«Είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν;». Το διακαές ερώτημα ταλανίζει την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες. Η ανακάλυψη το 1995 του πρώτου εξωπλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον Ηλιο, σηματοδότησε μια καθοριστική στιγμή στην εξερεύνηση αυτού του διαχρονικού μυστηρίου.

Εκτοτε, η έρευνα για τους αποκαλούμενους «εξωπλανήτες» έχει λάβει κεντρική θέση στη σύγχρονη αστρονομία, προσφέροντας κρίσιμες γνώσεις για το πώς οι πλανήτες σχηματίζονται, εξελίσσονται και πιθανώς υποστηρίζουν ζωή. Ο σημαντικότερος στόχος των ερευνών είναι η εύρεση κάποιας μορφής ζωής, η οποία εξαρτάται από τον εντοπισμό πλανητών με συνθήκες παρόμοιες με τη Γη στις κατοικήσιμες ζώνες άστρων που μοιάζουν με τον Ηλιο.

Στην αναζήτησή της για κόσμους παρόμοιους με τη Γη, μια διεθνής ομάδα με επικεφαλής το Αστεροσκοπείο Γιουνάν της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (CAS), σε συνεργασία με άλλα ιδρύματα, σημείωσε μια σημαντική ανακάλυψη χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που ονομάζεται Μεταβολή Χρονισμού Διαμετακόμισης (TTV), όπως αναφέρει δημοσίευμα του επιστημονικού ιστότοπου SciTechDaily.

Για πρώτη φορά, η TTV επέτρεψε την ανίχνευση μιας «υπερ-Γης» με το κωδικό όνομα «Kepler-725c», 2.526 έτη φωτός μακριά από τον πλανήτη μας, η οποία έχει περίπου 10 φορές τη μάζα της Γης και περιφέρεται εντός της «κατοικήσιμης ζώνης» ενός άστρου παρόμοιου με τον Ηλιο – του «Kepler-725». Τα ευρήματα της ομάδας δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Astronomy.

Παραδοσιακά, οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν τη μέθοδο διέλευσης και τις μετρήσεις ακτινικής ταχύτητας (RV) για την ανίχνευση πλανητών χαμηλής μάζας –10 φορές τη μάζα της Γης, ή και λιγότερο– εντός των κατοικήσιμων ζωνών άστρων που μοιάζουν με τον Ηλιο. Ωστόσο, αυτοί οι μικρότεροι πλανήτες συνήθως ακολουθούν μεγάλες τροχιές και παράγουν ασθενή σήματα RV, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανίχνευση τους.

Η τεχνική RV, ειδικότερα, απαιτεί εξαιρετικά ακριβείς μετρήσεις, γεγονός που περιορίζει την πρακτικότητά της για την αναγνώριση τέτοιων αμυδρών, μακρινών πλανητών. Αλλά και η μέθοδος διέλευσης αντιμετωπίζει τις δικές της προκλήσεις, λόγω γεωμετρικών περιορισμών. Λειτουργεί μόνο όταν η τροχιά ενός πλανήτη ευθυγραμμίζεται τέλεια με την οπτική επαφή του παρατηρητή της – κάτι σπάνιο για πλανήτες με μεγάλες τροχιακές περιόδους.

Αλλά ακόμα και όταν συμβαίνουν αυτές οι ευθυγραμμίσεις, οι αμυδρές και σύντομες αλλαγές φωτός που προκαλούν είναι συχνά πολύ ανεπαίσθητες για να αναγνωριστούν με βεβαιότητα, καθιστώντας εξαιρετικά πιθανή τη μη παρατήρησή τους.

Ο Kepler-725c –ο πρόσφατα ανακαλυφθείς μη διερχόμενος πλανήτης– περιστρέφεται ως δορυφόρος γύρω από το άστρο G9V. Με τροχιακή περίοδο 207,5 ημερών και ημι-μεγάλο άξονα, λαμβάνει περίπου 1,4 φορές την ηλιακή ακτινοβολία που δέχεται η Γη. Κατά τη διάρκεια ενός μέρους της τροχιάς του, ο πλανήτης βρίσκεται εντός της κατοικήσιμης ζώνης του αστέρα, καθιστώντας τον πιθανά υποψήφιο ως κατοικήσιμο.

Αναλύοντας τα σήματα TTV του Kepler-725b –ενός γιγάντιου πλανήτη αερίου, με τροχιά 39,64 ημερών, στο ίδιο σύστημα– η ομάδα των αστρονόμων συμπέρανε με επιτυχία τις παραμέτρους μάζας και τροχιάς του κρυμμένου πλανήτη Kepler-725c, αποδεικνύοντας τις δυνατότητες της τεχνικής TTV για την ανίχνευση πλανητών χαμηλής μάζας σε κατοικήσιμες ζώνες αστέρων σαν τον Ηλιο.

Σε αντίθεση με τις μεθόδους διέλευσης και RV, η τεχνική TTV δεν απαιτεί η τροχιά του πλανήτη να είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με τον παρατηρητή, ούτε βασίζεται σε μετρήσεις RV υψηλής ακρίβειας του αστέρα. Αυτό την καθιστά ιδανική για την ανίχνευση μικρών, μακράς περιόδου, μη διερχόμενων κατοικήσιμων πλανητών, που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να ανακαλυφθούν χρησιμοποιώντας τις δύο άλλες μεθόδους.

Με αυτό τον τρόπο, η μέθοδος TTV καλύπτει ένα κρίσιμο κενό μεταξύ των τρεχουσών τεχνικών ανίχνευσης, παρέχοντας μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση. Με βάση τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης, μόλις η ευρωπαϊκή αποστολή PLATO –της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος– και η κινεζική αποστολή ET («Γη 2.0) τεθούν σε λειτουργία το 2026, η μέθοδος TTV αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά την ικανότητά τους για την ανίχνευση μιας δεύτερης Γης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News