Ισως επειδή οι δημοκράτες ηγέτες αποκαλύπτουν όλα τα ελαττώματά τους (τα οποία ενίοτε είναι τερατώδη) αρκετοί έχουν την τάση να υπερεκτιμούν τους δικτάτορες. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, για παράδειγμα, έχει χαρακτηριστεί πολλές φορές και από πολλούς ως «ιδιοφυΐα» και, ενδεχομένως, να αξίζει, όντως, τα εύσημα για μια συγκεκριμένη τακτική δεξιότητα. «Εως πρόσφατα έμοιαζε να είναι ένας μετρ της πανουργίας», σχολιάζει σε ανάλυσή του ο Φεντερίκο Ραμπίνι της Corriere della Sera.

Στη σύνοδο κορυφής του Ανκορατζ, για παράδειγμα, έτυχε μιας αυτοκρατορικής υποδοχής, με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να του στρώνει κόκκινο χαλί και να του σφίγγει το χέρι, «ξεπλένοντας», έτσι, τον ρώσο ηγέτη στη διεθνή σκηνή και αναγνωρίζοντας τη Ρωσία ως υπερδύναμη σχεδόν ισότιμη και ισάξια με τις ΗΠΑ.

Ο Πούτιν, ωστόσο, δεν προσέφερε κανένα αντάλλαγμα, όπως διαπιστώθηκε τις εβδομάδες που ακολούθησαν. Μάλιστα οι ρωσικές επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις εντάθηκαν, αντί να τερματιστούν, αυξάνοντας τον αριθμό των θυμάτων μεταξύ των αμάχων της Ουκρανίας (την περασμένη Τετάρτη επλήγη ακόμη και ένα νηπιαγωγείο στο Χάρκοβο).

Το ότι ο «τσάρος» ασκεί μια περίεργη γοητεία πάνω στον Ντόναλντ Τραμπ είναι γνωστό εδώ και καιρό. Μετά, όμως, και από το ναυάγιο της συνάντησης στη Βουδαπέστη, πριν καν πραγματοποιηθεί, ο Λευκός Οίκος πέρασε, μέσα σε μια νύχτα, στην αντεπίθεση, βάλλοντας κατά της Μόσχας με νέες πετρελαϊκές κυρώσεις. «Κάθε φορά που μιλάω με τον Βλαντίμιρ, έχουμε καλές συζητήσεις, όμως κατόπιν δεν οδηγούμαστε πουθενά», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον γ.γ. του NATO Μαρκ Ρούτε στο Οβάλ Γραφείο.

«Ο Πούτιν μπορεί να είναι ένας εξαίρετος τακτικιστής, τι γίνεται, όμως, από την άποψη της στρατηγικής;», διερωτάται ο έμπειρος ιταλός σχολιαστής, ο οποίος, κρίνοντας πως ο Πούτιν υστερεί σημαντικά στη στρατηγική, απαριθμεί μια σειρά από «καταστροφές», όπως τις χαρακτηρίζει, που προκάλεσε ο επικεφαλής του Κρεμλίνου στον εαυτό του αλλά και στην πατρίδα του.

Από στρατιωτική άποψη, το πρώτο που επισημαίνει ο Ραμπίνι είναι πως πριν ο Πούτιν διατάξει τα στρατεύματά του να εισβάλουν στην Ουκρανία (την 24η Φεβρουαρίου του 2022) η Ρωσία είχε απέναντί της ένα αδρανές ΝΑΤΟ, με ελλείψεις σε στρατιωτικό προσωπικό και μισοάδεια οπλοστάσια. Η Μόσχα το χαρακτήριζε ως «επιθετικό», αλλά στην πραγματικότητα, το ΝΑΤΟ το 2022 ήταν μια συμμαχία σε λήθαργο, εάν όχι «εγκεφαλικό νεκρό» όπως είχε υποστηρίζει ο Εμανουέλ Μακρόν το 2019.

Τι συνέβη, όμως, έκτοτε; Το ΝΑΤΟ απέκτησε δύο ισχυρά νέα μέλη, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, ο Τραμπ υποχρέωσε τους συμμάχους του να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 3,5% και, ενδεχομένως, έως το 5% του ΑΕΠ τους, η Γερμανία πήρε τη μεγάλη απόφαση να αρχίσει να επανεξοπλίζεται ενώ η Ουκρανία έχει καταφέρει να κινητοποιήσει 800.000 στρατιώτες που, πλέον, αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας ολόκληρης της Ευρώπης απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.

