στράους· τα εισιτήρια για τη συναυλία, που διατίθενται κατόπιν κλήρωσης, φτάνουν μέχρι και τα 1.200 ευρώ. Σχολές χορού διδάσκουν σε παιδιά τον ρυθμό των ¾, ενώ κάτοικοι και επισκέπτες μπορούν να παραστούν σε περισσότερους από 400 χορούς ετησίως. Το εισιτήριο για τον περίφημο Χορό της Οπερας κοστίζει πάνω από 400 ευρώ, αλλά η ζήτηση έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια.

Κάποιοι λάτρεις του βαλς, ωστόσο, επιλέγουν να αποτινάξουν τον αυστηρό κώδικα ενδυμασίας και να δώσουν έναν πιο χαλαρό, μοντέρνο χαρακτήρα στις εκδηλώσεις. Τα τελευταία χρόνια, νέες διοργανώσεις προστέθηκαν στο ημερολόγιο, όπως ο Rainbow Ball για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+. «Οι νέοι το λατρεύουν», λέει στον Economist ο Νόρμπερτ Κέτνερ, διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Τουρισμού της Βιέννης. Για όσους αναζητούν επαφή και επικοινωνία, το βαλς προσφέρει, όπως λέει, «μια λαμπερή εναλλακτική στις εφαρμογές γνωριμιών».

Οι ομάδες νέων, άλλοι με κομψά φορέματα κι άλλοι απλώς με τζιν, συγκεντρώνονται σε κάποια μπαρ της πόλης και, ανάμεσα σε ποτά και χαμόγελα, παρασύρονται στους ήχους ενός κουαρτέτου εγχόρδων που παίζει Στράους. Καθώς στριφογυρίζουν στον ρυθμό του βαλς, ίσως κάποιοι εύχονται να βρουν το ταίρι τους τόσο απλά όσο είναι τα βήματα του βαλς: Ενα, δύο, τρία…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News