926
Το ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο Κουρσκ, αγκυροβολημένο σε βάση στη Ρωσία, περίπου το 1995 | Antoine GYORI/ Sygma via Getty Images/ Ideal Image

Υπόθεση «Κουρσκ»: Οταν βυθίστηκε και η ίδια η Ρωσία

Protagon Team Protagon Team 11 Αυγούστου 2025, 15:00
Το ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο Κουρσκ, αγκυροβολημένο σε βάση στη Ρωσία, περίπου το 1995
|Antoine GYORI/ Sygma via Getty Images/ Ideal Image

Υπόθεση «Κουρσκ»: Οταν βυθίστηκε και η ίδια η Ρωσία

Protagon Team Protagon Team 11 Αυγούστου 2025, 15:00

Πέρασαν 25 χρόνια από ένα τραγικό περιστατικό στη Θάλασσα Μπάρεντς, όταν το υποβρύχιο «Κουρσκ» βυθίστηκε αύτανδρο έπειτα από εκρήξεις πυρομαχικών εντός του. Τότε σκοτώθηκαν 118 αξιωματικοί και ναύτες του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας, παγώνοντας από θλίψη όλη την Ομοσπονδία.

Η ιταλική Repubblica συνδέει το τότε με το σήμερα: «Το [ρωσικό] καθεστώς πρέπει να αλλάξει, η σύγκρουση στην Ουκρανία πρέπει να τερματιστεί και οι πολιτικοί κρατούμενοι πρέπει να απελευθερωθούν. Μόνο με την απομάκρυνση του Πούτιν θα σταματήσουν να πεθαίνουν οι άνθρωποι».

Αυτά, φυσικά, τα έγραψε η Repubblica εντός εισαγωγικών, δηλαδή παίρνοντας μια κάποια απόσταση από το οργίλο μήνυμά τους, αν και από τις δικές της αράδες γίνεται φανερό πως συμφωνεί. Το παραπάνω κατηγορητήριο και συγχρόνως ευχολόγιο εξαπέλυσε ο 81 ετών Μπόρις Κουζνέτσοφ, άλλοτε δικηγόρος των θυμάτων του «Κουρσκ», ο οποίος αντιμετώπισε δικαστικές διώξεις στη Ρωσία, την εγκατέλειψε το 2007 και το 2008 έλαβε άσυλο στις ΗΠΑ.

Αν κοιτάξετε προσεκτικά, συνεχίζει η Repubblica , όλα ήταν ήδη εκεί, στην υπόθεση του «Κουρσκ». Η αλλοίωση της πραγματικότητας με ψέματα, η περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή. «Βυθίστηκε» απάντησε απλώς ο Πούτιν στον Λάρι Κινγκ του CNN τον Σεπτέμβριο του 2000, ο οποίος τον είχε ρωτήσει τι είχε συμβεί με το πυρηνικό υποβρύχιο.

Ο Κουζνέτσοφ, καθισμένος δίπλα στην δημοσιογράφο της Repubblica, σχολίασε: «Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν βυθίστηκε μόνο το ‘‘Κουρσκ’’, αλλά ολόκληρη η χώρα». Από το ρεπορτάζ δόθηκαν και οι σχετικές πληροφορίες για τον ρώσο δικηγόρο, ότι οι διώξεις του άρχισαν όταν εξέδωσε βιβλίο που είχε τίτλο την απάντηση του Πούτιν στον Κινγκ.

Στο εξώφυλλο του βιβλίου του Κουζνέτσοφ, ο Πούτιν έχει περίεργο χαμόγελο

Ο Κουζνέτσοφ μίλησε παθιασμένα κατά του Πούτιν: «Τη χώρα κυβερνά ο αρχηγός της εγκληματικής οργάνωσης, μιας συμμορίας κατασκόπων και πρώην δολοφόνων. Είναι και ο ίδιος εγκληματίας, αφού εξαπέλυσε έναν παράλογο πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Το πρώτο βήμα προς τη φασιστική δικτατορία του παρόντος το έκανε ακριβώς με την τραγωδία του Κουρσκ».

Η Repubblica παρέθεσε τα στοιχεία της υπόθεσης του 2000.

Στις 10 Αυγούστου του 2000, το ρωσικό Ναυτικό ξεκίνησε ασκήσεις στη Θάλασσα Μπάρεντς, που ήταν οι μεγαλύτερες στη μετασοβιετική περίοδο της χώρας. Συμμετείχαν περισσότερα από 30 πολεμικά σκάφη, τέσσερα υποβρύχια και η ναυαρχίδα του Βόρειου Στόλου, το «Μεγάλος Πέτρος».

Στις 11:28 π.μ. της 12ης Αυγούστου μία τορπίλη υδρογόνου εξερράγη στο υποβρύχιο. Ξέσπασε πυρκαγιά διαρκείας 2 λεπτών και 15 δευτερολέπτων, η οποία πυροδότησε τα υπόλοιπα πυρομαχικά της αποθήκης. Η δεύτερη ήταν ισχυρότερη έκρηξη από την πρώτη και βύθισε το υποβρύχιο σε βάθος 108 μέτρων.