Και, καθώς αντιστέκονται με επιτυχία σε έναν πολύ μεγαλύτερο στρατό εδώ και σχεδόν μια τετραετία, οι Ουκρανοί κατάφεραν μέσα σε αυτά τα χρόνια να αναπτύξουν μια δική τους προηγμένη βιομηχανία πολεμικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, πλήττοντας, πλέον, με τις δικές τους δυνάμεις στρατηγικούς στόχους (ενεργειακές υποδομές κυρίως) εντός της Ρωσίας.

Οσο για την κατάσταση της οικονομίας της Ρωσίας, έως την 22α Φεβρουαρίου του 2022, ο Πούτιν απολάμβανε τους καρπούς της ιδιοφυούς ενόρασης των σοβιετικών προκατόχων του: η εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια ήταν μια εξαιρετική εγγύηση ασφαλείας για το καθεστώς του.

Οπως γράφει ο Ραμπίνι, οι Ευρωπαίοι ήταν πλούσιοι και γενναιόδωροι και όχι πολύ οξυδερκείς πελάτες ενώ η διαρκής ροή ρωσικής ενέργειας συνέβαλλε και στη δημιουργία ενός κλίματος έμμεσης ρωσοφιλίας σε πολλούς ευρωπαϊκούς οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους, καθώς και εντός πολλών ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Ολα αυτά, όμως, αποτελούν, πλέον, παρελθόν. Αν και με εξαιρετική απροθυμία η ΕΕ διακόπτει σχεδόν όλους τους ενεργειακούς δεσμούς της με τη Μόσχα ενώ καταστρώνει σχέδια ακόμη και για αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων προς όφελος της Ουκρανίας.

Χάνοντας την Ευρώπη, ο Πούτιν δεν είχε άλλη επιλογή από το να πέσει στην αγκαλιά της Κίνας αλλά και της Ινδίας, που είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικών ορυκτών καυσίμων.

«Κακή μπίζνα», κρίνει ο Ραμπίνι, σημειώνοντας σχετικά πως ουσιαστικά η Κίνα «αποικίζει» τη ρωσική οικονομία, ενώ το Πεκίνο εκτελεί χρέη προστάτη της Μόσχας (και του Πούτιν) με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επιπλέον η Κίνα προετοιμάζεται (πιθανώς καλύτερα από κάθε άλλη χώρα στον κόσμο) για ένα μέλλον χωρίς άνθρακα, όντας ήδη πρωτοπόρος στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, το οποίο σημαίνει ότι χρόνο με τον χρόνο θα χρειάζεται λιγότερα ρωσικά καύσιμα, για τα οποία οι Κινέζοι καταβάλλουν το δυνατόν λιγότερα χρήματα.

Αλλά και η Ινδία, εκμεταλλευόμενη την εξάρτηση της Ρωσίας, διαπραγματεύεται σκληρά τεράστιες εκπτώσεις, με τους Ρώσους να είναι αναγκασμένοι να συμβιβάζονται ενώ η κατάσταση κατέστη ακόμη πιο περίπλοκη μετά από τους δασμούς ύψους 50% που επέβαλε ο Τραμπ στο Νέο Δελχί ακριβώς επειδή αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία.

Τα τελευταία χρόνια ο Πούτιν και, μαζί του, και η Ρωσία υπέστησαν δεινά πλήγματα και από γεωπολιτική άποψη. Οντας εντελώς απορροφημένος από τον πόλεμο του στην Ουκρανία, δεν μπόρεσε να αποτρέψει την πτώση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία, η οποία ήταν υποτελής στη Ρωσία. Και όταν ο Τραμπ βομβάρδισε το Ιράν, η Μόσχα επίσης δεν έκανε το παραμικρό για να συνδράμει έναν άλλο σύμμαχό της στη Μέση Ανατολή, οπότε δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση πως η φήμη της στην περιοχή επλήγη βαριά ενώ η επιρροή της βρίσκεται, πλέον, σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Παράλληλα στην Κεντρική Ασία η ικανότητα της Μόσχας να παρεμβαίνει στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες αποδυναμώνεται, εάν δεν απειλείται ακριβώς, από αμερικανικές και κινεζικές πρωτοβουλίες.

Φυσικά, η συμμαχία με την Κίνα εξακολουθεί να είναι ένα στέρεο θεμέλιο, πολύτιμο για τον Πούτιν και τη Ρωσία, αλλά υπήρχε ήδη πριν από την εισβολή στην Ουκρανία. Ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί να ευγνωμονεί για πάντα τον ρώσο ομόλογό του που αποσπά την προσοχή των Αμερικανών από την Απω Ανατολή, ασκώντας, συγχρόνως, ισχυρές πιέσεις σε ολόκληρη της Δύση. Ομως και η Κίνα έχει τα δικά της οικονομικά προβλήματα και αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως αργά ή γρήγορα ο Σι θα επιδιώξει έναν συμβιβασμό με την Ουάσιγκτον αλλά και την Ευρώπη, και σε αυτό το πλαίσιο ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα μπορούσε να καταστεί τρόπον τινά αναλώσιμος.

Ο Φεντερίκο Ραμπίνι δεν υποστηρίζει, φυσικά, πως ο ρώσος πρόεδρος είναι απομονωμένος, ούτε πως παίζει τα τελευταία του χαρτιά. Θυμίζει, μάλιστα, πως, έως σήμερα, κάθε πρόωρη ή υπερβολική ευφορία από αυτήν την άποψη έχει διαψευστεί ενώ ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει καταφέρει να παραπλανήσει πολλούς παγκόσμιους (δυτικούς) ηγέτες στο παρελθόν.

Ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος, για παράδειγμα, έχοντας καταφέρει προηγουμένως να δει την «ψυχή» του, δεν αντέδρασε στη ρωσική στρατιωτική παρέμβαση στη Γεωργία το 2008. Και ο Μπαράκ Ομπάμα υποτίμησε τη Μόσχα (την είχε χαρακτηρίσει, μάλιστα, ως «περιφερειακή δύναμη») τόσο που όταν το Κρεμλίνο προσάρτησε την Κριμαία το 2014, η αντίδρασή του ήταν εξαιρετικά ισχνή.

Οσο για τον Μπάιντεν, κάποια στιγμή άρχισε να στέλνει διφορούμενα και αντιφατικά μηνύματα σχετικά με τον βαθμό της αμερικανικής υποστήριξης προς την Ουκρανία ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ άφησε τον εαυτό του να ξεγελαστεί σε τουλάχιστον δύο συναντήσεις τους, στο Ελσίνκι, τον Ιούλιο του 2018 κατά την πρώτη του θητεία, και στο Ανκορατζ της Αλάσκας, την περασμένη 15η Αυγούστου. Και δεν αποκλείεται ο ρώσος πρόεδρος να σκεφτόταν ότι θα κατάφερνε να παραπλανήσει εκ νέου τον Τραμπ στη παραλίγο συνάντησή τους στην Ουγγαρία.

Ωστόσο τα δεδομένα άλλαξαν μέσα σε λίγες ώρες, καταρχάς λόγω της επιρροής του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο (και του εχθρικά διακείμενου στον Πούτιν μπλοκ του που έχει διασυνδέσεις με το Πεντάγωνο) αλλά και εξαιτίας της πληγωμένης ματαιοδοξίας του εύθικτου προέδρου των ΗΠΑ.

«Ο Πούτιν είχε στον Λευκό Οίκο, αν όχι έναν φίλο, τουλάχιστον κάποιον που δεν ήταν εκ των προτέρων εχθρικός απέναντί του και που ήθελε να δοκιμάσει τον δρόμο της συμφιλίωσης, μιας μεγάλης συμφωνίας, μιας αποκατάστασης των σχέσεων. Κρίνοντας από όσα συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον αυτές τις μέρες ο Πούτιν χάνει και αυτήν την ευκαιρία. Το συνολικό ιστορικό της “ιδιοφυΐας της Μόσχας” συνεχίζει να επιδεινώνεται», σχολιάζει ο Φεντερίκο Ραμπίνι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News