Το υποβρύχιο έγινε χαλύβδινο φέρετρο. Οι περισσότεροι από τους 118 ναύτες πέθαναν ακαριαία, και 23 επέζησαν «τουλάχιστον δύο ημέρες», όπως σχολίασε ο δικηγόρος, οχυρωμένοι σε στεγανό διαμέρισμα, περιμένοντας τη διάσωση που δεν ήρθε ποτέ. «Κατέληξαν σαν αρουραίοι». Οταν το υποβρύχιο ανασύρθηκε, βρέθηκε το αποχαιρετιστήριο σημείωμα του καπετάνιου Ντμίτρι Κολέσνικοφ: «Είναι σκοτεινά εδώ. Γράφω με δυσκολία. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία πιθανότητα πια, ένα 10%-20%. Δώστε τους χαιρετισμούς μου σε όλους. Μην απελπίζεστε».

Ασυνήθεις σεισμικού τύπου δονήσεις, συνέχισε το δημοσίευμα, καταγράφηκαν ακόμη και στην Αλάσκα. Οι Δυτικές μυστικές υπηρεσίες επικοινώνησαν με τις ρωσικές, αλλά δεν έλαβαν απαντήσεις.

Αντιμέτωπος με αυτό που φαινόταν να είναι καταστροφή μεγάλων διαστάσεων, ο Βιάτσεσλφ Ποπόφ, ο ναύαρχος του Βορείου Στόλου, δεν έκανε τίποτα. Κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έπειτα από δώδεκα ώρες και παραδέχτηκε την κρίση μόνο έπειτα από 14 ώρες, υποβαθμίζοντάς την κιόλας. Ωστόσο η 12η Αυγούστου σημάδεψε τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας Πούτιν.

Ο ηγέτης του Κρεμλίνου ενημερώθηκε το επόμενο πρωί, όμως δεν διέκοψε τις διακοπές του στο Σότσι του Ευξείνου Πόντου. Επί μία εβδομάδα δεν έκανε καμία δήλωση, ενώ αρνήθηκε τη βοήθεια της Νορβηγίας και της Βρετανίας όσο ακόμη υπήρχαν ζωντανοί μέσα στο σκάφος, έστω και ελάχιστοι. «Για την ψυχροπολεμική νοοτροπία, που εκείνη την εποχή ακόμη ίσχυε, η αποδοχή ξένης βοήθειας ισοδυναμούσε με υποχώρηση στον εχθρό, όμως αυτό ήταν λάθος» είπε στην Repubblica και ο Ρώσος Ιγκόρ Κούρντιν, συγγραφέας ενός άλλου βιβλίου για το υποβρύχιο «Κουρσκ».

Εκείνον τον Αύγουστο, συνέχισε το δημοσίευμα, τα media που σήμερα επαινούν τον Πούτιν ήταν ιδιωτικά και τού επιτέθηκαν. Εγραψαν τίτλους του στυλ «ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου έχει πρόβλημα», «η εξουσία έχει πρόβλημα με το Κουρσκ», κ.λπ. Και ένα Μέσο ενημέρωσης που τότε ανήκε στον Κροίσο Μπόρις Μπερεζόφσκι [σ.σ.: ο οποίος διέφυγε από τη Ρωσία στην Αγγλία όπου και πέθανε], συνέκρινε την καταστροφή του «Κουρσκ» με το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, το 1986.

Η βύθιση του υποβρυχίου φάνηκε να βυθίζει και την προεδρία του Πούτιν εν τη γενέσει της, έγραψε η Repubblica, όμως λειτούργησε αντίστροφα: Η τραγωδία δίδαξε στον άπειρο ηγέτη πώς να παραμένει ο ίδιος στον αφρό. Κατάλαβε ότι, πιο πολύ και από την ανικανότητα της ηγεσίας ή από την οργή του λαού, τα media είναι αυτά που μπορούν να χαντακώσουν έναν πολιτικό και, συνεπώς, αυτά πρέπει να καταστέλλονται. Αυτό έκανε, έτσι 25 χρόνια μετά εξακολουθεί να κυβερνά.

Το μοιραίο υποβρύχιο «Κουρσκ» και το πλήρωμά του σε καρέ της 30ής Ιουλίου 2000, λίγες ημέρες πριν από το τραγικό συμβάν στη Θάλασσα Μπάρεντς (EPA)

Ο επίλογος του ιταλικού αναγνώσματος με αφορμή την επέτειο της τραγωδίας του υποβρυχίου «Κουρσκ» αφιερώθηκε, φυσικά, στην Ουκρανία: «Χάρις στον απόλυτο έλεγχο που ασκεί στα media», ο Πούτιν επιβίωσε πολιτικά ο ίδιος από τον πόλεμο που διαρκεί εδώ και 3,5 χρόνια. «Βγήκε αλώβητος και οι Δυτικοί εξεπλάγησαν. Ξεπέρασε τη βύθιση του πλοίου «Μασκβά» [σ.σ. είναι αυτό που έκανε γραμματόσημο ο Ζελένσκι], τη ρωσική υποχώρηση από τη Χερσώνα, τις εκρήξεις στη Γέφυρα του Κερτς [σ.σ: Γέφυρα της Κριμαίας], την ανταρσία των μισθοφόρων Βάγκνερ, και την ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ».

Το τελικό συμπέρασμα, όπως το συνόψισε ο Κουζνέτσοφ: «Ο Πούτιν πρέπει να πέσει»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...